III K 17/22 - wyrok Sąd Okręgowy w Białymstoku z 2022-06-02

sygn. akt III K 17/22

ORZECZENIE

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku III Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Mariusz Kurowski

Sędziowie: SO Marzenna Roleder

SO Izabela Komarzewska

Protokolant: Dominika Zaborowska

w obecności prokuratora Agnieszki Rusiłowicz z Instytutu Pamięci Narodowej - Oddziałowego Biura Lustracyjnego w Białymstoku

po rozpoznaniu w dniu 02.06.2022 r. sprawy:

D. K. , syna K. i I. z d. C., urodz. (...) w Ł.

w przedmiocie stwierdzenia zgodności z prawdą oświadczenia lustracyjnego

I.  Na podstawie art. 21a ust. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 roku o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 - 1990 oraz treści tych dokumentów (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 1633) stwierdza, że D. K. w związku z kandydowaniem na funkcję Radnego Rady Miasta K. złożył w dniu 12 września 2018 roku niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne.

II.  Na podstawie art. 21a ust. 2a ustawy z dnia 18 października 2006 roku o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 - 1990 oraz treści tych dokumentów (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 1633) orzeka wobec lustrowanego D. K. utratę prawa wybieralności w wyborach do Sejmu, Senatu i Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach powszechnych organu i członka organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organu jednostki pomocniczej jednostki samorządu terytorialnego, której obowiązek tworzenia wynika z ustawy - na okres 3 (trzech) lat.

III.  Na podstawie art. 21a ust. 2b ustawy z dnia 18 października 2006 roku o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 - 1990 oraz treści tych dokumentów (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 1633) orzeka wobec lustrowanego D. K. zakaz pełnienia funkcji publicznej, o której mowa w art. 4 pkt 2 - 57 i 61 cytowanej ustawy - na okres 3 (trzech) lat.

IV.  Na podstawie art. 19 ustawy z dnia 18 października 2006 roku o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 - 1990 oraz treści tych dokumentów (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 1633) w zw. z art. 627 k.p.k. obciąża lustrowanego kosztami sądowymi w kwocie 40 (czterdziestu) złotych.

Marzenna Roleder Mariusz Kurowski Izabela Komarzewska

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

IIIK17/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

D. K.

w dniu 12 września 2018 roku D. K. w związku z kandydowaniem na funkcję Radnego Rady Miasta K. złożył niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Odbywanie przez D. K. w okresie od dnia 27.10.1983 r. do dnia 28.10.1985 r, po ukończeniu Technikum Budowlanego, zasadniczej służby wojskowej. Pełnienie tej służby w (...) w O. - jednostce numer (...). Pełnienie tej służby w Kancelarii (...) na stanowisku (...).

Wyjaśnienia Lustrowanego

71-72

Karta ewidencyjna WKU

36

Pozyskanie D. K. w dniu 29.03.1984 r. przez starszego oficera Wydziału (...) w B. kapitana (...) A. O. do tajnej współpracy - na zasadzie dobrowolności. Celem pozyskania zapewnienie dopływu informacji o charakterze profilaktycznym. Przyjęcie podczas pozyskaniowej rozmowy przez D. K. pseudonimu (...) (nr rej. (...)).

Wyjaśnienia Lustrowanego

71-72

Zapis pod poz. 67941 Centralnego (...)

23

Karta (...) z Kartoteki (...) (...)

25

Karta(...) z kartoteki MON

26

Protokół zniszczenia makulatury tajnej Szefostwa (...) wraz z Aktem zniszczenia

27, 28-30

Zapis książki nr (...) (...) w B. pod poz. 150

31

Zapis książki nr (...) (...) w B. pod poz. 1041

32

Zapis książki nr (...) (...) (...) pod poz. 1186

33

Zapis książki nr (...) Zarządu (...) pod poz. 8136

34

Karta ewidencyjna żołnierza (...) A. O.

65

Odbycie kilku (5 - 6) rozmów z ww. oficerem (...) przez D. K., podczas których przekazywał on ww. oficerowi informacje o zachowaniach żołnierzy w jednostce. Przekazanie podczas jednej z tych rozmów informacji o podejrzeniach żołnierzy odnośnie osoby, która dokonała kradzieży wiertarki.

Wyjaśnienia Lustrowanego

71-72

Zakończenie w dniu 28.10.1985 r. współpracy (...) z D. K. - z uwagi na jego ubycie do rezerwy. Zdjęcie z ewidencji operacyjnej w dniu 29.10.1985 r. - z uwagi na tę okoliczność.

Wyjaśnienia Lustrowanego

71-72

Karta (...) z kartoteki MON

26

Karta ewidencyjna WKU

36

Złożenie przez D. K. w dniu 12 września 2018 r. w związku z kandydowaniem na funkcję Radnego Rady Miasta K. niezgodnego z prawdą oświadczenie lustracyjnego, że nigdy nie współpracował z organami bezpieczeństwa państwa w rozumieniu ustawy z dnia 18.10.2006 r.

