Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Białymstoku

POSTANOWIENIE

Dnia 6 czerwca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Bogusław Suter-ref.
Sędziowie SO:	Renata Tabor Barbara Puchalska
Protokolant:	st. sekr. sądowy Wiesława Zaniewska

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2013 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z wniosku E. D.

z udziałem M. D.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 11 kwietnia 2012 r. sygn. akt II Ns 2307/10

postanawia:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie:

1/ w punkcie I podpunkt 88 i kwotę pobraną przez M. D. z tytułu dochodu z odsetek z lokat bankowych oraz zgromadzonych oszczędności określić na kwotę 48.829,11 złotych;

2/ w punkcie VI w ten sposób, że w podpunkcie „a” E. D. przyznać dodatkowo składniki majątku opisane w punkcie I podpunkt 17 i 24, pomijając jednocześnie te składniki jako przeznaczone do sprzedaży w podpunkcie „c”;

3/ w punkcie VII w ten sposób, że zasądzoną w nim dopłatę od E. D. na rzecz M. D. obniżyć do kwoty 293.292,90 (dwieście dziewięćdziesiąt trzy tysiące dwieście dziewięćdziesiąt dwa i 90/100) złotych zaś pierwszą ratę do kwoty 23.292,90 (dwadzieścia trzy tysiące dwieście dziewięćdziesiąt dwa i 90/100) złotych;

II.  oddalić apelację w pozostałej części;

III.  orzec, że zainteresowani we własnym zakresie ponoszą koszty postępowania apelacyjnego związane ze swoim udziałem w sprawie.

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni E. D. wniosła o podział majątku wspólnego jej i uczestnika postępowania M. D. obejmującego zabudowaną nieruchomość oznaczoną numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,0558 ha, położoną w B. przy ul. (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Białymstoku prowadzona jest księga wieczysta (...), ruchomości stanowiące wyposażenie mieszkania, samochód osobowy marki M. (...), rok produkcji 1995, środki pieniężne zgromadzone przez uczestnika postępowania na polisach w (...) S.A., środki na rachunku otwartego funduszu emerytalnego uczestnika postępowania w (...) S.A. w ilości 636, (...) jednostek rozrachunkowych i składki uczestnika na koncie ZUS w kwocie 12.699,70 złotych. Zgłosiła też do rozliczenia kwotę 40.877 złotych, w tym kwotę 20.877 złotych jako dochód z odsetek uzyskanych przez uczestnika postępowania z jego majątku osobistego w czasie +trwania wspólności majątkowej i kwotę 20.000 złotych z tytułu zarobków uczestnika postępowania uzyskiwanych w okresie wspólności majątkowej, z których uczestnik postępowania nie rozliczył się z wnioskodawczynią i nie przeznaczył na utrzymanie rodziny. Nadto wniosła o rozliczenie kwoty 77.000 złotych stanowiącej połowę kwoty 154.294 złotych pobranej przez uczestnika postępowania z (...) Banku w dniu 29 kwietnia 2008 roku w kwocie 131.500 złotych i w dniu 14 maja 2008 roku w kwocie 22.812,30 złotych, ostatecznie precyzując to żądanie w ten sposób, że domaga się rozliczenia odsetek pobranych przez uczestnika postępowania w kwocie 31.240 złotych oraz kwoty 40.000 złotych z tytułu rozliczenia lokat jakie uczestnik postępowania miał w (...) Banku S.A. (tj. po zaokrągleniu środków pobranych z trzech lokat w kwotach 19.692,78 złotych, 10.364,41 złotych i 10.239,89 złotych). Wnioskodawczyni kwestionowała przynależność do majątku wspólnego ruchomości zgłoszonych do podziału przez uczestnika postępowania takich jak telewizor P., telewizor A., telefon komórkowy N., kamera video J., komputer (...) z drukarką H., ekspres do kawy D. L., odtwarzacz (...) robot kuchenny Zelmer, aparat cyfrowy P. i laptop A.. Wniosła o przyjęcie hipotecznej wartości samochodu M. w kwocie 8.855 złotych, przy przyjęciu, że w dacie ustania wspólności majątkowej był zadbany i znajdował się w dobrym stanie technicznym. Zgłosiła do rozliczenia nakłady poniesione z jej majątku osobistego na majątek wspólny - na zakup i remont nieruchomości przy ul. (...) w B. w kwocie 60.000 złotych, obejmującej kwotę 30.000 złotych stanowiącą oszczędności sprzed małżeństwa oraz kwotę 30.000 złotych z tytułu darowizny dokonanej wyłącznie na jej rzecz przez jej rodziców. Kwestionowała nakłady uczestnika postępowania na zakup i remont nieruchomości przy ul. (...) we wskazanym przez niego zakresie. Wniosła o zaliczenie do majątku wspólnego premii gwarancyjnych ze zlikwidowanych przy nabyciu nieruchomości książeczek mieszkaniowych uczestnika postępowania. W pozostałym zakresie (wkład, odsetki) uznała nakłady z majątku osobistego uczestnika postępowania z książeczek mieszkaniowych. Wniosła o rozliczenie wydatków poniesionych przez nią po ustaniu wspólności z tytułu podatku od nieruchomości za lata 2010-2011 w kwocie 563,80 złotych. Kwestionowała wydatki zgłoszone do rozliczenia przez uczestnika postępowania z tytułu opłat za gaz, energię elektryczną, dostawę wody i odprowadzanie ścieków, OC i badania techniczne samochodu. Wniosła o przyznanie na jej rzecz zabudowanej nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) oraz ruchomości takich jak zabudowa meblowa kuchni, piekarnik elektryczny (...), płyta kuchenna (...), okap kuchenny (...), zlewozmywak kuchenny, bateria kuchenna, fotele głębokie, karnisze, lustro w przedpokoju, plafon szklany, kanapa narożna z fotelem, komoda niska, żyrandol 5-żarówkowy, wieszak, ramki ścienne, półka, komoda 3-szufladowa, żyrandol 1-żarówkowy, plafoniera sufitowa, plafoniera ścienna, lustro w przedpokoju 160 x 60 cm, żyrandol 3-żarówkowy i kinkiet, komoda stylizowana, żyrandol 5-żarówkowy z kinkietem 2-żarówkowym, szafa, szafka umywalkowa, blat granitowy, zabudowa wnęki, karnisze na piętrze, kinkiet łazienkowy, dywan w kolorze zielonym, dywan wielobarwny, kinkiety zewnętrzne, talerze, kosiarka elektryczna, grzejnik, kinkiet zewnętrzny od strony frontowej domu, garaż blaszak, telewizor (...), kamera, laptop, komputer stacjonarny, odtwarzacz DVD, mikser i aparat cyfrowy, zaś na rzecz uczestnika postępowania pozostałych ruchomości. Wobec braku zgody obojga byłych małżonków na przyznanie im części składników majątkowych wniosła o ich sprzedaż w drodze licytacji. Wniosła też o rozłożenie na raty dopłaty należnej uczestnikowi postępowania na okres 3 lat oraz o nakazanie uczestnikowi postępowania wydania nieruchomości na rzecz wnioskodawczyni w terminie miesiąca od dnia daty uprawomocnia się orzeczenia.

Uczestnik postępowania M. D. przychylił się do wniosku o podział majątku wspólnego co do zasady. Oprócz ruchomości stanowiących wyposażenie domu przy ul. (...) wskazanych przez wnioskodawczynię, a znajdujących się w jego posiadaniu do podziału zgłosił także ruchomości będące w posiadaniu wnioskodawczyni, takie jak telewizor P., telewizor A., telefon komórkowy N. (...), kamera video J., laptop A., komputer (...) wraz z drukarką H. D., ekspres do kawy D. L., odtwarzacz DVD, robot kuchenny Zelmer i aparat cyfrowy P.. Ponadto zgłosił do rozliczenia środki w kwocie 1.871,25 złotych zgromadzone przez wnioskodawczynię na polisie w (...) S.A., środki zgromadzone przez wnioskodawczynię na rachunku otwartego funduszu emerytalnego w (...) S.A. i na rachunkach bankowych. Wniósł o rozliczenie kwoty 20.000 złotych z tytułu wynagrodzenia za pracę wnioskodawczyni uzyskiwanego w okresie wspólności ustawowej, z której to kwoty wnioskodawczyni nie rozliczyła się z uczestnikiem postępowania. Zgłosił do rozliczenia nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny w kwocie 228.097,37 złotych na zakup nieruchomości przy ul. (...) i remont domu na tej nieruchomości, obejmujące środki z tytułu likwidacji jego dwóch książeczek mieszkaniowych, darowizny od matki z dnia 30 czerwca 1998 roku w kwocie 90.000 złotych oraz zadośćuczynienia w związku ze śmiercią jego brata B. D. w kwocie 20.000 USD. Zgłosił do rozliczenia poniesione przez niego wydatki w kwocie 974 złotych z tytułu opłat na obowiązkowe ubezpieczenie OC samochodu marki M. za okres od 1 września 2009 roku do 31 sierpnia (...) roku oraz za okresowe badania techniczne tego pojazdu za lata 2008-2009, w kwocie 4.909,09 złotych tytułem opłat za dostarczone paliwo gazowe do budynku przy ul. (...) w B. za okres od 1 stycznia 2008 roku do 20 lipca 2001 roku, w kwocie 5.473,84 złotych tytułem opłat za energię elektryczną dostarczoną do budynku przy ul. (...) za okres 2002-2010, w kwocie 1.592,64 złotych tytułem opłat za dostawę wody do budynku przy ul. (...) i odprowadzanie ścieków za okres od 21 sierpnia 2000 roku do 17 marca 2009 roku. Wniósł o przyznanie na jego rzecz zabudowanej nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) oraz takich ruchomości jak zabudowa meblowa kuchni, piekarnik elektryczny (...), płyta kuchenna (...), okap kuchenny (...), zlewozmywak kuchenny, bateria kuchenna, plafon szklany, plafoniera sufitowa, plafoniera ścienna, lustro w przedpokoju 160 x 60 cm, łóżko sypialne, szafa 3-drzwiowa, szafka umywalkowa, blat granitowy, zabudowa wnęki, karnisz z łazienki metalowy, kinkiet łazienkowy, kinkiety zewnętrzne, kosiarka elektryczna, kinkiet zewnętrzny od strony frontowej domu, pralka (...), garaż blaszak, odtwarzacz DVD. Przychylił się do wniosku o sprzedaż części ruchomości w drodze licytacji. Wniósł o rozłożenie ewentualnej dopłaty na rzecz wnioskodawczyni na raty płatne w okresie 10 lat.

Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2012 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku ustalił, że w skład majątku wspólnego E. D. i M. D. wchodzi: 1) nieruchomość oznaczona numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,0558 ha, położona w B. przy ul. (...), zabudowana budynkiem mieszkalnym, dla której w Sądzie Rejonowym w Białymstoku IX Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta (...), o wartości 463.827 złotych, 2) zabudowa meblowa kuchni o wartości 5.000 złotych, 3) lodówko-zamrażarka (...) o wartości 480 złotych, 4) piekarnik elektryczny (...) o wartości 320 złotych, 5) płyta kuchenna (...) o wartości 135 złotych, 6) okap kuchenny (...) o wartości 156 złotych, 7) zlewozmywak kuchenny o wartości 83 złote, 8) bateria kuchenna o wartości 22 złote, 9) krzesła aluminiowe 3 sztuki o wartości 95 złotych, 10) fotele głębokie 2 sztuki o wartości 120 złotych, 11) rolety 3 sztuki w kolorach żółtym, niebieskim i białym o wartości 150 złotych, 12) karnisze 2 sztuki niklowane o wartości 29 złotych, 13) lampa z abażurem w kolorze biało-niebieskim o wartości 25 złotych, 14) lustro w przedpokoju 164 x 64 cm o wartości 200 złotych, 15) plafon szklany sufitowy o wartości 25 złotych, 16) kanapa narożna z fotelem o wartości 1.400 złotych, 17) stolik okolicznościowy o wartości 330 złotych, 18) komoda niska o wartości 750 złotych, 19) stół pokojowy prostokątny o wartości 650 złotych, 20) krzesła pokojowe 2 sztuki o wartości 216 złotych, 21) szafa 2-drzwiowa o wartości 420 złotych, 22) lampa podłogowa o wartości 80 złotych, 23) żyrandol 5-żarówkowy o wartości 80 złotych, 24) karnisze 2 sztuki drewniane o wartości 54 złote, 25) reprodukcja obrazu „(...)w drewnianych ramach o wartości 56 złotych, 26) lustro łazienkowe o wartości 50 złotych, 27) wieszak z lustrem i szafka o wartości 179 złotych, 28) ramki ścienne na zdjęcia 3 sztuki o wartości 75 złotych, 29) półka o wartości 20 złotych, 30) komoda 3-szufladowa o wartości 65 złotych, 31) żyrandol 1- żarówkowy o wartości 30 złotych, 32) plafoniera sufitowa prostokątna o wartości 22 złote, 33) plafoniera ścienna o wartości 19 złotych, 34) lustro w przedpokoju 160 x 60 cm o wartości 230 złotych, 35) łóżko sypialne (...) z wkładem i materacem o wartości 282 złote, 36) szafa 3-drzwiowa o wartości 400 złotych, 37) toaletka z tremem i pufą o wartości 200 złotych, 38) szafki nocne 2 sztuki o wartości 143 złote, 39) żyrandol 3-żarówkowy i kinkiet o wartości 70 złotych, 40) wykładzina podłogowa o wymiarach 400 x 318 cm o wartości 60 złotych, 41) reprodukcja obrazu „Modlący się J.” w ramach o wartości 56 złotych, 42) wykładzina podłogowa o wymiarach 390 x 280 cm bez wartości, 43) półka 4-poziomowa o wartości 110 złotych, 44) komoda 2-drzwiowa na nóżkach stylizowana o wartości 550 złotych, 45) reprodukcja obrazu (...) w ramach o wartości 63 złote, 46) żyrandol 5-żarówkowy z kinkietem 2-żarówkowym o wartości 100 złotych, 47) wykładzina podłogowa o wymiarach 320 x 420 cm o wartości 70 złotych, 48) szafa zabudowana o wartości 600 złotych, 49) szafka umywalkowa bez blatu o wartości 252 złote, 50) blat granitowy szafki umywalkowej o wartości 320 złotych, 51) zabudowa wnęki dwiema półkami i wieszakiem o wartości 300 złotych, 52) karnisze na piętrze 5 sztuk o wartości 198 złotych, 53) kinkiet łazienkowy o wartości 40 złotych, 54) firanka w kolorze żółtym o wartości 15 złotych, 55) firanki kremowe z haftem 2 sztuki o wartości 252 złote, 56) firanka z frędzlami o wartości 30 złotych, 57) firanka w kolorze niebieskim o wartości 15 złotych, 58) komplet narzuta na łóżko i zasłony zielone o wartości 76 złotych, 59) zasłony w gabinecie w kolorze zielonym o wartości 40 złotych, 60) firanki 5 sztuk o wartości 130 złotych, 61) pergole 3 sztuki z łącznikami bez wartości, 62) stół ogrodowy plastikowy bez wartości, 63) krzesła ogrodowe 8 sztuk bez wartości, 64) dywan w kolorze zielonym o wartości 63 złote, 65) dywan wielobarwny o wartości 149 złotych, 66) kinkiety zewnętrzne 3 sztuki o wartości 60 złotych, 67) serwis obiadowy z wazą dla 6 osób o wartości 120 złotych, 68) talerze pojedyncze różne o wartości 30 złote, 69) kosiarka elektryczna (...) o wartości 40 złotych, 70) grzejnik płytowy o wartości 280 złotych, 71) kinkiet zewnętrzny od strony frontowej domu o wartości 27 złotych, 72) pralka (...) wartości 755 złotych, 73) garaż blaszak o wartości 650 złotych, 74) telewizor (...) o wartości 150 złotych, 75) komputer stacjonarny (...) z monitorem o wartości 300 złotych, 76) ekspres do kawy D. L. o wartości 110 złotych, 77) odtwarzacz DVD marki (...) o wartości 84 złote, 78) mikser (...) o wartości 20 złotych, 79) kwota 50 złotych stanowiąca równowartość telefonu komórkowego N. (...), 80) samochód osobowy marki M. (...), rok produkcji 1995, numer rejestracyjny (...) o wartości 2.500 złotych, 81) środki zgromadzone przez M. D. w (...) S.A. na polisach: nr (...) o wartości 4.130,16 złotych, nr (...) o wartości 11.379,03 złotych, nr (...) o wartości 9.978,67 złotych, 82) środki zgromadzone przez E. D. w (...) S.A. na polisie nr (...) o wartości 1.871,25 złotych, 83) środki zgromadzone na rachunku otwartego funduszu emerytalnego M. D. w (...) S.A. w ilości 636, (...) jednostek rozrachunkowych o wartości 19.456,84 złotych, 84) środki zgromadzone na rachunku otwartego funduszu emerytalnego E. D. w (...) S.A. w ilości (...), (...) jednostek rozrachunkowych o wartości 32.460,74 złotych, 85) kwota 2.512,10 złotych na rachunku bankowym prowadzonym na rzecz E. D. w (...) Banku (...) S.A. Oddział w B., 86) kwota 18.537,96 złotych na rachunku A. prowadzonym na rzecz E. D. w Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G., 87) kwota 18.000 złotych na rachunku lokaty terminowej prowadzonym na rzecz E. D. w Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G., 88) kwota 25.929,11 złotych pobrana przez M. D. z tytułu dochodu z odsetek z lokat bankowych (pkt I), ustalił, że E. D. poniosła nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny - na nieruchomość opisaną w punkcie I podpunkt 1 w kwocie 73.254,70 złotych (pkt II), ustalił, że E. D. poniosła wydatki z majątku osobistego z tytułu spłaty wspólnych długów w kwocie 563,80 złotych (pkt III), ustalił, że M. D. poniósł nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny - na nieruchomość opisaną w punkcie I podpunkt 1 w kwocie 206.848,05 złotych (pkt IV), ustalił, że M. D. poniósł wydatki z majątku osobistego z tytułu spłaty wspólnych długów w kwocie 381 złotych (pkt V), dokonał podziału majątku wspólnego E. D. i M. D. w ten sposób, że: a) E. D. przyznał składniki majątkowe opisane w punkcie I podpunkt 1, 2, 4-8, 10, 12, 14-16, 18, 23, 27-34, 39, 42, 44, 46, 48-53, 61-66, 68-71, 73-75, 77-79, 82, 84-87, b) M. D. przyznał składniki majątkowe opisane w punkcie I podpunkt 35, 36, 72, 80, 81, 83, 88, c) zarządził sprzedaż w trybie przepisów kodeksu postępowania cywilnego ruchomości opisanych w punkcie I podpunkt 3, 9, 11, 13, 17, 19-22, 24-26, 37, 38, 40, 41, 43, 45, 47, 54-60, 67, 76 i ustalił, że suma uzyskana ze sprzedaży ma przypaść E. D. i M. D. po połowie (pkt VI), zasądził od E. D. na rzecz M. D. tytułem dopłaty kwotę 304.550,90 złotych płatną w ratach: I rata w kwocie 34.550,90 złotych płatna w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, II rata w kwocie 40.000 złotych płatna w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, III rata w kwocie 150.000 złotych płatna w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, IV rata w kwocie 40.000 złotych płatna w terminie 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, V rata w kwocie 40.000 złotych płatna w terminie 36 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, z odsetkami ustawowymi w wysokości 13 % w stosunku rocznym w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat (pkt VII), nakazał M. D., aby wydał E. D. nieruchomość opisaną w punkcie I podpunkt 1 oraz będące w jego posiadaniu ruchomości przyznane E. D. w punkcie VI podpunkt a) postanowienia w terminie 1 miesiąca od daty uprawomocnienia się orzeczenia (pkt VIII), zasądził od M. D. na rzecz E. D. kwotę 500 złotych tytułem połowy opłaty sądowej od wniosku (pkt IX), cofnął przyznane M. D. zwolnienie od kosztów sądowych (pkt X), nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Białymstoku) od E. D. kwotę 1.905,64 złotych i od M. D. kwotę 2.905,64 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (pkt XI), cofnął M. D. ustanowienie adwokata z urzędu (pkt XII), zasądził od M. D. na rzecz adwokat B. S. kwotę 8.856 złotych (w tym 1.656 złotych podatku VAT) tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi postępowania z urzędu (pkt XIII), stwierdził, że zainteresowani ponoszą we własnym zakresie pozostałe koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (pkt XIV).

