Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Białymstoku

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 121/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

A. M.

Z punktu I. wyroku.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Współpraca rolnika A. M. z (...) sp. z o.o. w zakresie nabywania od tej firmy środków do produkcji rolnej z odroczonym terminem płatności i powstanie związanego z tym zadłużenia.

Zaciągnięcie przez A. M. zobowiązania wekslowego poprzez wystawienie 2.02.2017 r. weksla własnego in blanco, podpisanie go w charakterze wystawcy, jak i deklaracji wekslowej.

zeznania świadków T. Z. (1) i D. K.

wyjaśnienia oskarżonego

259v-260, 260v-261,

257v-259

weksel i deklaracja wekslowa.

17

Podrobienie przez A. M. na wekslu in blanco - w rubryce „(podpisy poręczycieli wekslowych)” - oraz na „Deklaracji poręczenia wekslowego do powyższego weksla in blanco” - w miejscu przeznaczonym na czytelny podpis poręczyciela - podpisu poręczyciela wekslowego poprzez nakreślenie zapisu o treści „T. M.”.

Przekazanie ww. dokumentów 3.02.2017 r. D. K. jako w całości autentycznych i puszczenie ich tym samym w obieg.

zeznania ww. świadków

259v-261

wyjaśnienia oskarżonego,

opinia z zakresu badania dokumentów/pisma ręcznego

257v-259

97-158

ww. zeznania i wyjaśnienia

257-261

Przedłożenie sfałszowanego weksla przez wierzyciela w sądzie wraz z pozwem wszczynającym postępowanie cywilne. Wydanie przez Sąd Okręgowy w Poznaniu nakazu zapłaty zobowiązującego do świadczenia także T. M..

Złożenie przez T. M. zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa.

pozew, pismo z 28.12.2020 r. oraz nakaz

zawiadomienie

227-228, 197, 209

1

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

A. M.

Z pkt I.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Stanowisko wskazujące na to, że oskarżony nie podrobił podpisów matki.

zeznania świadka J. M.

56-57

wyjaśnienia oskarżonego złożone w czasie śledztwa.

167v-169

1.OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

zeznania świadków T. Z. i D. K.

Opis wydarzeń, w tym okoliczności przekazania oskarżonemu blankietu weksla i deklaracji oraz oddania ich D. K. w B., w hotelu (...), nie był kwestionowany. Depozycje świadków i oskarżonego z etapu przewodu sądowego wzajemnie się uzupełniają.

odpis weksla i deklaracji oraz dotycząca ich ekspertyza grafometryczna

Opinia jest pełna, jasna i niesprzeczna. W przystępny sposób obrazuje powody, które doprowadziły biegłego do takich, a nie innych wniosków. Koresponduje ze stanowiskiem A. M. zaprezentowanym na rozprawie.

wyjaśnienia oskarżonego

Te, które złożył przed sądem, w zakresie dotyczącym strony przedmiotowej, jak i podmiotowej przestępstwa, są logiczne, racjonalne i zgodne z pozostałym materiałem dowodowym. Tylko on miał interes w tym, aby przedłożyć weksel i deklaracje z podpisami poręczyciela, a wysokość zadłużenia, jak i nieporozumienia rodzinne, powodowały, że trudno byłoby mu uzyskać poręczenie od osoby trzeciej.

Dokumenty z akt sprawy o sygn. I C 889/20

Obiektywny dowód niekwestionowany przez żadną ze stron.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.2.1

J. M. swoje stanowisko co do sprawstwa męża w ramach postawionego mu zarzutu opierała na jego zapewnieniach (k.56v: „A. w domu mówi, że to nie on podpisywał”). W toku śledztwa oskarżony utrzymywał, że to nie on złożył podpisy w imieniu T. M.. Przed sądem powiedział prawdę, a obiektywnym, specjalistycznym dowodem potwierdzającym tę tezę, jest ekspertyza z zakresu badania dokumentów.

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I.

A. M.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Fałszując zapis „T. M.” na wekslu oskarżony wypełnił znamiona czynu określonego w art. 310§1 k.k. w zb. z art. 310§2 k.k. (co do zbiegu przepisów zob. np. wyrok SA we Wrocławiu z 21.02.2001 r., II AKa 13/01). Nie ma żadnych wątpliwości, że podrobienie podpisu poręczyciela stanowi bezprawną ingerencję w autentyczność i skuteczność prawną dokumentu (weksla, zob. art. 31 Prawa wekslowego), a to, że inne, zawarte w nim zobowiązanie jest skuteczne (por. art. 7 Prawa wekslowego), nie ma wpływu na ocenę prawną zachowania podsądnego (por. m.in. wyrok SA w Szczecinie z 2.07.2015 r., II AKa 100/15 oraz SA w Katowicach z 14.12.2017 r., II AKa 527/17). Przekazanie weksla pracowników (...) sp. z o.o., to nic innego, jak wprowadzenie go do prawnego obrotu gospodarczego. Został przecież wykorzystany przez uprawnionego w procesie cywilnym.

Podrobiony został także podpis T. M. na deklaracji poręczenia wekslowego, co wypełnia dyspozycję art. 270§2a k.k. Wprawdzie czynność ta nie znalazła odzwierciedlenia w opisie zarzutu, ale całościowe ujęcie sprawstwa wymagało korekty w tym zakresie. Nie narusza ona granic oskarżenia. W ramach czynu ciągłego uprawnione jest bowiem ujęcie w jego opisie wszystkich działań sprawczych (por. art. 17§1 pkt 6) k.p.k.), o czym sąd strony pouczył (k.260). Takie procedowanie nie stanowi naruszenia zasady skargowości, gdyż ocenie prawnej (procesowej) podlega czyn, a nie jego - zdarza się niepełny opis - zawarty w zarzucie. Kwestia sfałszowania podpisu na deklaracji była zresztą przedmiotem śledztwa, skoro dotyczyła jej opinia biegłego. Testem na to, czy sąd naruszył normę z art. 14§1 k.p.k., jest odpowiedź na pytanie, czy w przypadku zakończenia procesu karnego zakresowo tożsamego z treścią zarzutu, możliwe byłoby odrębne pociągnięcie do odpowiedzialności karnej oskarżonego za podrobienie podpisu na deklaracji poręczenia. Na przeszkodzie temu stałaby przesłanka powagi rzeczy osądzonej, w ramach tożsamości zdarzenia objętego skargą w niniejszej sprawie.

Podrobienie dwóch dokumentów (dwóch podpisów) - przyjęciu ich odrębności nie stoi na przeszkodzie to, że znajdują się na jednej karcie papieru – a następnie przekazanie ich przedstawicielowi wierzyciela, było realizacją kilku działań sprawczych ze z góry powziętym zamiarem, co nastąpiło w ciągu dwóch dni (krótki odstęp czasu). Kwalifikację prawna uzupełnia więc art. 12§1 k.k., a wprowadzenie do Kodeksu karnego art. 57b - zaostrzającego odpowiedzialność karną od 24.06.2020 r. - skutkowało przyjęciem ustawy względniejszej, co zostało zaakcentowane ujęciem w niej także art. 4§1 k.k.

Ocenione całościowo okoliczności przypisanego czynu prowadzą do przekonania, że mieliśmy do czynienia z wypadkiem mniejszej wagi, o którym mowa w art. 310§3 k.k., jak i w art. 270§2a k.k. (ta uprzywilejowana forma przestępstwa może odnosić się do całości czynu, a nie jego fragmentu – tym samym jej przyjęcie nie jest możliwe, jeśli w danym typie przestępstwa, tj. wchodzącym w skład tzw. kumulatywnej kwalifikacji prawnej z art. 11§2 k.k., nie jest ona przewidziana).

O przyjęciu uprzywilejowanej postaci czynu o znamionach ustawowych przestępstwa typu podstawowego zadecydowała przewaga łagodzących elementów przedmiotowo-podmiotowych. Wierzyciel nie stawiał żadnych wymogów związanych z osobą poręczyciela. Jego zobowiązanie ocenić więc należało jako pewien wymóg formalny, a nie czynność bardzo ważną, mającą lepiej zabezpieczyć interesy finansowe (...) sp. z o.o. Oskarżony miał zamiar spłacić dług, a tylko niekorzystana sytuacja dotycząca warunków atmosferycznych, od niego niezależna, spowodowała, że weksel i związana z nim deklaracja zostały wykorzystane w sprawie sądowej.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

A. M.

I.

I.

Kształtując wymiar kary należy dostosować ją do stopnia społecznej szkodliwości przypisanej zbrodni i określić w taki sposób, aby nie przekraczała poziomu zawinienia oskarżonego, mając na uwadze jej społeczny odbiór oraz cele resocjalizacyjne (art. 53§1 i §2 k.k.).

O nadzwyczajnym jej złagodzeniu decydowały następujące okoliczności:

- spłata przez oskarżonego znacznej części zadłużenia, połączona z deklaracją całościowego wywiązania się z tego zobowiązania;

- brak przywiązania przez wierzyciela znacznej wagi do osoby poręczyciela, jego sytuacji majątkowej i dochodowej, a tym samym nie traktowanie poręczenia jako poważnej, istotnej gwarancji spłaty długu (została też ustanowiona hipoteka – k.217),

- sytuacja rodzinna i zawodowa podsądnego, który ma na utrzymaniu żonę i dwójkę dzieci, zaś długi pobyt w zakładzie karnym może powodować nieodwracalne skutki jeśli chodzi o prowadzone gospodarstwo rolne,

- postawa procesowa A. M., który przyznał się do zarzutu i wyraził żal z powodu swojego bezprawnego zachowania.

Przy czym ustawodawca nie zawarł w Kodeksie karnym takiego rozwiązania, które w realiach tej sprawy umożliwiałoby wymierzenie za przypisany czyn kary niższej niż rok i 8 miesięcy pozbawienia wolności, czy też warunkowe jej zawieszenie. Tym samym, choć ww. sankcja nie wydaje się adekwatna do zachowania, które stało się udziałem oskarżonego i wywołanych skutków, a jego osadzenie także z punktu widzenia wymogów sprawiedliwościowo-prewencyjnych nie jest konieczne, sąd – związany ustawą - nie mógł wydać korzystniejszego rozstrzygnięcia dla sprawcy.

Z drugiej jednak strony weksel, jako dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej, pełni bardzo ważna rolę w gospodarce rynkowej. Jego sfałszowanie może mieć poważne reperkusje. W przypadku indosowania weksla jago nabywca, znając dane poręczyciela, właśnie jego zobowiązaniem może się kierować. Przepisy art. 310 k.k. chroni pewność obrotu prawnego, a sąd nie ma wpływu na stanowienie prawa i zobowiązany jest je stosować.

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

II.

II.

Wynagrodzenie obrońcy ustanowionego z urzędu ustalono i zasądzono zgodnie z §17 ust. 2 pkt 5) oraz §4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Omyłkę rachunkową sprostowano postanowieniem z 3.02.2021 r.

1.inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Oskarżony nie ma majątku, a prowadzona przeciwko niemu egzekucja komornicza nie została zakończona. W jej toku zostały zlicytowane wszystkie posiadana przez niego na własność nieruchomości. Wprawdzie A. M. obecnie prowadzi działalność rolniczą na wydzierżawionych gruntach, ale osiągane dochody, przy uwzględnieniu jego sytuacji rodzinno-bytowej, nie są znaczne. W tych okolicznościach, mając na uwadze także art. 641 k.p.k., należało zwolnić go od ponoszenia kosztów sądowych w trybie art. 624§1 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych.

1.Podpis