Oświadczenie lustracyjne

3

Wyjaśnienia Lustrowanego

71-72

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

D. K.

w dniu 12 września 2018 roku D. K. w związku z kandydowaniem na funkcję Radnego Rady Miasta K. złożył niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Niepamięć, czy też roztargnienie D. K., że podczas zasadniczej służby wojskowej współpracował z (...) jako powód złożenia przez niego niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego. Jak również, że powodem tej współpracy była obawa utraty stanowiska kancelisty w Kancelarii (...).

Wyjaśnienia Lustrowanego

71-72

1.OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

Wyjaśnienia Lustrowanego

Już w tym miejscu należy zaznaczyć, że wyjaśnieniom D. K. sąd dał w zdecydowanej większości wiarę. Znajdują one bowiem potwierdzenie w całym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, który zbieżnie z tymi depozycjami potwierdza jego tajną współpracę z (...). Jedynie fragment wypowiedzi lustrowanego o zapomnieniu o tej działalności w momencie sporządzania oświadczenia lustracyjnego, jak też twierdzenie, że tę współpracę podjął z uwagi na sugestię, że straci zajmowane stanowisko w Kancelarii (...), zostały uznane za niewiarygodne - z przyczyn niżej wskazanych.

Karta ewidencyjna WKU

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym. Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności.

1.1.1

Wyjaśnienia Lustrowanego

Jak wskazano depozycjom tym w miażdżącej większości sąd dał wiarę skoro korelują one ze wszystkimi zgromadzonymi w sprawie dowodami.

Zapis pod poz. (...) Centralnego Rejestru (...)

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym. Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności. Wskazać należy, że dokument ów ujawnia datę pozyskania D. K. do współpracy z (...) (29.03.1984 r.) jak też jego pseudonim ((...)).

Karta (...) z Kartoteki (...) (...)

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym skoro potwierdza pozyskanie D. K. jako tajnego współpracownika (...). Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności.

Karta (...) z kartoteki MON

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym. Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności.

Do powyższego zasadnym jest dodać, że ujawnia on szereg istotnych okoliczności. Mianowicie cel tego pozyskania (do zadań profilaktycznych), fakt, że to pozyskanie nastąpiło na zasadzie dobrowolności i dokonał go kapitan (...) A. O.. Nadto ujawnia on datę i przyczynę zdjęcia D. K. z ewidencji operacyjnej (...) (ubycie do rezerwy w dniu 28.10.1985 r.).

Podobnie jak wyżej wymienione i ów dokument ukazuje również przyjęty przez lustrowanego na potrzeby tej współpracy pseudonim i datę pozyskania.

Protokół zniszczenia makulatury tajnej Szefostwa (...) wraz z Aktem zniszczenia

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym. Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności.

Zapis książki nr (...) (...) w B. pod poz. 150

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym. Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności.

Zapis książki nr (...) (...) w B. pod poz. 1041

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym skoro potwierdza pozyskanie D. K. jako tajnego współpracownika (...). Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności.

Zapis książki nr (...) Zarządu (...) pod poz. 1186

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym skoro potwierdza pozyskanie D. K. jako tajnego współpracownika (...). Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności.

Zapis książki nr (...) Zarządu (...) pod poz. 8136

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym skoro potwierdza pozyskanie D. K. jako tajnego współpracownika (...). Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności.

Karta ewidencyjna żołnierza (...) A. O.

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym ukazując, że oficer, który pozyskał lustrowanego do współpracy był etatowym oficerem (...). Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności.

1.1.1

Wyjaśnienia Lustrowanego

Jak wskazano depozycjom tym w miażdżącej większości sąd dał wiarę skoro korelują one ze wszystkimi zgromadzonymi w sprawie dowodami.

1.1.1

Wyjaśnienia Lustrowanego

Jak wskazano depozycjom tym w miażdżącej większości sąd dał wiarę skoro korelują one ze wszystkimi zgromadzonymi w sprawie dowodami.

Karta (...) z kartoteki MON

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym. Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności. Jak wskazano ujawnia i potwierdza on szereg istotnych okoliczności dotyczących działalności D. K. jako tajnego współpracownika (...) w czasie odbywania zasadniczej służby wojskowej.

Karta ewidencyjna WKU

Dokument ówczesnego urzędu wojskowego sporządzony w granicach jego kompetencji. Jego treść zbieżna z całym zgromadzonym materiałem dowodowym. Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie do jego wiarygodności.

1.1.1

Wyjaśnienia Lustrowanego

Jak wskazano depozycjom tym w miażdżącej większości sąd dał wiarę skoro korelują one ze wszystkimi zgromadzonymi w sprawie dowodami.