Orzeczenie to zostało oparte na następujących ustaleniach faktycznych:

Wnioskodawczyni E. D. i uczestnik postępowania M. D. zawarli związek małżeński w dniu 11 lipca 1998 roku. Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 26 października 2009 roku w sprawie I C 76/09 rozwiązał przez rozwód związek małżeński E. D. i M. D. z winy M. D., wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem K. D., urodzonym w dniu (...) powierzył matce, zaś władzę rodzicielską ojca ograniczył do prawa współdecydowania o kierunkach kształcenia dziecka i interesowania się jego zdrowiem, pozostawił w dotychczasowej wysokości - po 450 złotych miesięcznie alimenty zasądzone od M. D. na rzecz syna, ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 31 października 2008 roku w sprawie IV RC 780/08. Na skutek apelacji E. D. w zakresie rozstrzygnięcia o kontaktach M. D. z synem, Sąd Apelacyjny w Białymstoku wyrokiem z dnia 26 lutego 2010 roku w sprawie I A Ca 664/09 zmienił wyrok Sądu I instancji w zaskarżonej części. Wyrok w części orzekającej rozwód nie był skarżony i uprawomocnił się w dniu 28 listopada 2009 roku. Wspólność majątkowa łączyła wnioskodawczynię i uczestnika postępowania w okresie od dnia 11 lipca 1998 roku do dnia 28 listopada 2009 roku.

Umową z dnia 10 listopada 1999 roku wnioskodawczyni i uczestnik postępowania nabyli od A. i K. małżonków M. nieruchomość oznaczoną numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,0558 ha, położoną w B. przy ul. (...), zabudowaną murowanym domem mieszkalnym jednorodzinnym o powierzchni użytkowej około 110 m ², wymagającym remontu, za cenę 130.000 złotych, przy czym kwota 23.000 złotych została zapłacona w dniu 10 listopada 1999 roku, a reszta ceny sprzedaży tj. 107.000 złotych miała być uregulowana w ratach: kwota 32.000 złotych do dnia 30 listopada 1999 roku, kwota 40.000 złotych do dnia 17 grudnia 1999 roku i kwota 35.000 złotych do dnia 30 stycznia 2000 roku. Termin wydania nieruchomości kupującym został ustalony do dnia 15 listopada 1999 roku. Przy sporządzeniu aktu notarialnego wnioskodawczyni i uczestnik postępowania opłacili dodatkowo kwotę 7.598 złotych tytułem opłaty skarbowej, taksy notarialnej i podatku od towarów i usług. Dla nieruchomości tej prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Białymstoku IX Wydziale Ksiąg Wieczystych księga wieczysta (...).

Środki na zakup nieruchomości przy ul. (...) pochodziły z różnych źródeł: pierwsza wpłata została dokonana z oszczędności wnioskodawczyni i darowizny ze strony jej rodziców w kwocie 15.000 złotych, druga i trzecia wpłata z likwidacji książeczek mieszkaniowych uczestnika postępowania oraz środków wspólnych, czwarta rata w zasadniczej części ze środków uczestnika postępowania, poza kwotą 1.922,84 złotych stanowiącą majątek wnioskodawczyni i kwotą 2.000 złotych pochodzącą ze wspólnych środków.

Na pokrycie części ceny zakupu nieruchomości w dniu 25 listopada 1999 roku zostały zlikwidowane dwie książeczki mieszkaniowe uczestnika postępowania. Z książeczki nr (...)- (...) została wypłacona kwota 28.583,44 złotych obejmująca wkład, odsetki i 8.971,02 złotych premii gwarancyjnej, zaś z książeczki nr (...)- (...) kwota 29.513,93 złotych, w tym 9.829,48 złotych premii gwarancyjnej.

Z (...) uczestnika postępowania w (...) Banku (...) S.A. zostały dokonane przelewy części środków tytułem rozliczeń ze zbywcami nieruchomości. Uczestnik postępowania posiadał na rachunku oszczędności ze stanem w dniu 10 grudnia 1999 roku w kwocie 22.452,95 złotych. W dniu 10 grudnia 1999 roku dokonał wypłaty z (...) w kwocie 22.152,95 złotych. W dniu 16 grudnia 1999 roku na jego rachunek została wpłacona kwota 40.000 złotych i w dniu 17 grudnia 1999 roku nastąpił przelew kwoty 40.000 złotych na rachunek K. M.. W dniu 10 stycznia 2000 roku została przelana na (...) uczestnika postępowania kwota 4.298,77 złotych, zaś w dniu 31 stycznia 2000 roku została dokonana wpłata własna w kwocie 33.000 złotych. W dniu 31 stycznia 2000 roku nastąpił przelew na rzecz K. M. w kwocie 33.000 złotych, zaś w dniu 25 lutego 2000 roku w kwocie 1.400 złotych.

Umowa darowizny na rzecz wnioskodawczyni ze strony jej rodziców E. i J. S. była ustna i nie została udokumentowana. Uczestnik postępowania przedstawił natomiast umowę darowizny z dnia 30 czerwca 1998 roku, dokonanej na jego rzecz przez matkę J. D.. W umowie tej jako przedmiot darowizny została wskazana kwota 90.000 złotych i przysługująca J. D. „część prawa do spadku po zmarłym synu B. D.”. W umowie zawarty został zapis, że „przekazanie przedmiotu darowizny na wyłączną własność M. D. nastąpiło w dniu podpisania umowy”.

Brat uczestnika postępowania B. D. zmarł w dniu 3 marca 1997 roku. Postanowieniem z dnia 18 września 1997 roku w sprawie II Ns 2231/97 Sąd Rejonowy w Białymstoku stwierdził, że spadek po nim na podstawie ustawy nabyli ojciec L. D. w ¼ części, matka J. D. w ¼ części i brat M. D. w ½ części. Ojciec uczestnika postępowania L. D. zmarł w dniu (...) roku i postanowieniem z dnia 11 grudnia 2000 roku w sprawie II Ns 3722/00 Sąd Rejonowy w Białymstoku stwierdził, że spadek po nim nabyła żona J. D. i syn M. D. po ½ części. Matka uczestnika postępowania J. D. zmarła w styczniu (...) roku. Nie toczyło się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po niej.

W dniu 8 grudnia 1999 roku uczestnik postępowania wspólnie z ojcem L. D. zawarli umowę rachunku bankowego, w ramach której został otwarty w Banku (...) S.A. II Oddział w B. rachunek a-vista w walucie USD. W dniu 4 grudnia 2000 roku na rachunek wpłynęła kwota 19.497,59 USD z tytułu zadośćuczynienia za śmierć B. D., wypłacona z tego rachunku w dniu 6 grudnia 2000 roku. W dniu 6 grudnia 2000 roku na inny rachunek uczestnika postępowania w tym banku została wpłacona kwota 9.399,83 USD.

Przed datą powstania wspólności majątkowej pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem postępowania, jak też po tej dacie, uczestnik postępowania posiadał środki pieniężne lokowane w (...)Banku S.A. Uczestnik postępowania posiadał rachunki bankowe w tym banku od 1993 roku. W dniu 11 lipca 1998 roku uczestnik postępowania posiadał lokatę, która została zlikwidowana w dniu 15 lutego 1999 roku w kwocie 4.878,70 złotych, obejmującej kapitał i odsetki. W latach 2001- 2004 uczestnik postępowania posiadał w (...)Banku S.A. lokaty walutowe, zlikwidowane w 2002 roku i 2004 roku (likwidacja: 8 lutego 2002 roku – 10.836,95 USD, 11 lutego 2002 roku – 6.760,77 USD, 10 grudnia 2002 roku – 9.975,53 USD, 16 grudnia 2004 roku – 18.110,29 USD) oraz w latach 2003-2004 rachunek oszczędnościowy w USD, zlikwidowany w dniu 14 maja 2004 roku ze stanem 8.009,57 USD.

Od 2001 roku do 2005 roku uczestnik postępowania lokował oszczędności złotowe w (...) Banku S.A. rzędu 100.000-115.000 złotych. W dniu 30 sierpnia 2005 roku wypłacił kwotę 115.000 złotych. Następnie posiadał w tym banku rachunek w 2008 roku – w dniu 14 maja 2008 roku wpłacił kwotę 22.800 złotych, natomiast w dniu 14 listopada 2008 roku wypłacił kwotę 23.331,85 złotych.

Po dacie powstania wspólności majątkowej pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem postępowania do 2002 roku uczestnik postępowania posiadał rachunki i lokaty w (...) Banku (...) S.A. w PLN i USD. Uczestnik postępowania posiadał też (...) i rachunek firmowy w Banku (...) S.A. oraz lokaty w 2001 roku, zamknięte w dniu 3 stycznia 2002 roku. W dacie ustania wspólności majątkowej uczestnik postępowania nie posiadał już środków w tym banku.

W okresie od 4 października 2003 roku do 24 maja 2011 roku uczestnik postępowania posiadał konto osobiste w (...) Banku S.A., w ramach którego były prowadzone lokaty terminowe z kwotami oszczędności w datach likwidacji lokat: 27 listopada 2003 roku – 4.005,43 złotych, 8 października 2004 roku – 10.394,90 złotych, 8 października 2005 roku – 12.690,10 złotych, 6 maja 2006 roku – 118.730,72 złotych, 8 lipca 2006 roku – 10.256,79 złotych, 10 stycznia 2007 roku – 18.293,96 złotych, 2 maja 2007 roku – 127.010,24 złotych, 14 maja 2007 roku – 22.493,86 złotych, 10 stycznia 2008 roku – 18.642 złotych, 11 lutego 2008 roku – 10.030,22 złotych, 26 kwietnia 2008 roku – 131.535,13 złotych, 14 maja 2008 roku – 22.794,68 złotych. W dacie ustania wspólności majątkowej saldo rachunku wynosiło 0,01 złotych. Ostatnia wypłata z rachunku w okresie gdy małżonków łączyła wspólność majątkowa miała miejsce w dniu 14 maja 2008 roku w kwocie 22.812,30 złotych, po wcześniejszym zerwaniu ostatniej w/w lokaty.

W 2008 roku uczestnik postępowania lokował środki pieniężne w (...) Banku S.A. Posiadał następujące lokaty:

- 11 stycznia 2008 roku wpłata 19.000 złotych; zerwanie lokaty 13 października 2008 roku – 19.692,78 złotych,

- 11 lutego 2008 roku wpłata 10.000 złotych; zerwanie lokaty 12 listopada 2008 roku – 10.364,41 złotych,

- 12 listopada 2008 roku wpłata 10.000 złotych, zerwanie lokaty 16 marca 2009 roku – 10.239,89 złotych,

- 29 kwietnia 2008 roku wpłata 135.000 złotych, zerwanie lokaty 29 kwietnia 2009 roku – 142.654 złotych.

W okresie od 16 marca 2009 roku do 17 listopada 2009 roku na jego nazwisko był prowadzony w (...) Banku S.A. rachunek, którego historia wskazuje, że uczestnik postępowania dokonywał przelewów środków na rzecz matki J. D. i zakładał na nią lokaty: w dniu 16 marca 2009 roku w kwocie 10.239,89 złotych, w dniu 17 listopada 2009 roku w kwotach 41.500 złotych i 14.000 złotych. W dniu 28 listopada 2009 roku saldo rachunku wynosiło 0 złotych.

Wnioskodawczyni przed zawarciem małżeństwa z uczestnikiem postępowania, jak i w trakcie tego małżeństwa, w latach 1996-1999 posiadała rachunki bankowe i lokaty terminowe w Banku (...) S.A. W okresie płatności rat z tytułu ceny nabycia nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) wnioskodawczyni zlikwidowała przed terminem w dniu 29 grudnia 1999 roku lokatę w kwocie 1.922,84 złotych. Wnioskodawczyni i uczestnik postępowania posiadali oszczędności w Banku (...) S.A. również po zakupie nieruchomości położonej w B. przy ul. (...). W dniu 4 kwietnia 2000 roku została otwarta w tym banku lokata 2-miesięczna na nazwisko wnioskodawczyni w kwocie 2.980 złotych, przy czym wpłacającym był uczestnik postępowania. W dniu 10 lipca 2000 roku uczestnik postępowania założył lokatę na nazwisko wnioskodawczyni w kwocie 15.324,37 złotych, zaś w dniu 19 lipca 2000 roku lokatę 1-miesięczną w kwocie 10.000 złotych.

W okresie od 7 czerwca 1996 roku do 9 maja 2007 roku wnioskodawczyni posiadała czynne rachunki w Banku (...) S.A. W okresie od 7 czerwca 1996 roku do 19 lipca 2005 roku w banku tym prowadzony był (...), na który przelewane było wynagrodzenie za pracę wnioskodawczyni. W okresie płatności rat za zakup nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) miały miejsce następujące wypłaty z tego rachunku: 10 listopada 1999 roku – 3.298,50 złotych, 16 listopada 1999 roku – 200 złotych, 1 grudnia 1999 roku – 300 złotych, 8 grudnia 1999 roku – 5.450 złotych, 23 grudnia 1999 roku – 100 złotych, 29 grudnia 1999 roku – 250 złotych, 14 stycznia 2000 roku – 200 złotych, 27 stycznia 2000 roku – 300 złotych. W dacie ustania wspólności majątkowej w banku tym wnioskodawczyni nie posiadała już środków pieniężnych.

W dacie ustania wspólności majątkowej wnioskodawczyni posiadała oszczędności w kwocie 2.512,10 złotych na rachunku (...) prowadzonym na jej rzecz w (...) Banku (...) S.A. Oddział w B..

W okresie małżeństwa wnioskodawczyni posiadała też rachunki w (...) Banku S.A., przy czym w dniu 2 grudnia 2008 roku wycofała środki z tego banku (19.022 złotych) i następnie ulokowała je w (...) im. (...) w G..

W dacie ustania wspólności majątkowej wnioskodawczyni posiadała w Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G. kwotę 18.537,96 złotych na rachunku A. oraz kwotę 18.000 złotych na rachunku lokaty terminowej. Wcześniejsze lokaty wnioskodawczyni w kwocie 15.000 złotych, 23.000 złotych i 28.000 złotych to środki ujęte w kwocie oszczędności z daty ustania wspólności.

Uczestnik postępowania pobrał kwotę 25.929,11 złotych z tytułu odsetek z lokat bankowych, z której nie rozliczył się z wnioskodawczynią. Z lokat w (...) Banku S.A., po odliczeniu podatku od odsetek, narosły odsetki w kwocie 16.978,03 złotych, zaś z lokat w (...) Banku S.A. odsetki - po odliczeniu podatku, w kwocie 8.951,08 złotych.

W trakcie wspólności majątkowej małżonkowie nabyli ruchomości stanowiące wyposażenie mieszkania, meble oraz przedmioty urządzenia domowego, takie jak: zabudowa meblowa kuchni, lodówko-zamrażarka (...), piekarnik elektryczny (...), płyta kuchenna (...), okap kuchenny (...), zlewozmywak kuchenny, bateria kuchenna, krzesła aluminiowe 3 sztuki, fotele głębokie 2 sztuki, rolety 3 sztuki w kolorach żółtym, niebieskim i białym, karnisze 2 sztuki niklowane, lampa z abażurem w kolorze biało-niebieskim, lustro w przedpokoju 164 x 64 cm, plafon szklany sufitowy, kanapa narożna z fotelem, stolik okolicznościowy, komoda niska, stół pokojowy prostokątny, krzesła pokojowe 2 sztuki, szafa 2-drzwiowa, lampa podłogowa, żyrandol 5-żarówkowy, karnisze 2 sztuki drewniane, reprodukcja obrazu „Ostatnia wieczerza” w drewnianych ramach, lustro łazienkowe, wieszak z lustrem i szafka, ramki ścienne na zdjęcia 3 sztuki, półka, komoda 3-szufladowa, żyrandol 1- żarówkowy, plafoniera sufitowa prostokątna, plafoniera ścienna, lustro w przedpokoju 160 x 60 cm, łóżko sypialne (...) z wkładem i materacem, szafa 3-drzwiowa, toaletka z tremem i pufą, szafki nocne 2 sztuki, żyrandol 3-żarówkowy i kinkiet, wykładzina podłogowa o wymiarach 400 x 318 cm, reprodukcja obrazu „Modlący się J.” w ramach, wykładzina podłogowa o wymiarach 390 x 280 cm, półka 4-poziomowa, komoda 2-drzwiowa na nóżkach stylizowana, reprodukcja obrazu (...) w ramach, żyrandol 5-żarówkowy z kinkietem 2-żarówkowym, wykładzina podłogowa o wymiarach 320 x 420 cm, szafa zabudowana, szafka umywalkowa, blat granitowy szafki umywalkowej, zabudowa wnęki dwiema półkami i wieszakiem, karnisze na piętrze 5 sztuk, kinkiet łazienkowy, firanka w kolorze żółtym, firanki kremowe z haftem 2 sztuki, firanka z frędzlami, firanka w kolorze niebieskim, komplet narzuta na łóżko i zasłony zielone, zasłony w gabinecie w kolorze zielonym, firanki 5 sztuk, pergole 3 sztuki z łącznikami, stół ogrodowy plastikowy, krzesła ogrodowe 8 sztuk, dywan w kolorze zielonym, dywan wielobarwny, kinkiety zewnętrzne 3 sztuki, serwis obiadowy z wazą dla 6 osób, talerze pojedyncze różne, kosiarka elektryczna (...), grzejnik płytowy, kinkiet zewnętrzny od strony frontowej domu, pralka (...), garaż blaszak, telewizor (...), komputer stacjonarny (...) z monitorem, ekspres do kawy D. L., odtwarzacz DVD marki (...), mikser (...) i telefon komórkowy N. (...). W okresie wspólności majątkowej – w dniu 30 sierpnia 2001 roku uczestnik postępowania nabył samochód osobowy marki M. (...), rok produkcji 1995, numer rejestracyjny (...) za kwotę 37.450 złotych.

W dacie ustania wspólności majątkowej uczestnik postępowania posiadał środki zgromadzone w (...) S.A. na polisach: - nr (...) o wartości 4.130,16 złotych, - nr (...) o wartości 11.379,03 złotych, - nr (...) o wartości 9.978,67 złotych. W dacie ustania wspólności majątkowej wnioskodawczyni posiadała w (...) S.A. trzy polisy: - nr (...) o wartości 1.798,03 złotych, - nr (...) o wartości 1.798,03 złotych, - nr (...) o wartości 1.871,25 złotych.

W dacie ustania wspólności majątkowej stan składek odprowadzonych na otwarte fundusze emerytalne na koncie wnioskodawczyni w (...) Oddział w B. wynosił 21.892.04 złotych, zaś na koncie uczestnika postępowania w (...) Oddział w B. wynosił 12.699,70 złotych.

W dniu 28 listopada 2009 roku wnioskodawczyni posiadała środki zgromadzone na rachunku OFE w (...) S.A. w ilości (...), (...) jednostek rozrachunkowych o wartości 32.460,74 złotych. Także uczestnik postępowania w dniu 28 listopada 2009 roku posiadał środki zgromadzone na rachunku OFE w (...) S.A. w ilości 636, (...) jednostek rozrachunkowych o wartości 19.456,84 złotych. Cena jednostki – 30,58 złotych w dacie orzekania została przyjęta zgodnie z informacją A..

W 2010 roku i 2011 roku wnioskodawczyni opłaciła podatek od nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) w łącznej kwocie 563,80 złotych. Z kolei uczestnik postępowania po dacie ustania wspólności poniósł koszty obowiązkowego ubezpieczenia OC samochodu marki M. za okres od 1 września 2010 roku do 31 sierpnia 2011 roku w kwocie 381 złotych.

W dniu 10 października 2008 roku wnioskodawczyni zgłosiła do (...) S.A. wolę zaprzestania korzystania z energii elektrycznej w budynku przy ul. (...) w B. i rozwiązała umowę sprzedaży energii elektrycznej. Ponadto wniosła do (...) S.A. Gazowni B. o rozwiązanie z dniem 26 września 2008 roku umowy na sprzedaż i dostarczanie paliwa gazowego do budynku przy ul. (...) w B.. Wnioskodawczyni rozwiązała umowę jako osoba opuszczająca obiekt, natomiast nowa umowa została zawarta przez uczestnika postępowania. Wnioskodawczyni wyprowadziła się z synem z nieruchomości przy ul. (...) w B. w lipcu/wrześniu 2007 roku. Obecnie zajmuje mieszkanie przy ul. (...) I 21 m.86 w B., stanowiące jej majątek osobisty. Uczestnik postępowania zajmuje mieszkanie przy Alei (...) w B., które należało do jego zmarłych rodziców oraz korzysta ze wspólnej nieruchomości przy ul. (...) w B. – przybywa na niej w okresie od wiosny do jesieni.

Sąd Rejonowy zaznaczył, że poza sporem było, iż w skład majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika postępowania wchodzi zabudowana nieruchomość oznaczona numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,0558 ha, położona w B. przy ul. (...). O tym, że jest to składnik majątku wspólnego decydowało nabycie nieruchomości w trakcie wspólności majątkowej i wskazanie w akcie notarialnym, że została ona kupiona przez małżonków z majątku dorobkowego. Wartość tej nieruchomości Sąd I instancji ustalił w oparciu o opinię biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości J. J. (2). Na podstawie tej opinii Sąd Rejonowy ustalił też wartość nakładów związanych z remontem domu wykonanych po zakupie nieruchomości. Sąd uznał tę opinię za fachową i rzetelną, opartą na dużej wiedzy i doświadczeniu biegłego. Zaznaczył, że biegły szczegółowo opisał przyjętą metodę wyceny, dokonał analizy cen transakcyjnych nieruchomości podobnych, dokonał oględzin wycenianej nieruchomości i sporządził opinię zgodnie ze standardami wyceny. Biegły odniósł się do uwag zainteresowanych i przekonująco umotywował swoje stanowisko.

Spośród ruchomości zgłoszonych do podziału Sąd Rejonowy zaliczył do majątku wspólnego ruchomości wyszczególnione w punkcie I podpunkt 2-79 postanowienia. Wartość tych ruchomości Sąd I instancji ustalił na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu meblarstwa M. O., uznając ją za miarodajną w sprawie. Zainteresowani nie wnosili o powołanie innego biegłego tej specjalności. Podziałem majątku wspólnego Sąd I instancji nie objął ruchomości w postaci telewizora P., kary video J., aparatu cyfrowego P. i laptopa A.. Sąd ten wskazał, że wnioskodawczyni kwestionowała przynależność do majątku wspólnego telewizora P., telewizora A., telefonu komórkowego N., kamery video J., komputera (...) z drukarką H., ekspresu do kawy D. L., odtwarzacza DVD (...), robota kuchennego Zelmer, aparatu cyfrowego P. i laptopa A.. Twierdziła, że telewizor P. był kupiony kilka lat przed małżeństwem, a znalazło to potwierdzenie również w wyjaśnieniach składnych przez zainteresowanych przy dokonywaniu wyceny przez biegłego. W konsekwencji Sąd Rejonowy nie objął podziałem majątku wspólnego telewizora P.. Co do telewizora A. i ekspresu do kawy wnioskodawczyni wskazywała, że rzeczy te były kupione za nagrodę pieniężną otrzymaną w pracy. Środki z tego tytułu były dochodem stanowiącym majątek wspólny małżonków i dlatego telewizor A. i ekspres do kawy Sąd Rejonowy zaliczył do majątku wspólnego. Podziałem majątku wspólnego Sąd I instancji objął także robot kuchenny(...), który stanowił nagrodę. Z kolei telefon komórkowy N. wnioskodawczyni otrzymała, według jej twierdzeń, za 1 złoty w ramach umowy abonenckiej w firmie (...), w czasie małżeństwa, i dlatego Sąd Rejonowy uznał ten telefon za składnik majątku wspólnego. Dotyczyło to również odtwarzacza DVD marki (...)otrzymanego w dniu 31 października 2007 roku w ramach promocji od operatora świadczącego usługi telekomunikacyjne (...). Przedmiotem podziału był również komputer stacjonarny z drukarką, gdyż sama wnioskodawczyni podała, że zostały one zakupione przez nią w celu wykonywania w domu pracy biurowej, a ponadto były zakupione na firmę uczestnika postępowania. Wobec tego, że wnioskodawczyni wyrzuciła telefon N. (...) Sąd Rejonowy rozliczył jego równowartość. Sąd I instancji uznał natomiast za udowodnione, że majątkiem osobistym wnioskodawczyni jest kamera video J. i aparat cyfrowy P., otrzymane przez nią w prezencie od rodziców. Podziałem majątku wspólnego nie został też objęty laptop A. będący własnością siostry wnioskodawczyni E. S. (1). W tym zakresie Sąd Rejonowy dał wiarę spójnym zeznaniom świadków: E. S. (2), J. S. i E. S. (1). Ponadto zakup kamery przez matkę wnioskodawczyni na swoje nazwisko w ramach umowy ratalnej potwierdza dowód zakupu z dnia 3 grudnia 2007 roku, zaś zakup laptopa przez E. S. (1) potwierdza umowa z dnia 19 stycznia 2008 roku. Sąd Rejonowy nie objął podziałem majątku wspólnego krzeseł pokojowych tapicerowanych – 6 sztuk, które nie zostały okazane biegłemu M. O.. Wnioskodawczyni twierdziła, że krzesła te znajdują się w posiadaniu uczestnika postępowania, w mieszkaniu jego matki, a uczestnik postępowania temu zaprzeczał. Wnioskodawczyni nie przedstawiła dowodów na poparcie swoich twierdzeń i ich nie wykazała.

Za składnik majątku wspólnego Sąd Rejonowy uznał też samochód marki M. (...), rok produkcji 1995, numer rejestracyjny (...), albowiem nie było stanowczych dowodów, że został on nabyty ze środków z majątku osobistego uczestnika postępowania. Jedyny zawnioskowany przez uczestnika postępowania świadek J. D. zeznała, że samochód mógł być sfinansowany ze środków uzyskanych przez uczestnika z tytułu zadośćuczynienia za śmierć brata, ale nie była tego pewna. Zeznania świadka nie były zatem stanowcze i nie potwierdziły, że samochód to majątek osobisty uczestnika postępowania. Wartość tego samochodu Sąd Rejonowy ustalił na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej S. S.. Sąd ten podkreślił, że biegły szczegółowo opisał uszkodzenia samochodu. Wnioskodawczyni nie przedstawiła dowodów na okoliczność dobrego stanu pojazdu w dacie 28 listopada 2009 roku. W ocenie Sądu dostatecznym dowodem potwierdzającym dobry stan samochodu w tej dacie nie mogły być złożone przez wnioskodawczynię zdjęcia pojazdu z bliżej nieokreślonych dat. Sąd nie miał podstaw do przyjęcia wyższej wartości pojazdu niż określił to biegły. Wprawdzie biegły wskazał, że przy przyjęciu hipotetycznych założeń, iż samochód był prawidłowo użytkowany i pozostaje w dobrym stanie technicznym jego wartość wynosiłaby 8.885 złotych, jednakże zaznaczył, że jest to wartość hipotetyczna, bez żadnego związku z wycenianym pojazdem.

Odnosząc się do twierdzeń wnioskodawczyni, że uczestnik postępowania przez czas trwania małżeństwa nie wykorzystał środków pieniężnych zgromadzonych ze spadków, darowizny od matki, oszczędności kawalerskich oraz z pracy zarobkowej w trakcie trwania małżeństwa i nadal jest w posiadaniu oszczędności Sąd I instancji wskazał, że postępowanie dowodowe potwierdziło fakt dysponowania przez uczestnika postępowania znacznymi środkami finansowymi w okresie małżeństwa, ale nie zostały ujawnione oszczędności ulokowane na jego nazwisko na rachunkach bankowych w dacie ustania wspólności majątkowej.

Sąd Rejonowy nie uwzględnił żądania wnioskodawczyni o rozliczenie kwoty 77.000 złotych, stanowiącej połowę środków pobranych przez uczestnika postępowania z (...) Banku w dniu 29 kwietnia 2008 roku w kwocie 131.500 złotych i w dniu 14 maja 2008 roku w kwocie 22.812,30 złotych, jak też kwoty 40.000 złotych z tytułu oszczędności uczestnika postępowania w (...) Banku S.A., tj. środków pobranych przez niego z lokat w tym banku w kwocie 19.692,78 złotych w dniu 13 października 2008 roku, w kwocie 10.364,41 złotych w dniu 12 listopada 2008 roku i w kwocie 10.239,89 złotych w dniu 16 marca 2009 roku. Sąd I instancji zaznaczył, że środki, które uczestnik postępowania posiadał w (...) Banku były następnie lokowane w G. (...) Banku. Uczestnik postępowania wskazał, że lokował oszczędności własne oraz matki – „ te same pieniądze były raz na nazwisko moje, raz na nazwisko mamy, chodzi o te same pieniądze” oraz że „to są pieniądze, które pozostały po śmierci naszych bliskich, mojego taty i brata i własne oszczędności mamy” (k.688). Z rachunku przejściowego uczestnika w G. (...) Banku wynika, że lokata z dnia 11 lutego 2008 roku i kolejna z dnia 12 listopada 2008 roku dotyczyły tej samej kwoty 10.000 złotych. Uczestnik podnosił, że oszczędności w G. (...) Banku stanowiły jego majątek osobisty oraz majątek matki i Sąd dał temu wiarę. Wnioskodawczyni nie kwestionowała, że mąż miał środki pieniężne ze spadku po bracie i ojcu oraz z tytułu darowizny od matki. W tym okresie gdy były lokowane środki w G. (...) Banku – w 2008 roku uczestnik postępowania nie pracował i nie miał dochodów, na co wskazywała sama wnioskodawczyni. Nie dysponował zatem zarobkami, które mógłby odkładać na lokaty. Wcześniejsze dochody z pracy uczestnik postępowania przeznaczał na bieżące potrzeby rodziny oraz nakłady remontowe w budynku mieszkalnym przy ul. (...) w B.. Sąd uznał zatem, że oszczędności lokowane w G. (...) Banku były to środki z jego majątku osobistego. Lokowane były one na nazwisko uczestnika postępowania, ale też jego matki J. D..

Sąd Rejonowy podkreślił, że wnioskodawczyni dublowała roszczenie domagając się rozliczenia samych odsetek od lokat w G. (...) Banku (oraz (...) Banku), jak też rozliczenia lokat wraz z odsetkami.

Do majątku wspólnego Sąd Rejonowy zaliczył pobraną przez uczestnika postępowania kwotę 25.929,11 złotych z tytułu z odsetek z lokat bankowych w (...) Banku S.A. oraz (...) Banku S.A. Zgłoszoną przez wnioskodawczynię z tego tytułu kwotę 31.240 złotych Sąd I instancji pomniejszył o odprowadzony podatek naliczony od odsetek bankowych. Uczestnik postępowania nie wykazał sposobu wydatkowania tych środków, a nie rozliczył się z nich z wnioskodawczynią i dlatego Sąd rozliczył kwotę 25.929,11 złotych jako wspólny dochód małżonków, w połowie przysługujący wnioskodawczyni.

Sąd I instancji uznał za nieudowodnione roszczenie wnioskodawczyni o rozliczenie kwoty 20.000 złotych z tytułu zarobków uczestnika postępowania uzyskiwanych w okresie wspólności ustawowej, których według twierdzeń wnioskodawczyni uczestnik nie przeznaczył na utrzymanie rodziny, jak też roszczenie uczestnika postępowania o rozliczenie kwoty 20.000 złotych z tytułu wynagrodzenia za pracę wnioskodawczyni uzyskiwanego w okresie wspólności ustawowej, z której to kwoty nie rozliczyła się z uczestnikiem. Sąd ten zaznaczył, że roszczenie uczestnika postępowania, tak sformułowane, było tym bardziej bezpodstawne, że dochody wnioskodawczyni, które nie zostały przez nią spożytkowane, zostały uwzględnione jako jej oszczędności na rachunkach bankowych.

Sąd Rejonowy wskazał, że w dniu 28 listopada 2009 roku wnioskodawczyni posiadała środki pieniężne, które zgromadzone w okresie wspólności majątkowej, przy braku dowodów, że pochodziły z majątku osobistego wnioskodawczyni, podlegały rozliczeniu między małżonkami - w łącznej kwocie 39.050,06 złotych, obejmującej kwotę 2.512,10 złotych na rachunku w (...) S.A. Oddział w B. oraz w (...) im. (...) w G., kwotę 18.537,96 złotych na rachunku A. i kwotę 18.000 złotych na rachunku lokaty terminowej.

W ramach podziału majątku wspólnego Sąd Rejonowy rozliczył też środki zgromadzone przez uczestnika postępowania w (...) S.A. na trzech polisach, które posiadał on w dacie ustania wspólności majątkowej o łącznej wartości 25.487,86 złotych (4.130,16 złotych, 11.379,03 złotych i 9.978,67 złotych). Spośród trzech polis wnioskodawczyni Sąd Rejonowy rozliczył jedynie środki zgromadzone przez wnioskodawczynię w (...) S.A. na polisie nr (...) o wartości 1.871,25 złotych. Dwie pozostałe polisy dotyczyły podopiecznych wnioskodawczyni z (...) uczestnik postępowania nie zgłaszał roszczeń do tych środków.

Sąd I instancji rozliczył również środki zgromadzone przez każdego z małżonków na rachunku otwartego funduszu emerytalnego w (...) S.A.: środki wnioskodawczyni w ilości (...), (...) jednostek rozrachunkowych o wartości 32.460,74 złotych i środki uczestnika postępowania w ilości 636, (...) jednostek rozrachunkowych o wartości 19.456,84 złotych. Sąd Rejonowy zaznaczył, że ustawą z dnia 25 marca (...) roku o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 75, poz. 398 ze zm.) znowelizowany został art. 31 § 2 k.r.o. poprzez dodanie do niego punktu 4 - co do składek zaewidencjonowanych na subkoncie przez ZUS. Zgodnie z art. 24 tej ustawy, ustawę tę stosuje się do składek należnych za okres od dnia jej wejścia w życie (co nastąpiło z dniem 1 maja (...) roku), a zatem nie dotyczy ona okresu wspólności majątkowej wnioskodawczyni i uczestnika. Sąd Rejonowy nie uwzględnił żądania wnioskodawczyni o rozliczenie podanej przez (...) Oddział w B. kwoty 12.699,70 złotych na koncie uczestnika postępowania składek odprowadzonych na otwarte fundusze emerytalne. Gromadzenie środków pieniężnych i ich lokowanie z przeznaczeniem na wypłatę członkom funduszu po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego jest przedmiotem działalności funduszy emerytalnych. Środki odprowadzone przez ZUS podlegały w sprawie rozliczeniu jako środki na rachunku OFE uczestnika postępowania w (...) S.A.

W dalszej kolejności Sąd Rejonowy odniósł się do żądania wnioskodawczyni i żądania uczestnika postępowania o rozliczenie nakładów z ich majątków osobistych na majątek wspólny.

Sąd I instancji podkreślił, że zainteresowani przedstawiali odmienne wersje co do źródeł pochodzenia środków na zakup nieruchomości przy ul. (...) w B.. Wnioskodawczyni twierdziła, że na datę zwarcia małżeństwa miała oszczędności w kwocie 30.000 złotych w różnych lokatach. Kwota 23.000 złotych przy podpisywaniu aktu notarialnego została zapłacona zbywcom z jej środków. Twierdziła, że jej rodzice dołożyli do zakupu nieruchomości kwotę 30.000 złotych, traktując to jako darowiznę na jej rzecz. Stanowczo utrzymywała, że rodzice przekazali jej jednorazowo kwotę 15.000 złotych, natomiast nie była konsekwentna co do dalszej darowanej kwoty, którą określiła jako „kolejne 15.000 złotych w kawałkach”. Co do tej kwoty 15.000 złotych jej twierdzenia nie były spójne. Początkowo wnioskodawczyni wyjaśniła bowiem, że środki przekazane przez rodziców „mogły być to kwoty 5.000 złotych, 3.000 złotych tak jak się udało uciułać” (k.68-69). Ostatecznie zeznała, że były to dwie kwoty: kwota 8.000 złotych dołożona do trzeciej raty i kwota 7.000 złotych dołożona do czwartej raty (k.546). Zeznania wnioskodawczyni w tej kwestii odbiegały od zeznań zawnioskowanych przez nią świadków, którzy wprawdzie również wskazywali na przekazanie wnioskodawczyni przez rodziców kwot 8.000 złotych i 7.000 złotych, lecz w odwrotnej kolejności. E. S. (2) zeznała: „kwota 30.000 złotych była dana córce ratami. Jeden raz daliśmy 15.000 złotych kiedy podpisany został akt notarialny w listopadzie, a później raz 7.000 złotych w grudniu i ostatnią ratę 8.000 złotych w styczniu 2000 roku. Jak one były dysponowane to już nie wiem” (k.199) . J. S. zeznał: „Przekazaliśmy te pieniądze w ratach: 15.000 złotych w listopadzie, w grudniu 7.000 złotych a w styczniu 8.000 złotych” (k.201). E. S. (1) zeznała: „siostra miała 60.000 złotych, w tym 30.000 złotych miała zgromadzone jeszcze jak była panienką, a 30.000 złotych dostała od rodziców. Nie byłam przy tym obecna, ale słyszałam. Z tego co wiem to 30.000 złotych było przekazane w trzech ratach, pierwsza 15.000 złotych, druga 7.000 złotych i trzecia rata 8.000 złotych” (k. 202). Wobec tych nieścisłości Sąd Rejonowy uznał, że twierdzenia wnioskodawczyni, iż otrzymała od rodziców darowiznę w kwocie 30.000 złotych, którą przeznaczyła na zakup nieruchomości nie zostały udowodnione. W ocenie Sądu mogły to być co najwyżej środki w kwocie 15.000 złotych, dołożone do pierwszej raty w wysokości 23.000 złotych, co do źródeł finansowania której wnioskodawczyni zeznała: „Na pierwszą ratę 23.000 złotych składały się moje oszczędności z lokaty i od rodziców 15.000 złotych” (k.546) . Uczestnik postępowania początkowo wyjaśnił: „Wszystkie zapłacone kwoty pochodziły z moich kawalerskich środków i ulokowanych na lokatach, darowizny i części spadku” (k.69). Następnie wskazał, że wszystkie cztery raty w kwotach: 23.000 złotych, 32.000 złotych, 40.000 złotych i 35.000 złotych były finansowane z darowizny uzyskanej przez niego przed zawarciem małżeństwa od matki J. D. (k.122). Ostatecznie zeznał, że pierwsza rata w kwocie 23.000 złotych była z realizacji książeczki mieszkaniowej, następnie, że kwota zapłacona zbywcom przy akcie notarialnym była z jego kawalerskich oszczędności. Wskazał, że środki z książeczek mieszkaniowych zostały przeznaczone na pokrycie dalszych rat w kwotach 32.000 złotych, 40.000 złotych i 35.000 złotych. Zeznał: Myślę, że książeczki były na drugą ratę w 100% i na część trzeciej raty. Czwarta rata była z pieniędzy z darowizny rodziców” (k.549) . Twierdzenia uczestnika postępowania nie były zatem konsekwentne i zawierały wskazanie różnych źródeł pochodzenia środków na finansowanie zakupu nieruchomości. Uczestnik postępowania udowodnił fakt otrzymania zadośćuczynienia po bracie, natomiast środki z tego tytułu uzyskał on już po nabyciu nieruchomości, zatem nie mogły być przeznaczone na jej zakup. Zeznania J. D. co do darowizny na rzecz syna sumy 90.000 złotych nie potwierdziły, że całą tę kwotę uczestnik przeznaczył na zakup nieruchomości. Zeznała ona jedynie: „Nie interesowałam się co syn zrobił z darowaną kwotą 90.000 złotych czy ulokował w banku czy trzymał w domu” (k. 124-125). Sąd I instancji uznał zatem, że o ile uczestnik postępowania mógł otrzymać od matki środki pieniężne, to nie wykazał, że kwotę 90.000 złotych przeznaczył na finansowanie zakupu nieruchomości. Sąd Rejonowy podkreślił, że poza sporem było, iż na pokrycie części ceny zakupu nieruchomości zostały zlikwidowane w dniu 25 listopada 1999 roku dwie książeczki mieszkaniowe uczestnika postępowania, z których została wypłacona kwota 58.097,37 złotych (28.583,44 złotych + 29.513,93 złotych). Data realizacji książeczek wskazuje, że środki z nich były przeznaczone na pokrycie drugiej oraz trzeciej raty, które wynosiły odpowiednio: 32.000 złotych i 40.000 złotych. Sąd I instancji ustalił przy tym, że kwota 58.097,37 złotych obejmowała wkład i odsetki, traktowane jako majątek osobisty uczestnika postępowania, w kwocie 39.296,87 złotych i premię gwarancyjną, wchodzącą do majątku wspólnego, w kwocie 18.800,50 złotych. Sąd Rejonowy uznał za udowodnione, że wnioskodawczyni przed zawarciem małżeństwa posiadała lokaty terminowe w Banku (...) S.A. W okresie płatności rat z tytułu ceny nabycia nieruchomości przy ul. (...) w B. wnioskodawczyni zlikwidowała przed terminem w dniu 29 grudnia 1999 roku lokatę w kwocie 1.922,84 złotych. W ocenie Sądu środki te zostały przeznaczone na sfinansowanie ostatniej raty. Sąd Rejonowy zaznaczył też, że wnioskodawczyni nie kwestionowana, iż zakup nieruchomości został w części sfinansowany ze środków uczestnika. Zauważył, że ojciec wnioskodawczyni świadek J. S. zeznał, że były następujące źródła finansowania zakupu nieruchomości: 30.000 złotych przekazane córce przez świadka wraz z żoną E. S. (2), 30.000 złotych oszczędności córki sprzed małżeństwa, zaś „reszta pieniędzy była zięcia” (k.201). Tak też zeznała matka wnioskodawczyni E. S. (2); „resztę dołożył zięć” (k.199), zaś siostra wnioskodawczyni E. S. (1): „ na pewno były też pieniądze ze strony byłego szwagra” (k.202). Ostatecznie Sąd I instancji przyjął, że pierwsza wpłata w kwocie 23.000 złotych została dokonana z oszczędności wnioskodawczyni i darowizny ze strony jej rodziców w kwocie 15.000 złotych, wobec niespójnych i sprzecznych twierdzeń uczestnika postępowania skąd były środki na tę wpłatę. Druga rata w kwocie 32.000 złotych i częściowo trzecia rata w kwocie 40.000 złotych zostały pokryte z likwidacji książeczek mieszkaniowych uczestnika postępowania oraz środków wspólnych w kwocie 13.902,63 złotych. (72.000 złotych - 58.097,37 złotych). W tym czasie oboje małżonkowie pracowali i osiągali znaczne dochody. W dniu 8 grudnia 1999 roku wnioskodawczyni wypłaciła z Banku (...) S.A. kwotę 5.450 złotych stanowiącą oszczędności małżonków z okresu małżeństwa. Majątkiem wspólnym były środki, które w dniu 10 grudnia 1999 roku uczestnik wypłacił z (...) w (...) Banku (...) S.A. w kwocie 22.152,95 złotych. Wpłacona w dniu 16 grudnia 1999 roku na rachunek uczestnika postępowania kwota 40.000 złotych, przelana następnie na rachunek K. M., przy braku innych wiarygodnych dowodów, została uznana przez Sąd Rejonowy za pochodzącą z likwidacji książeczek i wspólnych funduszy małżonków. Sąd I instancji uznał natomiast, że w sytuacji, gdy wnioskodawczyni nie wykazała źródeł pochodzenia środków na czwartą ratę w kwocie 35.000 złotych, która była płacona po umówionym terminie w kwotach: 33.000 złotych, 1.400 złotych i 600 złotych, była ona pokryta przy udziale środków z majątku osobistego uczestnika. Sąd przyjął jedynie, że w sytuacji gdy wnioskodawczyni zlikwidowała przed terminem w dniu 29 grudnia 1999 roku lokatę w Banku (...) S.A. w kwocie 1.922,84 złotych, środki te zostały przeznaczone na zakup nieruchomości, co było wówczas priorytetem. Pozostałą część kwoty przekazanej przelewem zbywcom w dniu 31 stycznia 2000 roku Sąd uznał za nakład uczestnika postępowania w kwocie 31.077,16 złotych (33.000 złotych - 1.922,84 złotych). Uczestnik postępowania dysponował bowiem własnymi oszczędnościami, w szczególności środkami z darowizny od matki i dokonana na jego (...) w dniu 31 stycznia 2000 roku wpłata własna, przelana następnie na rzecz K. M., pochodziła w ocenie Sądu ze źródeł wskazywanych przez uczestnika postępowania. Jako pochodzącą ze wspólnych środków Sąd uznał zaś końcową kwotę rozliczenia - 2.000 złotych, w tym kwotę 1.400 złotych przelaną na rzecz K. M. z (...) uczestnika postępowania w (...) Banku (...) S.A. z bieżących dochodów. W konsekwencji nakłady wnioskodawczyni z majątku osobistego stanowiły sumę kwot 23.000 złotych (I rata) oraz 1,922,48 złotych (cz. IV rata) i wyniosły 24.922,84 złotych, co stanowiło 19,17% wartości nieruchomości (24.922,84 złotych w odniesieniu do 130.000 złotych). Nakłady uczestnika postępowania z majątku osobistego stanowiły sumę kwot 39.296,87 złotych (II i cz. III rata) i 31.077,16 złotych (cz. IV rata) i wynosiły 70.374,03 złotych, co stanowiło 54,13% wartości nieruchomości (70.374,03 złotych w odniesieniu do 130.000 złotych). Ze środków z majątku wspólnego pochodziły kwoty: 18.800,50 złotych (II i cz. III rata), 13.902,63 złotych (cz. III rata) i 2.000 złotych (cz. IV rata). Łącznie była to kwota 34.703,13 złotych, stanowiąca 26,70% wartości nieruchomości (34.703,13 złotych w odniesieniu do 130.000 złotych). Sąd I instancji ustalił obecną wartość nakładów odnosząc ich procentowy udział do obecnej wartości nieruchomości określonej przez biegłego sądowego J. J. (2), pomniejszonej o nakłady związane z remontem domu wykonane po zakupie nieruchomości, czyli do kwoty 382.132 złotych (463.827 złotych – 27.544 złotych – 54.151 złotych). Nakłady wnioskodawczyni z majątku osobistego wynoszą zatem obecnie 73.254,70 złotych (19,17% w odniesieniu do kwoty 382.132 złotych), zaś uczestnika - 206.848,05 złotych (54,13% w odniesieniu do kwoty 382.132 złotych). Finansowane wspólnie koszty zakupu nieruchomości (dorobek), w których udziały małżonków wynoszą po ½, odpowiadają zaś obecnie kwocie 102.029,25 złotych (26,70 % w odniesieniu do kwoty 382.132 złotych).

Zdaniem Sądu I instancji zainteresowani nie udowodnili zgłoszonych przez siebie nakładów budowlanych na nieruchomość przy ul. (...) w B. jako czynionych z ich majątków osobistych. Wnioskodawczyni nie wykazała, że pomoc ze strony jej rodziców w zakupie materiałów oraz z tytułu wkładu ich własnej pracy w remont domu małżonków była czyniona wyłącznie na rzecz wnioskodawczyni jako córki. Natomiast uczestnik nie skonkretyzował z jakich źródeł były czynione nakłady, które zgłosił do rozliczenia i nie przedstawił dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Wnioskodawczyni wyszczególniła nakłady budowlane z tytułu zakupu materiałów i pracy fizycznej jej rodziców w piśmie z dnia 28 grudnia 2010 roku (k.242-244). Uczestnik zgłosił jako swoje nakłady zakup materiałów i prace remontowe wymienione w piśmie z dnia 29 grudnia 2010 roku (k.247). Złożone przez uczestnika faktury na materiały budowlane na dowód poniesionych nakładów na remont domu same w sobie nie dawały podstaw do przyjęcia, że były to nakłady uczestnika postępowania z majątku osobistego (k.127), podobnie jak pokwitowanie dotyczące zapłaty za prace budowlane (k.196). Wnioskodawczyni zaprzeczała nakładom uczestnika postępowania i wskazywała na swój wkład finansowy w nabycie części materiałów objętych tymi fakturami (k.177-178). Na uczestniku spoczywał zatem ciężar dowodu – powinien był sprecyzować nakłady na majątek wspólny z tytułu prac remontowych w budynku mieszkalnym, określić źródło finansowania tych nakładów i twierdzenia te udowodnić. Twierdzenia uczestnika postępowania co do darowizny dokonanej na jego rzecz przez matkę J. D., co do samego faktu, iż taka darowizna mogła mieć miejsce nie były przez wnioskodawczynię kwestionowane. Uczestnik postępowania jednak nie skonkretyzował jakie nakłady zostały sfinansowane ze środków pochodzących z tej darowizny, nie udowodnił kiedy i w jaki sposób wydatkował pieniądze otrzymane od matki. Kluczowe znaczenie w sprawie miał bowiem sposób wydatkowania uzyskanych kwot, tego zaś uczestnik postępowania nie wykazał. Podobnie uczestnik postępowania nie udowodnił kiedy i jakie kwoty, na pokrycie jakich nakładów, przeznaczył ze środków uzyskanych z tytułu zadośćuczynienia za śmierć brata w Grecji, ze spadku po ojcu i bracie, jak też oszczędności przedmałżeńskich. J. D. - zawnioskowany przez uczestnika świadek na okoliczność jego nakładów czynionych z majątku osobistego na majątek wspólny, nakładów tych nie potwierdziła (k.124-125). Zeznania matki uczestnika nie wskazywały na konkretne fakty, były bardzo ogólne: „ Wszystko trzeba było nam pokryć włącznie z remontem. Rodzice synowej nie pomagali przy remoncie, w gościnę przyjeżdżali i poganiali, żeby szybciej remontować”, stąd też nie mogły być uznane za miarodajne. J. D. zeznała, że nic nie wie na temat finansów syna i synowej, nie była zatem zorientowana w kwestiach finansowych małżonków i jej zeznania na okoliczność nakładów związanych z pracami remontowymi w budynku niewiele wniosły do sprawy. Wnioskodawczyni twierdziła, że nakłady zgłoszone przez uczestnika były wykonywane i finansowane w trakcie małżeństwa ze wspólnych środków finansowych (k.357-359). Jest to tym bardziej wiarygodne, że w tym okresie uczestnik postępowania osiągał wysokie zarobki i jak sam wskazał, wszystkie bieżące dochody przeznaczał na remont domu. Z kolei uczestnik postępowania kwestionował nakłady wnioskodawczyni z jej majątku osobistego, w szczególności na stolarkę okienną i drzwiową, w zakresie podłóg i posadzek, tynków wewnętrznych, okładzin i glazury, instalacji wodno-kanalizacyjnej, przyłącza kanalizacyjnego i robót zewnętrznych (k. 400). W świetle zeznań świadków zawnioskowanych przez wnioskodawczynię: E. S. (2) (k. 199-201), J. S. (k.201-202) i E. S. (1) (k.202-203) Sąd uznał za wykazany udział rodziców wnioskodawczyni w nakładach budowlanych na nieruchomości przy ul. (...) w B.. Zdaniem Sądu Rejonowego była to jednak pomoc świadczona na rzecz obojga małżonków. Jednoznacznie potwierdziła to świadek E. S. (2) zeznając: „M. się nie liczyli, to było ku wspólnemu dobru. Nikt nie myślał że tak się zakończy to małżeństwo. Pracowaliśmy tak jak dla swoich dzieci” (k.200). Wnioskodawczyni wskazując na pomoc ze strony swoich rodziców wyjaśniła: „To była pomoc rąk własnych, jak też pomoc w formie zakupu materiałów np. gips, tynk, farba. Było zakupowane na mnie albo na męża, żeby był odpis do ulgi podatkowej” (k.69). Także świadek J. S. zeznał, że gdy kupował materiały „rachunki były pisane na zięcia przeważnie” (k.201). Skoro zatem ojciec wnioskodawczyni kupował materiały na nazwisko zięcia i razem z nim pracował przy remoncie, uprawnione było przyjęcie, że rodzice wnioskodawczyni mieli wspólny cel z małżonkami – remont ich wspólnego domu, w którym małżonkowie mieli zamieszkać jako rodzina. Sąd Rejonowy zauważył przy tym, że świadkowie E. S. (2) i J. S. to rodzice, zaś świadek E. S. (1) to siostra wnioskodawczyni. Są to osoby bliskie wnioskodawczyni, które obecnie oceniają uczestnika postępowania z perspektywy rozpadu małżeństwa zainteresowanych. Zeznania E. S. (2), iż pomoc przy remoncie domu małżonków była z myślą o nich obojgu, nikt bowiem nie zakładał wówczas, że dojdzie do rozwodu, Sąd uznał za obiektywne i wiarygodne. Z kolei zeznania J. S. i E. S. (1) w większym stopniu były nacechowane negatywnym stosunkiem do uczestnika postępowania. Dowody, które zaoferowała wnioskodawczyni nie dawały w ocenie Sądu dostatecznych podstaw do ustalenia nakładów wnioskodawczyni z majątku osobistego na remont domu przy ul. (...) w B..

Sąd Rejonowy uwzględnił udokumentowane wydatki wnioskodawczyni z majątku osobistego z tytułu spłaty wspólnych długów – podatku od nieruchomości za lata 2010-2011 w kwocie 563,80 złotych.

Sąd I instancji rozliczył też wydatki poniesione przez uczestnika postępowania z majątku osobistego po dacie ustania wspólności z tytułu spłaty wspólnych długów w kwocie 381 złotych. Sąd uwzględnił żądanie uczestnika postępowania w zakresie rozliczenia poniesionych przez niego kosztów obowiązkowego ubezpieczenia OC samochodu marki M. za okres od 1 września 2010 roku do 31 sierpnia (...) roku w kwocie 381 złotych. Wcześniejsza polisa z dnia 1 września 2009 roku w kwocie 353 złotych pochodziła jeszcze z okresu istnienia wspólności majątkowej, zaś uczestnik nie udowodnił, że opłacił ją ze środków z majątku osobistego. Sąd Rejonowy nie uwzględnił również roszczeń uczestnika postępowania dotyczących poniesionych wydatków z tytułu okresowych badań technicznych samochodu M., opłat za dostarczane do budynku przy ul. (...) w B. paliwo gazowe, energię elektryczną, wodę oraz odprowadzone ścieki. Złożone dowody opłat za okresowe badania techniczne samochodu z dnia 18 września 2008 roku i 18 września 2009 roku dotyczyły okresu sprzed ustania wspólności majątkowej. Uczestnik postępowania nie udowodnił, że wydatki te poniósł z majątku osobistego. Uczestnik postępowania nie udowodnił także zasadności roszczeń dotyczących rozliczenia opłat za wodę i ścieki za zgłoszony okres od 21 sierpnia 2000 roku do 17 marca 2009 roku, podczas istniejącej wspólności majątkowej oraz za energię elektryczną w okresie małżeństwa (okres od 2002 roku do 28 listopada 2009 roku). Po ustaniu wspólności brak było podstaw do kierowania przez uczestnika postępowania roszczeń w stosunku do wnioskodawczyni z tytułu opłat za energię elektryczną wobec rozwiązania przez nią w dniu 10 października 2008 roku umowy sprzedaży energii elektrycznej z Zakładem (...). Sąd I instancji nie uwzględnił też roszczeń związanych z opłatami za gaz za okres istnienia wspólności majątkowej, zaś po dacie 28 listopada 2009 roku z uwagi na rozwiązanie przez wnioskodawczynię z dniem 26 września 2008 roku umowy na sprzedaż i dostarczanie paliwa gazowego do budynku przy ul. (...) w B.. Zawarcie przez uczestnika postępowania nowych umów na dostawę gazu i energii elektrycznej nakładało na niego obowiązek ponoszenia wydatków we własnym zakresie. Żądanie partycypowania w nich przez wnioskodawczynię Sąd uznał za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 5 k.c.).

W wyniku podziału majątku wspólnego Sąd I instancji przyznał wnioskodawczyni składniki majątkowe, takie jak zabudowana nieruchomość położona w B. przy ul. (...) o wartości 463.827 złotych, zabudowa meblowa kuchni o wartości 5.000 złotych, piekarnik elektryczny (...) o wartości 320 złotych, płyta kuchenna (...) o wartości 135 złotych, okap kuchenny (...) o wartości 156 złotych, zlewozmywak kuchenny o wartości 83 złotych, bateria kuchenna o wartości 22 złote, fotele głębokie 2 sztuki o wartości 120 złotych, karnisze 2 sztuki niklowane o wartości 29 złotych, lustro w przedpokoju 164 x 64 cm o wartości 200 złotych, plafon szklany sufitowy o wartości 25 złotych, kanapa narożna z fotelem o wartości 1.400 złotych, komoda niska o wartości 750 złotych, żyrandol 5-żarówkowy o wartości 80 złotych, wieszak z lustrem i szafka o wartości 179 złotych, ramki ścienne na zdjęcia 3 sztuki o wartości 75 złotych, półka o wartości 20 złotych, komoda 3-szufladowa o wartości 65 złotych, żyrandol 1-żarówkowy o wartości 30 złotych, plafoniera sufitowa prostokątna o wartości 22 złote, plafoniera ścienna o wartości 19 złotych, lustro w przedpokoju 160 x 60 cm o wartości 230 złotych, żyrandol 3-żarówkowy i kinkiet o wartości 70 złotych wykładzina podłogowa o wymiarach 390 x 280 cm bez wartości, komoda 2-drzwiowa na nóżkach stylizowana o wartości 550 złotych, żyrandol 5-żarówkowy z kinkietem 2-żarówkowym o wartości 100 złotych, szafa zabudowana o wartości 600 złotych, szafka umywalkowa bez blatu o wartości 252 złote, blat granitowy szafki umywalkowej o wartości 320 złotych, zabudowa wnęki dwiema półkami i wieszakiem o wartości 300 złotych, karnisze na piętrze 5 sztuk o wartości 198 złotych, kinkiet łazienkowy o wartości 40 złotych, pergole 3 sztuki z łącznikami bez wartości, stół ogrodowy plastikowy bez wartości, krzesła ogrodowe 8 sztuk bez wartości, dywan w kolorze zielonym o wartości 63 złotych, dywan wielobarwny o wartości 149 złotych, kinkiety zewnętrzne 3 sztuki o wartości 60 złotych, talerze pojedyncze różne o wartości 30 złotych, kosiarka elektryczna (...) o wartości 40 złotych, grzejnik płytowy o wartości 280 złotych, kinkiet zewnętrzny od strony frontowej domu o wartości 27 złotych, garaż blaszak o wartości 650 złotych, telewizor (...) o wartości 150 złotych, komputer stacjonarny (...) z monitorem o wartości 300 złotych, odtwarzacz DVD marki (...) o wartości 84 złote, mikser (...) o wartości 20 złotych, kwota 50 złotych stanowiąca równowartość telefonu komórkowego N. (...), środki zgromadzone przez wnioskodawczynię w (...) S.A. na polisie nr (...) o wartości 1.871,25 złotych, środki zgromadzone na rachunku OFE wnioskodawczyni w (...) S.A. w ilości (...), (...) jednostek rozrachunkowych o wartości 32.460,74 złotych, kwota 2.512,10 złotych na rachunku bankowym prowadzonym na rzecz wnioskodawczyni w (...) S.A. Oddział w B., kwota 18.537,96 złotych na rachunku A. prowadzonym na rzecz wnioskodawczyni w (...) im. (...) w G., kwota 18.000 złotych na rachunku lokaty terminowej prowadzonym na rzecz wnioskodawczyni w (...) im. (...) w G.. Wnioskodawczyni otrzymała zatem majątek o łącznej wartości 550.502,05 złotych (w tym: nieruchomość – 463.827 złotych, ruchomości – 13.293 złotych, inne składniki – 73.382,05 złotych). Uczestnikowi postępowania zostały przyznane następujące składniki majątkowe: łóżko sypialne (...) z wkładem i materacem o wartości 282 złote, szafa 3-drzwiowa o wartości 400 złotych, pralka (...) wartości 755 złotych, samochód osobowy marki M. (...), rok produkcji 1995, numer rejestracyjny (...) o wartości 2.500 złotych, środki zgromadzone przez uczestnika postępowania w (...) S.A. na polisach nr (...) o wartości 4.130,16 złotych, nr (...) o wartości 11.379,03 złotych, nr (...) o wartości 9.978,67 złotych, środki zgromadzone na rachunku OFE uczestnika postępowania w (...) S.A. w ilości 636, (...) jednostek rozrachunkowych o wartości 19.456,84 złotych i kwota 25.929,11 złotych pobrana przez uczestnika postępowania z tytułu dochodu z odsetek z lokat bankowych. Uczestnik postępowania otrzymał zatem majątek o łącznej wartości 74.810,81 złotych (w tym: ruchomości – 1.437 złotych, samochód – 2.500 złotych, inne składniki – 70.873,81 złotych). Jednocześnie Sąd I instancji zarządził sprzedaż w trybie przepisów kodeksu postępowania cywilnego ruchomości, takich jak: lodówko-zamrażarka (...) o wartości 480 złotych, krzesła aluminiowe 3 sztuki o wartości 95 złotych, rolety 3 sztuki w kolorach żółtym, niebieskim i białym o wartości 150 złotych, lampa z abażurem w kolorze biało-niebieskim o wartości 25 złotych, stolik okolicznościowy o wartości 330 złotych, stół pokojowy prostokątny o wartości 650 złotych, krzesła pokojowe 2 sztuki o wartości 216 złotych, szafa 2-drzwiowa o wartości 420 złotych, lampa podłogowa o wartości 80 złotych, karnisze 2 sztuki drewniane o wartości 54 złote, reprodukcja obrazu „Ostatnia wieczerza” w drewnianych ramach o wartości 56 złotych, lustro łazienkowe o wartości 50 złotych, toaletka z tremem i pufą o wartości 200 złotych, szafki nocne 2 sztuki o wartości 143 złote, wykładzina podłogowa o wymiarach 400 x 318 cm o wartości 60 złotych, reprodukcja obrazu „Modlący się J.” w ramach o wartości 56 złotych, półka 4-poziomowa o wartości 110 złotych, reprodukcja obrazu (...) w ramach o wartości 63 złote, wykładzina podłogowa o wymiarach 320 x 420 cm o wartości 70 złotych, firanka w kolorze żółtym o wartości 15 złotych, firanki kremowe z haftem 2 sztuki o wartości 252 złote, firanka z frędzlami o wartości 30 złotych, firanka w kolorze niebieskim o wartości 15 złotych, komplet narzuta na łóżko i zasłony zielone o wartości 76 złotych, zasłony w gabinecie w kolorze zielonym o wartości 40 złotych, firanki 5 sztuk o wartości 130 złotych, serwis obiadowy z wazą dla 6 osób o wartości 120 złotych, ekspres do kawy D. L. o wartości 110 złotych. Były to ruchomości o łącznej wartości 4.096 złotych, których zainteresowani nie chcieli otrzymać. Suma uzyskana ze sprzedaży tych składników majątkowych powinna przypaść wnioskodawczyni i uczestnikowi postępowania po połowie.

Przyznając nieruchomość wnioskodawczyni Sąd Rejonowy miał na uwadze przedstawione przez nią argumenty. Wnioskodawczyni sprawuje pieczę nad małoletnim synem. Jej mieszkanie przy ul. (...) (...)6 w B. to „kawalerka” o powierzchni 33 m ^{( 2)}. Wnioskodawczyni ma oszczędności, majątek i zdolność kredytową. Może liczyć na pomoc finansową rodziny. Zaproponowała realne warunki rozliczeń. Zadeklarowała możliwość spłaty uczestnika postępowania w okresie 3 lat. Uczestnik postępowania mieszka w lokalu po matce przy Alei (...) w B.. Świadek J. D. zeznała, że mieszkanie to ma status spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Uczestnik postępowania wskazał zaś, że „Mieszkanie mamy jest o pow. 48 m ^{( 2)}, są dwa pokoje, kuchnia i toaleto-łazienka”. Uczestnik postępowania ma zatem zaspokojone potrzeby mieszkaniowe. Uczestnik postępowania domagając się przyznania mu nieruchomości przy ul. (...) w B. podał, że wolałby mieszkać we własnym domu, „chciałby w sadzie przydomowym prowadzić działalność gospodarczą związaną z zarobkowaniem, tam ma drzewa owocowe”. Te twierdzenia uczestnika postępowania Sąd Rejonowy uznał za nieprzekonujące, skoro nieruchomość przy ul. (...) w B. ma powierzchnię 0,0558 ha. Uczestnik postępowania jest zarejestrowany w PUP w B. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Orzeczeniem Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w B. z dnia 3 sierpnia 2011 roku został zaliczony do lekkiego stopnia niepełnosprawności datującej się od dnia 18 lutego 2011 roku. Orzeczenie zostało wydane do dnia 31 lipca 2012 roku. Uczestnik postępowania wnioskował o rozłożenie spłaty na rzecz wnioskodawczyni na okres 10 lat. Złożył harmonogram szkoleń dla osób bezrobotnych, w których obecnie uczestniczy, na okoliczność tego, że „w najbliższym okresie będzie zdolny do spłaty, uzyska stosowne zatrudnienie, założy działalność gospodarczą i będzie miał środki na spłatę”. Uczestnik postępowania przyznał, że ma oszczędności rzędu 78.000 złotych i wskazał, że „ spodziewa się, że masą spadkową po matce będzie mieszkanie”, nie proponował jednakże spłaty na rzecz wnioskodawczyni na warunkach, które uwzględniałyby jej interesy. Z uwagi na przyznanie nieruchomości wnioskodawczyni, Sąd Rejonowy przyznał jej również wszystkie ruchomości, o które wnioskowała, znajdujące się w budynku mieszkalnym przy ul. (...) w B. oraz garaż, w tym również te składniki, o które wnosił uczestnik postępowania. Przyznanie spornych ruchomości wnioskodawczyni było konsekwencją tego, że są one częścią wystroju budynku, który otrzymuje. Także garaż, wobec usytuowania go na nieruchomości, został przyznany wnioskodawczyni. Nie stała temu na przeszkodzie okoliczność, że uczestnikowi postępowania został przyznany samochód, bowiem z samochodu tego nikt obecnie nie korzysta, a z opinii biegłego wynika, iż pojazd jest niesprawny, nie posiada ważnych badań technicznych, a koszt jego remontu przekroczyłby jego wartość. Dodatkowo Sąd przyznał wnioskodawczyni ruchomości bez wartości, aby jako właścicielka nieruchomości mogła nimi zadysponować.

Sąd I instancji wskazał, że przedmiotem podziału był majątek o łącznej wartości 629.408,86 złotych, w którym udziały małżonków wynosiły po 314.704,43 złotych. Po odliczeniu od wartości nieruchomości 463.827 złotych wartości nakładów wnioskodawczyni w kwocie 73.254,70 złotych i uczestnika postępowania w kwocie 206.848,05 złotych „czysta” wartość nieruchomości (wraz z nakładami budowlanymi traktowanymi jako wspólne) wynosiła 183.724,25 złotych (463.827 złotych - /73.254,70 złotych + 206.848,05 złotych/ = 463.827 złotych – 280.102,75 złotych), czyli udziały małżonków wynosiły po 91.862,12 złotych (udział uczestnika 91.862,13 złotych). Wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku wspólnego otrzymała majątek o wartości 550.502,05 złotych, zaś po odjęciu nakładów na nieruchomość w łącznej kwocie 280.102,75 złotych o wartości 270.399,30 złotych (w tym: nieruchomość – 183.724,25 złotych, ruchomości – 13.293 złotych, inne składniki – 73.382,05 złotych). Powinna była spłacić uczestnika postępowania z połowy tej sumy, czyli w kwocie 135.199,65 złotych oraz zwrócić mu jego nakład na nieruchomość w kwocie 206.848,05 złotych, co daje kwotę 342.047,70 złotych. Uczestnik postępowania otrzymał w wyniku podziału majątku wspólnego majątek o łącznej wartości 74.810,81 złotych (w tym: ruchomości – 1.437 złotych, samochód – 2.500 złotych, inne składniki – 70.873,81 złotych). Wartość udziału wnioskodawczyni w tych składnikach majątkowych wynosiła 37.405,40 złotych. Przedmiotem licytacji mają być ruchomości o wartości 4.096 złotych, o wartości udziałów każdego z byłych małżonków – 2.048 złotych. Z tytułu poniesionych wydatków przez wnioskodawczynię w kwocie 563,80 złotych uczestnik postępowania powinien jej zwrócić jako połowę tej kwoty 281,90 złotych. Z kolei z tytułu wydatków poniesionych przez uczestnika postępowania w kwocie 381 złotych wnioskodawczyni powinna mu zwrócić jako połowę kwotę 190,50 złotych. Po wzajemnym potrąceniu tych należności, uczestnik postępowania powinien zwrócić wnioskodawczyni kwotę 91,40 złotych (281,90 złotych – 190,50 złotych). W efekcie wzajemnych rozliczeń wnioskodawczyni powinna uiścić na rzecz uczestnika postępowania dopłatę w kwocie 304.550,90 złotych (342.047,70 złotych - 37.405,40 złotych - 91,40 złotych).

Ustalając warunki płatności dopłaty Sąd I instancji miał na uwadze sytuację osobistą i majątkową zainteresowanych, potrzeby uczestnika postępowania i możliwości płatnicze wnioskodawczyni. Zaznaczył, że wnioskodawczyni ma 40 lat, a z wykształcenia jest pedagogiem. Pracuje w (...) Komendzie Wojewódzkiej (...) na kierowniczym stanowisku. Jej średnie zarobki wynoszą 3.000 złotych miesięcznie. Syn ma 8 lat. Na jego rzecz są zasądzone alimenty w kwocie 450 złotych miesięcznie. Wnioskodawczyni posiada oszczędności około 30.000 złotych. Zamierza sprzedać mieszkanie przy ul. (...) I 21 m. 86 w B.. Wskazała, że jest ono po remoncie, w dobrym punkcie i oczekuje za nie kwoty co najmniej 170.000 złotych. Zeznała, że będzie mogła zaciągnąć pożyczkę. W tej chwili jeżeli ma pożyczki, to małe w zakładzie pracy, nie ma natomiast kredytów bankowych. Może liczyć na pomoc ze strony rodziny. Z kolei uczestnik postępowania ma 44 lata. Z zawodu jest nauczycielem. Obecnie jest bezrobotny bez prawa do zasiłku. Zeznał, że składa wnioski do (...) o zasiłek celowy, są to zasiłki jednorazowe, nieregularne. W styczniu, lutym b.r. dostał zasiłek na żywność i wydatki związane z dostawą gazu i energii elektrycznej. Zasiłki są rzędu 200 złotych. Otrzymywał ponadto w okresie styczeń – marzec b.r. zasiłek okresowy z tytułu pozostawania bezrobotnym w kwocie 238 złotych miesięcznie. Wskazał, że płaci alimenty na rzecz syna. Na cele alimentacyjne przekazuje środki uzyskane z (...). Przyznał, że po śmierci matki w styczniu (...) roku uzyskał kwotę 78.000 złotych.

Mając na uwadze, że uczestnik postępowania ma możliwość zaspokajania potrzeb mieszkaniowych w lokalu przy Alei (...) w B., w którym obecnie zamieszkuje i dysponuje znaczącą kwotą oszczędności, zaś wnosząc o przyznanie nieruchomości przy ul. (...) w B. na jego rzecz proponował wnioskodawczyni spłatę w okresie 10 lat, Sąd I instancji uwzględnił stanowisko wnioskodawczyni o rozłożenie dopłaty, którą obowiązana jest uiścić uczestnikowi na raty finalnie płatne w okresie 3 lat. Uzasadniała to również wysokość dopłaty w kwocie 304.550,90 złotych, której uregulowanie w krótszym terminie mogłoby być zbyt dużym obciążeniem budżetu wnioskodawczyni. Sąd Rejonowy rozłożył dopłatę na pięć rat płatnych w następujących terminach:- I rata w kwocie 34.550,90 złotych płatna w terminie 1 miesiąca, - II rata w kwocie 40.000 złotych płatna w terminie 6 miesięcy, - III rata w kwocie 150.000 złotych płatna w terminie 12 miesięcy, - IV rata w kwocie 40.000 złotych płatna w terminie 24 miesięcy, - V rata w kwocie 40.000 złotych płatna w terminie 36 miesięcy, licząc płatność wszystkich rat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, z odsetkami ustawowymi w wysokości 13 % w stosunku rocznym w razie zwłoki w płatności. Sąd Rejonowy uznał, że wnioskodawczyni będzie w stanie uiścić pierwszą ratę w krótkim terminie 1 miesiąca z posiadanych oszczędności. W celu uregulowania drugiej raty, płatnej w okresie półrocznym, wnioskodawczyni powinna zgromadzić własne oszczędności, skorzystać z pomocy rodziny, ewentualnie zaciągnąć pożyczkę. Wobec zadeklarowania przez nią zamiaru sprzedaży mieszkania, Sąd uznał, że roczny okres będzie wystarczający, aby sfinalizować tę transakcję, a uzyskane środki umożliwią wnioskodawczyni uiszczenie trzeciej raty. Dwie ostatnie raty zostały ustalone jako płatne w odstępach rocznych w kwotach po 40.000 złotych, tak aby umożliwić wnioskodawczyni zebranie stosownych funduszy z własnych dochodów, ewentualnych pożyczek i pomocy osób trzecich. Ustalone warunki płatności dopłaty leżą w ocenie Sądu Rejonowego w granicach możliwości finansowych zobowiązanej do jej uiszczenia wnioskodawczyni, jak też nie naruszają interesów i poczucia sprawiedliwości uprawnionego do otrzymania tych środków uczestnika postępowania.

Z terminem płatności pierwszej raty dopłaty Sąd Rejonowy powiązał obowiązek wydania przez uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni nieruchomości oraz będących w jego posiadaniu ruchomości znajdujących się w budynku przy ul. (...) w B., przyznanych wnioskodawczyni. Wydanie powinno nastąpić w terminie 1 miesiąca od daty uprawomocnienia się orzeczenia.

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał art. 212 k.c. w zw. z art.1035 k.c. w zw. z art. 46 k.r.o., art. 45 § 1 k.r.o., art. 686 k.p.c. w zw. z art. 567 § 1 i 3 k.p.c., art. 624 k.p.c. i art. 625 k.p.c. w zw. z art. 688 k.p.c. i art. 567 § 3 k.p.c.

O kosztach postępowania Sąd I instancji orzekł na mocy art. 520 § 1 k.p.c., zgodnie z podstawową zasadą rozstrzygania o kosztach w postępowaniu nieprocesowym. Sąd uznał, że oboje małżonkowie byli zainteresowani rozstrzygnięciem tej sprawy i powinni ponieść koszty sądowe po połowie. Wnioskodawczyni uiściła opłatę od wniosku w kwocie 1.000 złotych i wnosiła o zasądzenie od uczestnika kosztów postępowania. Sąd zasądził zatem od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 500 złotych tytułem połowy opłaty sądowej od wniosku. Wydatki w sprawie wyniosły 5.811,28 złotych, zatem zainteresowani powinni je ponieść po 2.905,64 złotych. Wnioskodawczyni w toku postępowania uiściła zaliczkę w kwocie 1.000 złotych. Z uwagi na ujawnioną aktualną sytuację materialną uczestnika postępowania, dysponowanie przez niego oszczędnościami po matce w kwocie 78.000 złotych, Sąd Rejonowy cofnął przyznane uczestnikowi postępowania zwolnienie od kosztów sądowych, stosownie do art. 110 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2010 roku, Nr 90, poz. 594 ze zm.). Wnioskodawczyni powinna zatem uiścić na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Białymstoku) kwotę 1.905,64 złotych, natomiast uczestnik postępowania kwotę 2.905,64 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Jednocześnie na podstawie art. 120 § 1 k.p.c. Sąd Rejonowy cofnął uczestnikowi postępowania ustanowienie adwokata z urzędu, albowiem uczestnik posiada na tyle znaczące oszczędności, że może opłacić koszty pomocy prawnej bez uszczerbku w jego koniecznym utrzymaniu. W konsekwencji Sąd Rejonowy zasądził od uczestnika postępowania na rzecz adwokat B. S. kwotę 8.856 złotych (7.200 złotych + 1.656 złotych podatku VAT) tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi postępowania z urzędu, zgodnie z wnioskiem pełnomocnika o zasądzenie kosztów. Wysokość wynagrodzenia została ustalona stosownie do § 19, § 2 ust. 3, § 7 ust. 1 pkt 10 w zw. z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1348 ze zm.).

Sąd I instancji uznał, że pozostałe koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie zainteresowani ponoszą we własnym zakresie.

Powyższe postanowienie w całości zaskarżyła apelacją wnioskodawczyni zarzucając:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik postępowania, a mianowicie sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału, a jednocześnie dokonanie ustaleń faktycznych przy naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów, dokonanie tej oceny w subiektywny i wybiórczy przy naruszeniu zasad doświadczenia życiowego - tj. naruszenie art. 233 k.p.c. - w konsekwencji skutkujące ustaleniem, że:

a)  finansowanie drugiej i trzeciej raty z tytułu zakupu nieruchomości pochodziło wyłącznie z likwidacji książeczek mieszkaniowych i środków wspólnych podczas gdy środki te pochodziły z darowizn uczynionych na rzecz wnioskodawczyni przez jej rodziców,

b)  darowizny i świadczenia, jakie czynili rodzice wnioskodawczyni na rzecz
córki były dokonywane do majątku wspólnego stron, co stoi w sprzeczności ze zgromadzonym materiałem dowodowym,

c)  rozłożenie zasądzonej należności na raty w terminach i wysokości wskazanej przez Sąd I instancji leży w granicach możliwości majątkowych i zarobkowych wnioskodawczyni podczas gdy stoi to w sprzeczności z realiami rynku i możliwością sprzedaży posiadanej przez wnioskodawczynię lokalu mieszkalnego oraz nie uwzględnia faktu, iż jest ona osobą samotnie wychowującą dziecko i będzie samodzielnie zaciągać kredyt, a w pierwszej kolejności uzyskane środki będzie musiała ona przeznaczyć na remont lokalu przeznaczonego do sprzedaży oraz remont przyznanego jej budynku, który nie był użytkowany od sześciu lat,

2.  naruszenie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. polegające na:

a)  pominięciu okoliczności, iż odsetki od wkładów zgromadzonych na książeczkach oszczędnościowych stron winny być rozliczone stosunkowo - w zależności, od chwili ich powstania tj. przed i po powstaniu wspólności majątkowej,

b)  odstąpieniu od rozliczenia wszystkich - podnoszonych przez wnioskodawczynię - lokat i kont bankowych, jakie zgromadził uczestnik postępowania podczas gdy były to środki zgromadzone kosztem majątku wspólnego oraz odstąpienie od rozliczenia zarobków uczestnika postępowania uzyskanych w czasie wspólności majątkowej, z których nie rozliczył się z wnioskodawczynią, a których nie przeznaczył również na utrzymanie rodziny, a gromadził na lokatach i kontach bankowych w okresie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej to jest od 1998 roku, a uzyskiwane przez niego zarobki w czasie małżeństwa były wysokie.

Wskazując na powyższe wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia w punkcie I poprzez dodanie punktu 89 i zaliczenie do majątku wspólnego wierzytelności w łącznej wysokości 197.106,30 złotych tytułem pobranych przez uczestnika sum z rachunków bankowych uczestnika postępowania, z których nie rozliczył się on z wnioskodawczynią i nie przeznaczył na utrzymanie rodziny ani na majątek wspólny, w punkcie II poprzez ustalenie, że wnioskodawczyni poniosła nakład z majątku osobistego na majątek wspólny w wyższym zakresie, tj. przez uwzględnienie darowizn i prac wykonanych przez rodziców wnioskodawczyni na jej wyłączną rzecz w kwocie 30.000 złotych to jest poniosła nakład z majątku osobistego w kwocie 103.254,70 złotych, w punkcie IV poprzez ustalenie, że uczestnik postępowania poniósł nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny stron w mniejszym zakresie, a nie przyjętej przez sąd kwocie 206.848,05 złotych, w punkcie VI poprzez przyznanie na rzecz wnioskodawczyni składników majątkowych opisanych w pkt I podpunkt 17 i 24 zaskarżonego postanowienia oraz na rzecz uczestnika postępowania wierzytelności dodanej w podpunkcie 89, w punkcie VII poprzez stosunkowe pomniejszenie zasądzonej dopłaty zgodnie z ustaleniami przyjętymi przez Sąd II instancji i rozłożenie jej na 6 rat w przeciągu 6 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia, w punkcie VIII poprzez nakazanie uczestnikowi postępowania wydania na rzecz wnioskodawczyni nadto składników majątkowych opisanych w pkt. I podpunkt 17 i 24 oraz zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni od uczestnika postępowania kosztów postępowania przed Sądem II instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne co do składu i wartości majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika postępowania, z zastrzeżeniem dotyczącym ustalenia wysokości kwoty pobranej przez uczestnika postępowania z lokat bankowych, a stanowiącej majątek wspólny.

Trafnie uznał Sąd I instancji, że uczestnik postępowania winien rozliczyć się z wnioskodawczynią z kwoty 25.929,11 złotych pobranej przez niego z lokat bankowych w (...) Banku S.A. z siedzibą we W. i w (...) Banku S.A. z siedzibą w W.. Kwota ta stanowi odsetki od lokat, jakie uczestnik postępowania posiadał w okresie wspólności majątkowej w (...) Banku S.A. i w (...) Banku S.A., pomniejszone o podatek od tych odsetek. Odsetki od lokat, uzyskane w okresie wspólności majątkowej, stanowią majątek wspólny niezależnie od tego, czy środki na tych lokatach stanowią majątek wspólny, czy osobisty jednego z małżonków. Stosownie bowiem do art. 31 § 2 pkt 2 k.r.o. do majątku wspólnego należą w szczególności dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków.

Z dokumentów z (...) Banku S.A. z siedzibą w W. (k. 664) wynika, że w dniu 29 kwietnia 2008 roku uczestnik postępowania założył w tym banku lokatę na kwotę 135.000 złotych, a zerwał ją w dniu 29 kwietnia 2009 roku uzyskując kwotę 142.654 złotych. Z kolei z dokumentów z (...) Banku S.A. z siedzibą we W. (k. 463) wynika, że w dniu 26 kwietnia 2008 roku uczestnik postępowania zlikwidował w tym banku lokatę na kwotę 131.535,13 złotych. Data likwidacji lokaty uczestnika postępowania w (...) Banku S.A. i data założenia przez niego lokaty w (...) Banku S.A., a także kwota uzyskana z likwacji pierwszej z tych lokat i kwota umieszczona na drugiej lokacie prowadzą do wniosku, że uczestnik postępowania po zlikwidowaniu lokaty w (...) Banku S.A. założył lokatę w (...) Banku S.A. Podkreślenia przy tym wymaga, że środki na lokacie w (...) Banku S.A. w kwocie 131.535,13 złotych pochodziły z lokaty zerwanej w tym banku w dniu 2 maja 2007 roku w kwocie 127.010,24 złotych, a te z kolei pochodziły z lokaty zerwanej w tym banku w dniu 6 maja 2006 roku w kwocie 118.730,72 złotych.

Lokata w (...) Banku S.A. w kwocie 118.730,72 złotych (na datę jej likwidacji) została założona w dniu 30 sierpnia 2005 roku w kwocie 115.900 złotych. Dokumenty z (...) Banku S.A. z siedzibą w W. (k. 208-225) dają też podstawę do stwierdzenia, że środki na tej ostatniej lokacie pochodziły właśnie ze środków, jakie uczestnik postępowania posiadał w (...) Banku S.A. z siedzibą w W.. W dniu 30 sierpnia 2005 roku uczestnik postępowania wypłacił bowiem z rachunku z tego banku kwotę 115.000 złotych (k. 221).

Analiza dokumentów z (...) Banku S.A. prowadzi do wniosku, że pierwsza lokata uczestnika postępowania w (...) Banku S.A. w kwocie 93.000 złotych została założona w dniu 19 lutego 2001 roku (k. 215). Środki z tej lokaty wraz z naliczonymi odsetkami były następnie umieszczane na innych lokatach w tym banku, przy czym czasem uczestnik postępowania przy zakładaniu niektórych z tych lokat dopłacał niewielkie kwoty, rzędu kilkuset złotych. Ostatecznie kwota 93.000 złotych, jak wskazano powyżej, urosła do kwoty 115.000 złotych.

Mając na uwadze to, że uczestnik postępowania założył w (...) Banku S.A. lokatę w kwocie 93.000 złotych w dniu 19 lutego 2001 roku nie można zgodzić się z tym, że środki na tej lokacie stanowiły dochody z pracy uczestnika postępowania, co sugerowała skarżąca. Pamiętać bowiem należy, że w dniu 10 listopada 1999 roku, a więc zaledwie kilkanaście miesięcy przed założeniem przez uczestnika postępowania lokaty w (...) Banku S.A., wnioskodawczyni i uczestnik postępowania nabyli nieruchomość zabudowaną domem mieszkalnym wymagającym remontu. Wnioskodawczyni i uczestnik postępowania ponosili wydatki związane z remontem domu mieszkalnego i jego urządzeniem, na które przeznaczali swoje bieżące dochody z pracy. W tej sytuacji jest oczywiste, że w ciągu zaledwie kilkunastu miesięcy uczestnik postępowania nie mógł odłożyć z wynagrodzenia za pracę kwoty 93.000 złotych i wpłacić ją na lokatę w (...) Banku S.A. Kwota 93.000 złotych pochodziła zatem ze środków uzyskanych przez uczestnika postępowania w drodze spadkobrania po swoim bracie B. D. i w drodze darowizny od jego matki J. D.. Środki te, stosownie do art. 33 pkt 2 k.r.o. stanowiły majątek osobisty uczestnika postępowania. Kwota 93.000 złotych ostatecznie urosła do kwoty 115.000 złotych. Jak wyżej wskazano, kwota 93.000 złotych zwiększyła się po pierwsze na skutek doliczenia do tej kwoty odsetek, a po drugie na skutek dopłacania przez uczestnika postępowania przy zakładaniu kolejnych lokat niewielkich sum, rzędu kilkuset złotych. Te wpłaty uczestnika postępowania po kilkaset złotych bez wątpienia pochodziły z jego wynagrodzenia za pracę. Trudno bowiem uznać, że uczestnik postępowania otrzymywał od swojej matki darowizny w kwotach po kilkaset złotych. Odsetki doliczone do kwoty 93.000 złotych i niewielkie kwoty dopłacane przez uczestnika postępowania przy kolejnych lokatach w (...) Banku S.A., pochodzące z jego wynagrodzenia za pracę, stosownie do art. 31 § 2 pkt 2 i 1 k.r.o., stanowiły majątek wspólny wnioskodawczyni i uczestnika postępowania. Majątek wspólny stanowiła też kwota 900 złotych, dopłacona przez uczestnika postępowania do kwoty 115.000 złotych uzyskanej z likwidacji lokaty w (...) Banku S.A. przy zakładaniu lokaty w (...) Banku S.A. na kwotę 115.900 złotych. Kwota 900 złotych, podobnie jak niewielkie kwoty wpłacane przez uczestnika postępowania na lokaty w (...) Banku S.A., pochodziła z wynagrodzenia za pracę uczestnika postępowania. Tym samym uznać należy, że uczestnik postępowania winien rozliczyć się z wnioskodawczynią, oprócz kwoty 25.929,11 złotych, także z kwoty 22.900 złotych, stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 115.900 złotych, a kwotą 93.000 złotych, skoro kwota 22.900 złotych stanowiła majątek wspólny wnioskodawczyni i uczestnika postępowania. Tak więc uczestnik postępowania winien rozliczyć się z wnioskodawczynią w łącznej kwocie 48.829,11 złotych z tytułu odsetek z lokat bankowych oraz zgromadzonych oszczędności.

Nie było jednak podstaw do uznania, że uczestnik postępowania winien rozliczyć się z wnioskodawczynią z kwot pobranych z lokat bankowych w (...) Banku S.A. (...) Banku S.A. w większym zakresie. Analiza dokumentów z (...) Banku S.A. (k. 462-464) i z (...) Banku S.A. (k. 658-664) prowadzi do wniosku, iż w bankach tych uczestnik postępowania zakładał lokaty na różne kwoty, przy czym niejednokrotnie środki z jednej lokaty, po upływie okresu, na jaki ją założono, albo po wcześniejszym zerwaniu, były umieszczane na następnej lokacie. (...) Banku S.A. w dniu 6 czerwca 2003 roku uczestnik postępowania założył lokatę na 10.000 złotych, którą zerwał w dniu 8 października 2004 roku uzyskując kwotę 10.394,90 złotych; w dniu 8 października 2004 roku założył lokatę na kwotę 12.000 złotych, a zlikwidował ją w dniu 8 października 2005 roku uzyskując kwotę 12.690 złotych; w dniu 8 października 2005 roku założył lokatę na kwotę 10.000 złotych, a zerwał ją w dniu 8 lipca 2006 roku uzyskując kwotę 10.256,79 złotych; w dniu 10 lipca 2006 roku założył lokatę na kwotę 18.000 złotych, a zerwał ją w dniu 10 stycznia 2007 roku uzyskując kwotę 18.293,96 złotych; w dniu 10 stycznia 2007 roku założył lokatę na kwotę 18.000 złotych, a zerwał ją w dniu 10 stycznia 2008 roku uzyskując kwotę 18.642 złotych; w dniu 10 stycznia 2008 roku założył lokatę na kwotę 10.000 złotych, a zerwał ją w dniu 11 lutego 2008 roku uzyskując kwotę 10.030,22 złotych; w dniu 14 maja 2004 roku założył lokatę na kwotę 20.000 złotych, a zerwał ją w dniu 14 maja 2007 roku uzyskując kwotę 22.493,86 złotych; w dniu 14 maja 2007 roku założył lokatę na kwotę 22.000 złotych, a zerwał ją w dniu 14 maja 2008 roku uzyskując kwotę 22.794,68 złotych; w dniu 10 listopada 2003 roku założył lokatę na kwotę 4.000 złotych, a zerwał ją w dniu 27 listopada 2003 roku uzyskując kwotę 4.005,43 złotych. Z kolei w (...) Banku S.A. w dniu 11 stycznia 2008 roku uczestnik postępowania założył lokatę na kwotę 19.000 złotych, a zerwał ją w dniu 13 października 2008 roku uzyskując kwotę 19.692,78 złotych; w dniu 11 lutego 2008 roku założył lokatę na kwotę 10.000 złotych, którą zerwał w dniu 12 listopada 2008 roku uzyskując kwotę 10.364,41 złotych i w tym samym dniu założył lokatę na kwotę 10.000 złotych, którą zerwał w dniu 16 marca 2009 roku uzyskując kwotę 10.239,89 złotych.

Uczestnik postępowania twierdził, że w (...) Banku S.A. lokował także środki swojej matki J. D. i zeznaniom tym, w ocenie Sądu Okręgowego, nie sposób odmówić przymiotu wiarygodności. Z historii rachunku w G. (...) banku S.A. wynika bowiem, że środki znajdujące się na lokacie uczestnika postępowania były przelewane na lokatę jego matki J. D. i odwrotnie. Środki znajdujące się na lokatach uczestnika postępowania w (...) Banku S.A., przynajmniej w jakiejś części, należały zatem do jego matki J. D.. Nawet jeżeli jednak środki zgromadzone na lokatach w (...) Banku S.A. (...) Banku S.A., poza wskazaną wyżej kwotą 93.000 złotych, stanowiły majątek wspólny, pochodząc np. z wynagrodzenia za pracę uczestnika postępowania, to mając na uwadze wysokość tych środków, daty likwidacji lokat, na których były one zgromadzone i fakt, że przez ostatnie lata małżeństwa uczestnik postępowania, jak wskazała sama wnioskodawczyni, nie pracował, uzasadniony jest wniosek, że środki te przeznaczył na własne utrzymanie. Wysokość kwot uzyskanych z wcześniejszej likwidacji lokat także uzasadnia przekonanie, że zostały one przeznaczone na zaspokojenie potrzeb rodziny.

Akceptację Sądu Okręgowego zyskały też ustalenia i wnioski Sądu Rejonowego co do nakładów z majątku osobistego wnioskodawczyni i z majątku osobistego uczestnika postępowania na majątek wspólny w postaci nieruchomości położonej w B. przy ul. (...), tak w zakresie środków, z jakich ta nieruchomość została nabyta, jak i w zakresie środków przeznaczonych na remont budynku mieszkalnego znajdującego się na tej nieruchomości.

W tym miejscu godzi się przypomnieć, iż dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 roku, w sprawie IV CKN 970/00, LEX nr 52753). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu - na podstawie tego materiału dowodowego - można było wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo - wbrew zasadom doświadczenia życiowego - nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 roku, w sprawie II CKN 817/00, LEX nr 56906). Zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów wyrażoną w art. 233 § 1 k.p.c., sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, a zatem, jak podkreśla się w orzecznictwie, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności. Ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego.

Oceniając poprawność rozumowania Sądu Rejonowego według wskazanych powyżej kryteriów Sąd Okręgowy nie znalazł przesłanek, mogących stanowić asumpt do stwierdzenia, że oczywiście nieprawidłowa jest dokonana przez Sąd I instancji ocena materiału dowodowego co do nakładów poczynionych z majątków osobistych wnioskodawczyni i uczestnika postępowania na majątek wspólny w postaci nieruchomości położonej w B. przy ul. (...), w zakresie jej nabycia i wyremontowania znajdującego się na niej budynku mieszkalnego. Sąd Rejonowy wyjaśnił dlaczego uznał, że druga i trzecia wpłata na zakup nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) pochodziły z likwidacji książeczek mieszkaniowych uczestnika postępowania oraz ze środków wspólnych, a także dlaczego uznał, że pomoc ze strony rodziców wnioskodawczyni przy remoncie budynku mieszkalnego na nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) była świadczona na rzecz wnioskodawczyni i uczestnika postępowania, a argumentację tę należy uznać za przekonującą. Zdaniem Sądu Okręgowego wnioskodawczyni kwestionując stanowisko Sądu I instancji w tym przedmiocie zmierza do narzucenia Sądowi własnej oceny materiału dowodowego, która jest odzwierciedleniem jej stanowiska procesowego i oczekiwanego przez nią wyniku sprawy.

Sąd Okręgowy nie znalazł też podstaw do zmiany ustaleń Sądu I instancji w zakresie wysokości nakładów z majątku osobistego uczestnika postępowania na majątek wspólny w związku z pokryciem części ceny zakupu nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) z książeczek mieszkaniowych uczestnika postępowania. Stanowisko Sądu Rejonowego, iż uzyskana z likwidacji tych książeczek kwota 39.296,87 złotych obejmująca wkłady i odsetki, które narosły zarówno do daty powstania wspólności majątkowej pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem postępowania, jak i po tej dacie podyktowane było zgodnymi oświadczeniami wnioskodawczyni i uczestnika postępowania w tym przedmiocie. Na rozprawie w dniu 14 grudnia 2011 roku pełnomocnik wnioskodawczyni jednoznacznie wskazał, że wkłady i w całości odsetki uzyskane z likwidacji książeczek mieszkaniowych uczestnika postępowania stanowią nakład z majątku osobistego uczestnika postępowania na majątek wspólny, zaś majątek wspólny stanowią premie gwarancyjne i wnosił, aby wkłady i w całości odsetki z książeczek mieszkaniowych uczestnika postępowania rozliczyć jako nakład z majątku osobistego uczestnika postępowania na majątek wspólny, zaś premie gwarancyjne zaliczyć do składników majątku wspólnego (k. 496). Sformułowane w apelacji stanowisko wnioskodawczyni, że odsetki z książeczek mieszkaniowych uczestnika postępowania narosłe do daty powstania wspólności majątkowej pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem postępowania stanowią majątek osobisty uczestnika postępowania, zaś narosłe po tej dacie stanowią majątek wspólny, a zaznaczyć należy, że te ostatnie odsetki dotyczą jedynie okresu od 11 lipca 1998 roku do 25 listopada 1999 roku, stanowi naruszenie zasady lojalności procesowej. Skoro wnioskodawczyni przed Sądem I instancji wnosiła o rozliczenie w całości odsetek z książeczek mieszkaniowych uczestnika postępowania jako nakładu z jego majątku osobistego na majątek wspólny, to nie może na etapie postępowania apelacyjnego domagać się zaliczenia w części tych odsetek do majątku wspólnego. Zmiana stanowiska wnioskodawczyni, jak wskazano powyżej, stanowi naruszenie zasady lojalności procesowej i w ocenie Sądu Okręgowego jest niedopuszczalna.

Korekty wymagało jednak rozstrzygnięcie Sądu I instancji co do sposobu podziału majątku wspólnego w zakresie takich składników tego majątku jak stolik okolicznościowy i dwie sztuki karnisz drewnianych. Jeżeli chodzi o karnisze drewniane, to uszło uwadze Sądu Rejonowego, iż na rozprawie w dniu 14 grudnia 2011 roku wnioskodawczyni domagała się przyznania na jej rzecz tego składnika majątku wspólnego (k.496). Przy takim stanowisku wnioskodawczyni oczywiście należało przyznać wnioskodawczyni dwie karnisze drewniane, a nie zarządzać sprzedaż w trybie przepisów kodeksu postępowania cywilnego tego składnika majątku wspólnego. Jeżeli natomiast chodzi o stolik okolicznościowy, to wprawdzie przed Sądem I instancji wnioskodawczyni nie wnosiła o przyznanie na jej rzecz tego składnika majątku wspólnego, ale mając na uwadze to, że żądanie to zgłosiła w apelacji, a Sąd Rejonowy zarządził sprzedaż tego składnika majątku wspólnego w trybie przepisów kodeksu postępowania cywilnego, a skuteczność tej sprzedaży jest wątpliwa, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do odmowy przyznania wnioskodawczyni tego składnika majątku wspólnego.

Zmiana ustaleń Sądu Rejonowego co do składu majątku wspólnego, jak też zmiana rozstrzygnięcia tego Sądu co do sposobu podziału majątku wspólnego wiązała się z koniecznością zmiany rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie wysokości dopłaty zasądzonej od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania. Skoro wnioskodawczyni otrzymała składniki majątku wspólnego o wartości 550.886,05 złotych, a po odjęciu nakładów wnioskodawczyni i uczestnika postępowania na nieruchomość w łącznej kwocie 280.102,75 złotych - o wartości 270.783,30 złotych (w tym: nieruchomość – 183.724,25 złotych, ruchomości – 13.677 złotych, inne składniki – 73.382,05 złotych), to powinna zwrócić uczestnikowi postępowania połowę tej sumy, czyli kwotę 135.391,65 złotych oraz jego nakład na nieruchomość w kwocie 206.848,05 złotych, co daje łączną kwotę 342.239,70 złotych. Z kolei uczestnik postępowania otrzymał składniki majątku wspólnego o łącznej wartości 97.710,81 złotych (w tym: ruchomości – 1.437 złotych, samochód – 2.500 złotych, inne składniki – 93.733,81 złotych) i powinien zwrócić wnioskodawczyni połowę tej sumy, czyli kwotę 48.855,40 złotych. Uczestnik postępowania winien też zwrócić wnioskodawczyni kwotę 91,40 złotych tytułem rozliczenia wydatków poniesionych przez wnioskodawczynię i przez uczestnika postępowania na majątek wspólny. W konsekwencji wnioskodawczyni winna uiścić na rzecz uczestnika postępowania dopłatę w kwocie 293.292,90 złotych (342.239,70 złotych – 48.855,40 złotych – 91.40 złotych).

Obniżając zasądzoną od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania dopłatę Sąd Okręgowy jednocześnie obniżył pierwszą ratę tej dopłaty do kwoty 23.292,90 złotych. W pozostałym zakresie rozstrzygnięcie Sądu I instancji co do wysokości poszczególnych rat dopłaty, a rozstrzygnięcie co do określenia terminów ich płatności w całości zyskały aprobatę Sądu Okręgowego.

W sprawach o podział majątku wspólnego, dział spadku, czy zniesienie współwłasności zasadą jest, iż osoba tracąca udział w dzielonym majątku winna jednocześnie uzyskać pieniężny ekwiwalent tego udziału (spłatę, dopłatę). Zamiana udziału na ekwiwalent pieniężny następuje na skutek orzeczenia sądowego, zatem jej jednoczesność oznacza, że spłata lub dopłata winna nastąpić z chwilą uprawomocnienia się tego orzeczenia. W pewnych sytuacjach obciążanie zobowiązanego spłatą lub dopłatą wymagalną z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia stanowiłoby jednak nakładanie zobowiązań nierealnych do spełnienia, godzących w podstawy bytu materialnego zobowiązanego czy jego rodziny. Orzeczenie musiałoby zatem zakładać pewną fikcję. Aby spłata w rzeczywisty sposób mogła być uiszczona w art. 212 § 3 k.c. przyznano sądowi uprawnienie do oznaczenia innego niż chwila uprawomocnienia się orzeczenia podziałowego terminu płatności świadczeń pieniężnych czy też rozłożenia ich na raty. Skorzystanie z tego uprawnienia musi być poprzedzone rozważeniem interesów zobowiązanego i uprawnionego.

Wskazane rozważenie interesów polega na znalezieniu kompromisu pomiędzy możliwościami finansowymi i sytuacją materialną zobowiązanego a potrzebami uprawnionego. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji rozkładając zasądzoną od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania dopłatę na pięć rat płatnych w okresie 3 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia należycie uwzględnił interesy i sytuację wnioskodawczyni i uczestnika postępowania. Przede wszystkim Sąd Rejonowy wziął pod uwagę stanowisko wnioskodawczyni co do okresu, w którym mogłaby uiścić na rzecz uczestnika postępowania dopłatę, jej sytuację finansową, w tym posiadane oszczędności, czy lokal mieszkalny, który wnioskodawczyni zamierza sprzedać, możliwości zaciągnięcia kredytu, czy możliwość wsparcia jej przez najbliższych, ale także sytuacją osobistą, w tym sprawowanie opieki nad małoletnim synem. W konsekwencji Sąd ten trafnie uznał, że wnioskodawczyni będzie w stanie uiścić pierwszą ratę płatną w terminie 1 miesiąca z posiadanych oszczędności, celem uregulowania drugiej raty płatnej w terminie 6 miesięcy wnioskodawczyni powinna zgromadzić własne oszczędności, skorzystać z pomocy rodziny, ewentualnie zaciągnąć pożyczkę, celem uiszczenia trzeciej raty płatnej w terminie 12 miesięcy wnioskodawczyni winna sfinalizować zamiar sprzedaży lokalu mieszkalnego, zaś na uiszczenie czwartej raty płatnej w terminie 24 miesięcy i piątej raty płatnej w terminie 36 miesięcy wnioskodawczyni winna przeznaczyć własne dochody, ewentualnie zaciągnąć pożyczki, czy skorzystać z pomocy najbliższych. Pamiętać należy, że wnioskodawczyni domagając się w toku postępowania przyznania jej przede wszystkim zabudowanej nieruchomości winna była liczyć się z koniecznością dopłaty na rzecz uczestnika postępowania i przygotować na ten cel część środków już wcześniej, a nadto musi dołożyć wszelkich starań, aby jak najszybciej dokonać dopłaty. Terminy rat dopłaty oznaczone przez Sąd Rejonowy są terminami realnymi dla wnioskodawczyni do wywiązania się z obowiązku, choć ich dochowanie wymaga znacznej mobilizacji i przedsięwzięcia odpowiednich kroków, np. sprzedaży lokalu mieszkalnego, czy zaciągnięcia kredytu. Nie ma jednak przesłanek do dalszego wydłużania tych terminów z uwagi na interes uprawnionego i okoliczność, że sposób dokonania dopłaty przyjęty w zaskarżonym postanowieniu jest i tak istotnym wyłomem od powołanej wyżej zasady jednoczesności.

Wobec powyższego, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zmieniono zaskarżone postanowienie w zakresie kwoty pobranej przez uczestnika postępowania z tytułu dochodu z odsetek od lokat bankowych oraz zgromadzonych oszczędności, sposobu podziału majątku wspólnego w zakresie takich składników tego majątku jak stolik okolicznościowy i dwie sztuk karnisz drewnianych, a w konsekwencji wysokości dopłaty zasądzonej od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania. W pozostałej części apelacja jako pozbawiona uzasadnionych zarzutów podlegała oddaleniu w oparciu o art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do art. 520 § 1 k.p.c. kierując się okolicznością, że apelacja została uwzględniona jedynie w nieznacznej części.