Oświadczenie lustracyjne

Oświadczenie, którego treści i okoliczności sporządzenia lustrowany nie kwestionował. Brak jakiegokolwiek dowodu osłabiającego zaufanie co do wiarygodności tego dokumentu.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.2.1

Wyjaśnienia Lustrowanego

Jak na wstępie wskazano jedynie fragment wyjaśnień D. K., że składając oświadczenie lustracyjne zapomniał on o tym, że podczas odbywania zasadniczej służby wojskowej podjął współpracę z (...) w charakterze tajnego współpracownika, został uznany za niewiarygodny. Przeczą mu zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania. Nie negując, że od tamtych wydarzeń upłynął szmat czasu należy mieć na uwadze, że oświadczenie lustracyjne dotyczy wyłącznie ustalenia, czy dana osoba nie współpracowała w tajny sposób ze służbami bezpieczeństwa PRL. Każda osoba ubiegająca się o urząd publiczny doskonale o tym wie. Współpraca lustrowanego, jakkolwiek nie była wieloletnia, to trwała od dnia 29.03.1984 r. do dnia 29.10.1985 r., a zatem rok i 7 miesięcy. Zdaniem sądu nie sposób w świetle ww. zasad przyjąć, że przyjęcie pseudonimu i spotkania z oficerem (...) były tak nieistotnymi epizodami w życiu D. K., że w dniu 12.09.2018 r. zdając sobie sprawę z wagi składanego oświadczenia lustracyjnego nawet się nad tym nie zastanowił. Podobnie też twierdzenie lustrowanego o sugestii oficera podczas rozmowy pozyskaniowej, że w wypadku nie podpisania zobowiązania straci stanowisko w kancelarii, zostało uznanie za nieprawdziwe. Sam lustrowany wszak stwierdził, że jedynie dwóch żołnierzy posiadało średnie wykształcenie co powodowało, że niejako nie było możliwości jego zastąpienia. Istotniejszym jednakże jest, że treść Karty (...) z kartoteki MON dobitnie wskazuje, że pozyskanie to nastąpiło na zasadzie dobrowolności. Dlatego też te części jego depozycji sąd potraktował jako naturalną próbę umniejszenia swej odpowiedzialności.

Do powyższego należy już tylko dodać, że wyjaśnienia, którym sąd nie dał wiary, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Obawa utraty stanowiska w kancelarii pułku dla żołnierza zasadniczej służby wojskowej z kilkumiesięcznym stażem nie jest tego rodzaju okolicznością, by mogła wpłynąć ta treść rozstrzygnięcia. Podobnie jak roztargnienie, czy niepamięć przy sporządzaniu oświadczenia lustracyjnego, bo obciąża ono wyłącznie osobę D. K. - dojrzałego o wyższym wykształceniu, światłego mężczyznę.

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I

D. K.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgromadzone dowody wskazują, że w dniu 12 września 2018 r. D. K. kandydując na funkcję publiczną Radnego Rady Miasta K. złożył niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne w związku z tym kandydowaniem, wpisując, że nie pracował w rozumieniu art. 3a ustawy z dnia 8 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 - 1990 oraz treści tych dokumentów (tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 1633) z organami bezpieczeństwa państwa. Pomimo, że w okresie od 29.03.1984 r. do 29.10.1985 r. podjął tajną współpracę z (...) wiedząc, jak wskazał w swych depozycjach, że są to wojskowe służby wywiadowcze. Dodać, należy, że Wojskowa Służba Wewnętrzna jest do nich zaliczana zgodnie z art. 2 cyt. ustawy. Zdaniem sądu zostały również wyczerpane przesłanki art. 3a cyt. ustawy to jest świadomej i tajnej współpracy skoro zgromadzone dowody wskazują, że kilkukrotnie (5-6) podczas tej współpracy lustrowany przekazał oficerowi prowadzącemu żądane przezeń informacje.

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

D. K.

II

I

Sąd orzekł przewidziany w art. 21a ust. 2a ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 - 1990 oraz treści tych dokumentów środek w postaci utraty prawa wybieralności w wyborach do Sejmu, Senatu i Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach powszechnych organu i członka organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organu jednostki pomocniczej jednostki samorządu terytorialnego, której obowiązek tworzenia wynika z ustawy w minimalnym, trzyletnim rozmiarze. Za uznaniem takiego okresu zakazu za wystarczający przemawia stosunkowo krótki okres tej współpracy oraz jej charakter - współpraca ta polegała bowiem na przekazywaniu wiadomości profilaktycznych odnoszących się do innych żołnierzy podczas odbywania przez lustrowanego zasadniczej służby wojskowej.

D. K.

III

I

Podobnie jak wyżej ów krótki okres współpracy i jej charakter przemawiał za wymierzeniem lustrowanemu najniższego ustawowo możliwego okresu zakazu pełnienia funkcji publicznych określonych w art. 4 pkt 2 - 57 i 61 cyt. ustawy lustracyjnej.

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Z uwagi na posiadane dochody sąd zgodnie z art. 627 k.p.k. stosowanym zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 18 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 - 1990 oraz treści tych dokumentów do postępowań lustracyjnych obciążył D. K. kosztami sądowymi, które w niniejszej sprawie wyniosły 40 zł.

1.Podpis

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Beata Kamińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Białymstoku
Osoba, która wytworzyła informację:  Mariusz Kurowski,  Marzenna Roleder ,  Izabela Komarzewska
Data wytworzenia informacji: