Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Białymstoku

Formularz UWO

Sygnatura akt

IIIKo275/20

1.  WNIOSKODAWCA

M. M. (1)

2.  ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

1.

46 766,41 złotych z tytułu utraconych dochodów w trakcie niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania trwającego trzy miesiące od dnia 19 sierpnia 2011 roku.

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

1.

100 000 złotych z tytułu krzywdy poniesionej wskutek niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania trwającego trzy miesiące od dnia 19 sierpnia 2011 roku.

3.

Inne

1.

3.  Ustalenie faktów

3.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.1.1.

Prowadzenie od 15.07.2000 roku przez mieszkańca B. działalności gospodarczej w postaci handlu sprowadzanymi z zagranicy samochodami o nazwie Przedsiębiorstwo (...).

Pismo Urzędu Gminy w B.

112 akt (...)

Zeznania M. M. (1)

93v-97

3.1.2.

Zatrzymanie M. M. (1) w godzinach rannych dnia 17 sierpnia 2011 roku w związku z podejrzeniem popełnienia przez niego przestępstwa paserstwa (art. 291 §1 kk) sprowadzonego z Królestwa Belgii samochodu osobowego marki t.. Jednoczesne przeszukanie mieszkania i pomieszczeń gospodarczych ww. mężczyzny. Zabezpieczenie w trakcie tej czynności innego pojazdu - marki m..

Protokół zatrzymania

6-8 akt (...)

Zeznania M. M. (1)

93v-97

Zeznania E. M. (1)

98-99v

Zeznania E. M. (2)

97-98

Zeznania M. M. (2)

108-109

3.1.3.

Postanowienie o wszczęciu dochodzenia

Postanowienie z-cy Naczelnika Wydziału Kryminalnego

23 akt (...)

3.1.4.

Postanowienie z dnia 18.08.2011 roku o przedstawieniu zarzutów M. M. (1) w zakresie paserstwa dwóch samochodów sprowadzonych z Królestwa Belgii. Przesłuchanie go w charakterze podejrzanego, w trakcie którego nie przyznał się do zarzutów wskazując, że od 2010 roku samochody kupował m.in. z przedsiębiorstwa (...) w B., które reprezentowało dwóch jego współwłaścicieli.

Postanowienie f-sza KPP w B.

30 akt (...)

Protokół przesłuchania

34-36 akt (...)

3.1.5.

Przeciętne warunki bytowania M. M. (1) podczas dwóch dni zatrzymania w PDOZ. Przebywał sam w celi nie doznając jakichkolwiek szykan. Brak jednakże możliwości przebrania się w inne ubranie, konieczność każdorazowego wzywania strażnika, gdy chciał skorzystać z toalety. Brak pościeli do spania, a jedynie brudny koc, którego nie chciał używać z uwagi na obawę zarażenia się chorobą.

Zeznania M. M. (1)

93v-97

3.1.6.

Wniosek Prokuratora Prokuratury Rejonowej w B. o zastosowanie wobec M. M. (1) tymczasowego aresztowania.

Wniosek Prokuratora Prokuratury Rejonowej w B.

38 akt (...)

3.1.7.

Zastosowanie w dniu 19.08.2011 roku przez Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim tymczasowego aresztowania wobec M. M. (1) na okres trzech miesięcy.

Protokół posiedzenia

45 - akt (...)

Postanowienie Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim o sygn. akt II Kp 111/11

47 - 48 akt (...)

Zeznania M. M. (1)

93v-97

Zeznania E. M. (1)

98-99v

Zeznania E. M. (2)

97-98

Zeznania M. M. (2)

108-109

3.1.8.

Osadzenie M. M. (1) do AŚ w H.

Zawiadomienie o osadzeniu

76 akt (...)

Zeznania M. M. (1)

93v-87

Akta Osobowe osadzonego część (...)

3.1.9.

Postanowienie o wszczęciu wpierw dochodzenia, a później śledztwa. Postanowienie o przejęciu w dniu 14 września 2011 roku śledztwa przez Prokuraturę Okręgową w B. i powierzenie go w całości KWP

Postanowienie z-cy Naczelnika Wydziału Kryminalnego KPP w B.

23 akt (...)

Postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w B.

66

Zarządzenie Prokuratora Prokuratury Okręgowej w B.

172 akt (...)

3.1.10.

Objęcie ww. postępowaniem początkowo kilkanaście, a później ponad czterdzieści samochodów sprzedanych bądź oferowanych przez M. M. (1) do sprzedaży, a nabytych od przedsiębiorstwa (...) w B. - w zakresie analizy legalności ich sprowadzenia. Zabezpieczenie na poczet postępowania kolejnego samochodu marki m..

Pismo o zwrot pojazdów

93 akt (...)

Notatka Urzędowa

185 akt (...)

Zażalenie na postanowienia w przedmiocie dowodów rzecozwych

314-325

Postanowienie o zawieszeniu śledztwa

466

3.1.11.

Przeciętne warunki tymczasowego aresztowania w AŚ H.. Brak negatywnych zachowań ze strony współosadzonych. Brak odwiedzin M. M. (1) bliskich osób podczas pobytu w tym areszcie. Utrzymywanie wyłącznie kontaktu listowego z rodziną. Jedyny bezpośredni kontakt z osobą spoza AŚ to kontakt z obrońcami.

Zeznania M. M. (1)

93v-97

Zarządzenie o wyrażeniu zgody na widzenie

208 akt (...)

Zeznania E. J. M.

97-98

Kserokopie listów

184-186, 188 akt (...)

Akta Osobowe osadzonego część (...)

1-9 Akt Osobowych część (...)

Akta Osobowe osadzonego część (...)

Akta Osobowe osadzonego część (...)

3.1.12.

Przetransportowanie M. M. (1) w dniu 22 września 2011 roku do AŚ B..

Obliczenie Należności za Konwojowanie

194 akt (...)

Zawiadomienie o przetransportowaniu

195 akt (...)

Zeznania M. M. (1)

93v-97

Zeznania E. J. M.

97-98

3.1.13.

Zbliżone do AŚ w H. warunki tymczasowego aresztowania w AŚ B.. Jedyną większą uciążliwością spora (11 osób) liczba osadzonych w celi, do której przeniesiono go po kilku pierwszych dniach od przyjazdu - wyłącznie jedna toaleta do ich dyspozycji. Podobnie jak wcześniej brak negatywnych zachowań ze strony współosadzonych. Odwiedziny w różnych dniach M. M. (1) przez matkę, żonę i starszego syna oraz brata podczas pobytu w areszcie. Utrzymywanie kontaktu listowego i telefonicznego z rodziną.

Zarządzenia Prokuratora Prokuratury Okręgowej w B.o wyrażeniu zgody na widzenie

229 akt (...);

1-9 Akt Osobowych osadzonego część (...)

Zeznania M. M.

93v-97

Zeznania E. M. (2)

97-98

3.1.14.

Wniosek o zmianę środka zapobiegawczego. Wraz z wnioskiem popierająca ów wniosek prośba skierowana przez proboszczów parafii obu wyznań, na terenie których mieszka M. M. (1). Prośba ta podpisana również przez Wójta Gminy B..

Wniosek

241-242 akt (...)

Pismo

243 akt (...)

3.1.15.

Postanowienie Prokuratora Prokuratury Okręgowej w B. o zmianie stosowanego środka zapobiegawczego. Odzyskanie przez M. M. (1) wolności w dniu 18 października 2011 roku.

249-250 akt (...)

Nakaz Zwolnienia

253 akt (...)

Zawiadomienie o uchyleniu tymczasowego aresztowania

251 akt (...)

Zawiadomienie o zwolnieniu

257 akt (...)

3.1.16.

Rozwiązanie przez rozwód bez orzekania o winie związku małżeńskiego M. M. (1) z E. M. (1) w dniu 24 lutego 2014 roku wskutek złożonego w dniu 10 stycznia 2014 roku pozwu.

Akta sprawy I C 53/14

k. 2 i 11 tych akt

Zeznania M. M. (1)

93v-97

Zeznania E. M. (1)

98-99v

Zeznania M. M.

108-109

Zeznania E. M. (2)

97-98

3.1.17.

Postanowienie Prokuratora Prokuratury Okręgowej w B. z dnia z dnia 18 marca 2019 roku o umorzeniu śledztwa przeciwko M. M. (1) w całości tj. w zakresie dwóch zarzucanych mu czynów: oszustwa na szkodę dwóch osób w 2011 roku oraz nabycia przez ww. mężczyznę od 2009 roku do końca września 2011 roku 48 samochodów pochodzących z oszustw. W obu przypadkach podstawą brak znamion czynu zabronionego (art. 17 § 1 pkt 2 kpk). Wraz z postanowieniem ww. prokurator wydał zarządzenie o doręczenie jego odpisu wraz z pouczeniem o środkach zaskarżenia stronom tj. podejrzanemu, jego obrońcy oraz pokrzywdzonym - dziewięciu belgijskim przedsiębiorstwom.

3260-3273 akt (...)

3.1.18.

Nieprawidłowe doręczenie M. M. (1) odpisu ww. postanowienia o umorzeniu śledztwa mężowi jego siostry mieszkającemu pod innym adresem, a wskazanemu w adnotacji przy odbiorze jako dorosły domownik, co nie było zgodne z prawdą.

Kserokopia Elektronicznego Potwierdzenia Odbioru

57

Zeznania M. B.

106v-107v

3.1.19.

Doręczenie pokrzywdzonemu (...) z siedzibą w K. w dniu 3 grudnia 2019 roku przetłumaczonego odpisu postanowienia z pouczeniem.

Zwrotne poświadczenie odbioru

3402 akt (...)

3.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.2.1.

Tymczasowe aresztowanie M. M. (1) jako przyczyna spadku obrotów jego przedsiębiorstwa.

Zeznania M. M. (1)

93v-97

Zeznania E. M. (1)

98-99v

Zeznania E. M. (2)

97-98

3.2.2.

Tymczasowe aresztowanie M. M. (1) jako przyczyna rozpadu jego związku małżeńskiego.

Zeznania M. M. (1)

93v-97

Zeznania E. M. (1)

98-99v

Zeznania E. M. (2)

97-98

Zeznania M. M. (2)

108-109

4.  ocena DOWODów

4.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

3.1.1

Pismo Urzędu Gminy w B.

Urzędowy dokument o nie kwestionowanej treści.

Zeznania M. M. (1)

W tej części zeznania znajdują potwierdzenie w ww. dokumencie. Stanowią one jedynie nie kwestionowane przez strony tło zdarzenia.

3.1.2

Protokół zatrzymania

Dokument sporządzony przez funkcjonariusza Policji o nie kwestionowanej treści.

Zeznania M. M. (1)

W tej części zeznania te są zbieżne z ww. dokumentem i brak jest dowodu przeciwnego.

Zeznania E. M. (1)

W tej części zeznania te są zbieżne z ww. dokumentem i brak jest dowodu przeciwnego.

Zeznania E. M. (2)

W tej części zeznania te są zbieżne z ww. dokumentem i brak jest dowodu przeciwnego.

Zeznania M. M. (2)

W tej części zeznania te są zbieżne z ww. dokumentem i brak jest dowodu przeciwnego.

3.1.3

Postanowienie z-cy Naczelnika Wydziału Kryminalnego

Dokument sporządzony przez funkcjonariusza Policji o nie kwestionowanej treści.

3.1.4

Postanowienie f-sza KPP w B.

Dokument sporządzony przez funkcjonariusza Policji o nie kwestionowanej treści.

Protokół przesłuchania

Dokument sporządzony przez funkcjonariusza Policji o nie kwestionowanej treści, podpisany przez M. M. (1).

3.1.5

Zeznania M. M. (1)

Brak jakiegokolwiek dowodu przeciwnego.

3.1.6

Wniosek Prokuratora Prokuratury Rejonowej w B.

Dokument sporządzony przez funkcjonariusza publicznego o nie kwestionowanej treści.

3.1.7

Protokół posiedzenia

Dokument sporządzony przez bezstronny organ Wymiaru Sprawiedliwości o nie kwestionowanej treści.

Postanowienie Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim o sygn. akt II Kp 111/11

Prawomocne orzeczenie sądowe o nie kwestionowanej treści.

Zeznania M. M. (1)

Zeznania w tej części potwierdzone ww. dokumentami wydanymi przez bezstronne organy o niespornej treści.

Zeznania E. M. (1)

Zeznania w tej części potwierdzone ww. dokumentami wydanymi przez bezstronne organy o niespornej treści.

Zeznania E. M. (2)

Zeznania w tej części potwierdzone ww. dokumentami wydanymi przez bezstronne organy o niespornej treści.

Zeznania M. M. (2)

Zeznania w tej części potwierdzone ww. dokumentami wydanymi przez bezstronne organy o niespornej treści.

3.1.8

Zawiadomienie o osadzeniu

Dokument sporządzony przez funkcjonariuszy Służby Więziennej o niespornej treści.

Zeznania M. M. (1)

W tej części zeznania te są potwierdzone treścią ww. dokumentu. Ich treść w tym zakresie jest niesporna.

Akta Osobowe osadzonego część (...)

Dokument sporządzony przez funkcjonariuszy Służby Więziennej o niespornej treści.

3.1.9

Postanowienie z-cy Naczelnika Wydziału Kryminalnego KPP w B.

Dokument wydany przez funkcjonariusza publicznego o nie kwestionowanej treści.

Postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w B.

Orzeczenie wydane przez funkcjonariusza publicznego o nie kwestionowanej treści.

Zarządzenie Prokuratora Prokuratury Okręgowej w B.

Dokument wydany przez funkcjonariusza publicznego o nie kwestionowanej treści.

3.1.10

Pismo o zwrot pojazdów

Dokument sporządzony przez bezstronnego funkcjonariusza publicznego jakim jest prokurator Prokuratury Okręgowej w B.

Notatka Urzędowa

Orzeczenie organu Wymiaru Sprawiedliwości wydane przez bezstronnego funkcjonariusza publicznego jakim jest prokurator.

Zażalenie na postanowienia w przedmiocie dowodów rzeczowych

Pismo procesowe pochodzące od funkcjonariusza publicznego jakim jest adwokat na potrzeby prowadzącego postepowania przygotowawczego, którego treści strony nie kwestionowały.

Postanowienie o zawieszeniu śledztwa

Prawomocne orzeczenie prokuratora.

3.1.11

Zeznania M. M. (1)

Brak jakiegokolwiek dowodu przeciwnego. Zeznania te w tej części znajdują oparcie w zasadach doświadczenia życiowego.

Zarządzenie o wyrażeniu zgody na widzenie

Zarządzenie wydane przez funkcjonariusza publicznego o nie kwestionowanej treści.

Zeznania E. M. (2)

Zeznania te w tej części korelują z ww. dowodami

Kserokopie listów

Dokumenty uzyskane wskutek procesowych działań w trakcie ustawowo określonej kontroli korespondencji.

Akta Osobowe osadzonego część (...)

Dokument Służby Więziennej - organu Podległego Ministrowi Sprawiedliwości o nie kwestionowanej treści.

Akta Osobowe osadzonego część (...)

Dokument Służby Więziennej - organu Podległego Ministrowi Sprawiedliwości o nie kwestionowanej treści.

3.1.12

Obliczenie Należności za Konwojowanie

Dokument pochodzi od funkcjonariusza Policji, jego treści nie kwestionowano.

Zawiadomienie o przetransportowaniu

Dokument pochodzi od funkcjonariusza Służby Więziennej, jego treści nie kwestionowano.

Zeznania M. M. (1)

W tej części zeznania te korelują z ww. dowodami, brak dowodu przeciwnego.

Zeznania E. M. (2)

W tej części zeznania te korelują z ww. dowodami, brak dowodu przeciwnego.

3.1.13

Zarządzenia Prokuratora Prokuratury Okręgowej w B. o wyrażeniu zgody na widzenie

Dokument wydany przez funkcjonariusza publicznego o nie kwestionowanej treści.

Zeznania M. M. (1)

W tej części zeznania te korelują z ww. dowodem, brak dowodu przeciwnego, w tym w zakresie pozostałej, odnoszącej się do warunków pobytu części tych zeznań.

Zeznania E. M. (2)

W tej części zeznania te korelują z ww. dokumentem, brak dowodu przeciwnego.

3.1.14

Wniosek

Pismo procesowe funkcjonariusza publicznego jakim jest adwokat o nie kwestionowanej treści.

Pismo

Dokument prywatny złożony w postępowaniu karnym o nie kwestionowanej treści.

3.1.5

Orzeczenie wydane przez uprawnionego funkcjonariusza publicznego.

Nakaz Zwolnienia

Urzędowy dokument, którego treść wynika z ww. postanowienia.

Zawiadomienie o uchyleniu tymczasowego aresztowania

Urzędowy dokument, którego treść wynika z ww. postanowienia.

Zawiadomienie o zwolnieniu

Urzędowy dokument, którego treść wynika z ww. postanowienia

3.1.6

Akta sprawy I C 53/14

Dokument stworzony w ramach ustawowych uprawnień przez Sąd o nie kwestionowanej treści.

Zeznania M. M. (1)

Zeznania w tej części są potwierdzone ww. dokumentem oraz depozycjami innych świadków. Ujawniają one nie kwestionowany przez nikogo fakt.

Zeznania E. M. (1)

Zeznania w tej części są potwierdzone ww. dokumentem oraz depozycjami innych świadków. Ujawniają one nie kwestionowany przez nikogo fakt.

Zeznania M. M. (2)

Zeznania w tej części są potwierdzone ww. dokumentem oraz depozycjami innych świadków. Ujawniają one nie kwestionowany przez nikogo fakt.

Zeznania E. M. (2)

Zeznania w tej części są potwierdzone ww. dokumentem oraz depozycjami innych świadków. Ujawniają one nie kwestionowany przez nikogo fakt.

3.1.7

Orzeczenie wydane przez uprawnionego funkcjonariusza publicznego o nie kwestionowanej treści.

3.1.8

Kserokopia Elektronicznego Potwierdzenia Odbioru

Dokument o nie kwestionowanej treści sporządzony przez bezstronnego urzędnika pocztowego.

Zeznania M. B.

Zeznania te znajdują częściowe potwierdzenie w treści ww. dokumentu, w pozostałym zakresie brak jest dowodu przeciwnego a nadto żadna ze stron nie kwestionowała tych depozycji.

3.1.9

4.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.2.1

Zeznania M. M. (1)

Zeznania tego świadka wskazują, że charakterystyka jego działalności jest tego rodzaju, że przez kilka miesięcy może nic nie sprzedać, po czym w jednym miesiącu może na raz sprzedać kilka samochodów (94v). Nadto świadek zeznał, że w przedmiotowym postępowaniu zabezpieczono mu kilkanaście samochodów (95). Zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania wskazują, że ów spadek obrotów przedsiębiorstwa wnioskodawcy należy wiązać z zabezpieczeniem pojazdów i prowadzeniem przeciwko niemu przez ponad osiem lat postępowania karnego, a nie z jego stosunkowo krótką przecież izolacją. Zwłaszcza, że z tych zeznań również wynika, że starszy syn pomagał mu prowadzić tę działalność i pod jego nieobecność ją wykonywał. Okoliczność tę pośrednio też potwierdził sam M. M. (1) skoro zeznając wskazał jako przyczynę spadku obrotów obawy klientów, że zakupione u niego samochody zostaną im zatrzymane "jak w tym wypadku" (95). To zaś klarownie ukazuje, że nie tyle tymczasowe aresztowanie, które jest pochodną postepowania przygotowawczego, co samo jego prowadzenie i przede wszystkim podjęte przez organy ścigania czynności dotyczące pojazdów bądź ich dokumentów (i wiedza o tym ich nabywców) było faktyczną okolicznością wpływająca na wysokość rocznych obrotów.

Zeznania E. M. (1)

Z uwagi na powyższa argumentację także zeznania tego świadka należy ocenić jako niewiarygodne w części, w której wskazuje izolację męża jako przyczynę spadku obrotów jego przedsiębiorstwa. Dodać tu należy, że także część zeznań odnośnie "wytykania palcami" włącznie z uwagą księdza podczas mszy zostało uznane za nieprawdziwe. Nielogicznym bowiem jest, by z jednej strony proboszcz parafii wstawiał się za mężem świadka, a z drugiej strony go piętnował z ambony. Dodać też należy, że świadek mówiła o wytykaniu palcami podczas pobytu męża w izolacji, a więc o okoliczności , o której w trakcie pobytu w areszcie nie wiedział.

Zeznania E. M. (2)

Zeznania te zostały ocenione w tożsamy sposób co zeznania matki świadka - z uwagi na powyższą argumentację.

3.2.2

Zeznania M. M. (1)

W pierwszej kolejności należy wskazać znaczny bo ponad dwuletni okres jaki minął od ukończenia tymczasowego aresztowania, a złożeniem pozwu o rozwód, co nastąpiło 10.01.2014 r. Powyższe w powiązaniu z faktem, że izolacja wnioskodawcy była dość krótka nie pozwala przyjąć, by była ona przyczyną ich rozpadu małżeństwa skoro przeczą temu zasady doświadczenia życiowego. Należy dodać, że akta (...) zawierają list E. M. (1) czyniący wnioskodawcy zarzuty niewierności małżeńskiej (184). Niezależnie od tego nie sposób nie wskazać, że obecnie byłych małżonków łączą wyjątkowo dobre stosunki skoro systematycznie E. M. (1) przyjeżdża do wnioskodawcy. Tego faktu nie sposób wytłumaczyć chęcią spotkania się z młodszym synem, który mieszka z ojcem. On sam mógłby przecież przyjechać do matki. Na marginesie należy wskazać, że w postępowaniu rozwodowym małżonkowie M. zgodnie ustalili, i tak orzeczono w wyroku rozwodowym, że miejsce pobytu nieletniego syna będzie przy matce. Podane okoliczności nakazują w ogóle powątpiewać co do ustania więzi małżeńskich pomiędzy wyżej wymienionymi, co wszak nie jest przedmiotem tego postępowania. Istotnym zaś jest, iż nie sposób przy tego rodzaju okolicznościach przyjąć, że powodem rozpadu małżeństwa wnioskodawcy był fakt jego dwumiesięcznej izolacji.

Zeznania E. M. (1)

Z uwagi na powyższą argumentację Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom tego świadka w części wskazującej, że przyczyną ich rozpadu małżeństwa było tymczasowe aresztowanie męża.

Zeznania E. M. (2)

Z uwagi na powyższa argumentację Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom tego świadka w części wskazującej, że przyczyną rozpadu małżeństwa rodziców świadka było tymczasowe aresztowanie ojca.

Zeznania M. M. (1)

Z uwagi na powyższa argumentację Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom tego świadka w części wskazującej, że przyczyną rozpadu małżeństwa rodziców świadka było tymczasowe aresztowanie ojca.

5.  PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

1.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Art. 361 § 1 k.c. określa podstawę zasądzenia odszkodowania w wypadku pozbawienia wolności. Wskazując, iż dotyczy to wyłącznie normalnych (adekwatnych) następstw danego działania, z którego wynikła szkoda.

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

1.

20 000 złotych.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Podstawą zasądzenia zadośćuczynienia za cierpienia, jakich doznał wnioskodawca, a których doznać nie powinien wskutek zastosowania wobec jego osoby niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania jest dyspozycja przepisów art. 552 § 4 kpk oraz art. 445 § 2 kc.

Inne

3.

1.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

6.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

1.

W pierwszej kolejności podnieść należy, że zgodnie z art. 6 k.c. uprawniony powinien udowodnić podstawę, jak i wysokość zgłoszonego roszczenia. Z kolei sąd rozpoznający wniosek, zgodnie z treścią art. 2§2 kpk, obowiązany jest dążyć do tego, by podstawę rozstrzygnięcia stanowiły prawdziwe ustalenia faktyczne (tak wyrok Sądu Najwyższego z 4.11.2004 r., WK 19/04, publ. w OSNwSK 2004/1/2011 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 14.06.2013 r., II AKa 165/13). Te zaś wiążą się z oceną dowodów opartą na przekonaniu sądu wykreowanym na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego (art. 7 k.p.k.). Przypomnieć więc wypada omówioną przy zeznaniach wnioskodawcy specyfikę pracy jego przedsiębiorstwa. Jest ona tego rodzaju, że przez kilka miesięcy M. M. (1) może nie sprzedać żadnego pojazdu, po czym w jednym miesiącu na raz może sprzedać ich kilka. Powyższe w powiązaniu z tym, że jak zeznał wnioskodawca, podczas prowadzonego przeciwko niemu postępowania zabezpieczono mu kilkanaście samochodów. Okoliczność ta nie pozwala na przyjęcie, że istnieje adekwatny związek przyczynowy pomiędzy stosunkowo krótką izolacją M. M. (1), a spadkiem obrotów (co za tym idzie dochodów) jego przedsiębiorstwa na przestrzeni całego roku. Jak wskazano ów spadek zasady doświadczenia życiowego i logicznego nakazują wiązać z samym prowadzeniem przeciwko niemu postępowania karnego i zabezpieczeniem samochodów bądź dokumentów. tych pojazdów, o czym zostali powiadomieni ich nowi właściciele. To ta okoliczność w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego spowodowała utratę renomy, i jak wskazał sam wnioskodawca, zrodziła obawę potencjalnych nabywców, że po zakupie pojazdu w jego przedsiębiorstwie będą mieli z tego powodu nieprzyjemności. Nie sposób też nie podnieść, że przedsiębiorstwo (...), z którym M. M. (1) współpracował na dużą skalę okazało się przykrywką do przestępczej działalności jego właścicieli. Wykrycie tego spowodowało, że wnioskodawca utracił jeśli nie najlepsze to z pewnością jedno z najlepszych źródeł pozyskiwania samochodów w atrakcyjnych cenach. Dlatego należało uznać, iż wnioskodawca nie udowodnił istnienia normalnego związku przyczynowego pomiędzy zastosowanym wobec jego osoby tymczasowym aresztowaniem, a powstałą szkodą, zaś analiza zgromadzonych dowodów doprowadziła sąd do przekonania o całkowicie innych przyczynach jej powstania.

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

1.

Na wstępie podnieść należy, że stosowane wobec M. M. (1) tymczasowe aresztowanie w sprawie (...) Prokuratury Okręgowej w B. było niewątpliwie niesłuszne.

Sąd podziela ustalone od wielu lat stanowisko judykatury i doktryny, które rozróżnia trzy wypadki, w których w ww. sposób należy ocenić stosowanie tego izolacyjnego środka zapobiegawczego. Ma to miejsce wtedy, gdy tymczasowe aresztowanie było stosowane z obrazą przepisów rozdziału 28 kpk niezależnie od rodzaju wydanego orzeczenia kończącego postępowanie, jak też gdy pomimo przypisania winy i sprawstwa wobec oskarżonego nie została orzeczona bezwzględna kara pozbawienia wolności. Ostatni wypadek ma miejsce wtedy, gdy z uwagi na rodzaj prawomocnego rozstrzygnięcia kończącego postępowanie stosowanie ww. środka przymusu było niezasadne. Wówczas ocena słuszności stosowania tymczasowego aresztowania dokonywana jest z perspektywy tego rozstrzygnięcia. Chodzi tu o rozstrzygnięcia, w których oskarżonemu nie została przypisana wina, a więc gdy nie ponosi on odpowiedzialności karnej. Oczywistym jest, że niniejsza sprawa jest klasycznym przykładem owej trzeciej sytuacji i ewentualne istnienie obawy matactwa, jak podnosił prokurator, nie ma wpływu na uznanie, że tymczasowe aresztowanie było niewątpliwie niesłuszne.

Niezależnie od powyższego należy dodać, że nie sposób mówić o obawie matactwa ze strony wnioskodawcy powołując się na działania jego siostry skoro on sam w tym momencie był już pozbawiony wolności i nie miał żadnego wpływu na podejmowane przez działania.

Przechodząc zaś do rozważań dotyczących wysokości zadośćuczynienia należy wpierw wskazać, że żądając kwoty 100 000 złotych pełnomocnik wnioskodawcy podniósł, iż tymczasowe aresztowanie wobec M. M. (1) było stosowane pełne trzy miesiące, bo tak należy dekodować uzasadnienie złożonego wniosku. Nie jest to prawdą bowiem ów środek rzeczywiście był stosowany w okresie 17 sierpnia - 18 października 2011 roku, a zatem dwa miesiące i jeden dzień. Nadto wskazać należy, że zeznania M. M. (1) klarownie wskazują, że nie doznał on podczas przedmiotowej izolacji, poza wynikającym z samego faktu pozbawienia wolności, innych, zwiększających uczucie jego krzywdy przykrości. Znamienne jest jego określenie warunków żywieniowych, kiedy stwierdził, że "można było przeżyć choć restauracja to nie była". Z drugiej strony sąd uwzględnił fakt, że wnioskodawca jest osobą, która nigdy wcześniej nie była izolowana, w czasie stosowania tego środka przymusu był dojrzałym, prowadzącym ustabilizowany tryb życia mężczyzną. Fakt pozbawienia wolności dla tego rodzaju osoby z pewnością jest bardziej uciążliwy niźli dla kogoś, wobec kogo wcześniej stosowano ów środek przymusu. Sąd uwzględnił również niedogodności tak podczas zatrzymania, gdzie M. M. (1) de facto nie dysponował pościelą i każdorazowe wyjście do toalety było pewną niedogodnością skoro musiał wzywać funkcjonariusza, jak i później - gdy przebywając w 11 - osobowej celi miał do dyspozycji ze współosadoznymi jedną toaletę.

Powyższe okoliczności przemawiają za przyjęciem, że 20 000 złotych, czyli oscylująca w wysokości dwukrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za jeden miesiąc pozbawienia wolności kwota stanowi odpowiednią rekompensatę za poniesioną krzywdę.

W pozostałym zakresie wniosek należało oddalić jako wygórowany i przez to nieuzasadniony. Wskazać należy, że nie ma możliwości precyzyjnego zrekompensowania doznanej krzywdy skoro trudno ją przeliczyć na pieniądze. Tym niemniej, zdaniem sądu, ujawnione w sprawie okoliczności przemawiają za przyjęciem, iż zasądzenie wyższej niźli ww. sumy stanowiłoby nieuzasadnione wzbogacenie.

Inne

3.

1.

7.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

I

Z uwagi na brak możliwości odniesienia się w innym miejscu do wniosku prokuratora i pełnomocnika Prezes Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim o umorzenie postępowania z uwagi na przedawnienie sąd odniesie się do nich w tym punkcie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że sposób doręczenia postanowienia Prokuratora Prokuratury Okręgowej w B. o umorzeniu postępowania z dnia 18.03.2012 r. był wadliwy. Organ prokuratorski nie zwrócił uwagi, że jako dorosły domownik odbierający tę korespondencję został wskazany z imienia i nazwiska człowiek, który nie mieszkał pod tym adresem. Co do tej okoliczności prokurator posiadał wiedzę skoro dwukrotnie przesłuchana w tej sprawie małżonka wyżej wymienionego wskazała inny adres. Z kolei zeznania M. B. jasno wskazują, że nie miał on upoważnienia do odbioru korespondencji. Nie zostało zatem precyzyjnie ustalonym - z uwagi na upływ czasu, kiedy faktycznie M. M. (1) dowiedział się o treści orzeczenia kończącego postępowanie. Nie sposób zaś obciążyć negatywnymi skutkami tej okoliczności wnioskodawcy skoro to rolą organu prokuratorskiego było prawidłowe doręczenie odpisu wydanego postanowienia, od której to daty otwierał się termin do jego zaskarżenia.

Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, iż przedstawiona na poparcie tego twierdzenia argumentacja zawarta w piśmie pełnomocnika (75-76) nie znajduje akceptacji sądu. Pełnomocnik (i w ślad za nim prokurator) bowiem podnosi, że wskazany w 555 kpk termin należy liczyć od daty doręczenia wnioskodawcy odpisu postanowienia, a nie zaś od jego uprawomocnienia, co jest związane z upłynięciem terminu do zaskarżenia danego orzeczenia przez wszystkie uprawnione podmioty w danej sprawie. Zdaniem sadu to rozumowanie jest błędne. Wspomniany przepis wprost operuje terminem prawomocności orzeczenia, które nie może być inaczej rozumiany jak tylko brak możliwości jego zaskarżenia przez którąkolwiek ze stron postępowania. Należy bowiem mieć na uwadze, że założenia wykładni prawa opierają się m.in. na zasadzie racjonalnego ustawodawcy. Wskazać więc należy, że inny, odnoszący się do oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego przepis art. 55 kpk otwiera termin do dalszych czynności procesowych uzależniając go od doręczenia odpisu orzeczenia kończącego postępowanie konkretnemu podmiotowi (pokrzywdzonemu). Dyspozycja przepisu art. 555 kpk jest uregulowana odmiennie, jasno wskazując, że ów termin rozpoczyna się w momencie uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie. Jedynym logicznym wnioskiem jest przyjęcie, że gdyby ustawodawca chciał, by termin rozpoczęcia biegu przedawnienia o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przewidziany w rozdziale 58 kpk rozpoczynał się dla uprawnionego w momencie doręczenia mu odpisu wspomnianego orzeczenia, to wprost by ów przepis tak skonstruował. Tego jednakże nie uczynił.

8.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Zgodnie z treścią art. 554 § 4 zd. 2 kpk sąd zasądzając częściowo roszczenie wnioskodawcy przyznał mu zwrot uzasadnionych wydatków w postaci wynagrodzenia jednego pełnomocnika.

W tym miejscu należy dodać, że sąd rozważał potrzebę stosunkowego rozliczenia kosztów skoro w postępowaniu brał udział pełnomocnik Prezes Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim. Mając na uwadze rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych uznał, że zasadnym jest przyjąć, iż ustawodawca kompleksowo uregulował na gruncie przepisów zawartych w rozdziale 58 k.p.k. problematykę tego fragmentu kosztów procesu, która związana jest ze zwrotem uzasadnionych wydatków poniesionych przez wnioskodawcę na ustanowienie jednego pełnomocnika, przewidując w zdaniu drugim przepisu art. 554 § 4 k.p.k., że taka możliwość istnieje jednostronnie, gdy koszty te, w wypadku uwzględnienia chociażby części roszczeń, poniósł wnioskodawca, co uruchamia potrzebę ich zwrotu z zasobów Skarbu Państwa. Uznając, że tym samym ustawodawca wobec specyfiki procesu, o którym mowa wyżej, świadomie zaniechał sytuacji przeciwnej, związanej ze zwrotem od wnioskodawcy na rzecz organu reprezentującego Skarb Państwa uzasadnionych wydatków na ustanowienie jednego pełnomocnika do reprezentowania jego interesów w toczącym się postępowaniu. I to nawet wówczas gdyby roszczenie wnioskodawcy okazało się niezasadne bądź to w całości, bądź też w części. Uregulowanie tej problematyki chociażby zdawkowo w art. 554 § 4 zd 2 k.p.k. zdaniem niniejszego składu sądu rodzi ten skutek procesowy, że brak jest przesłanek prawnych pozwalających poprzez art. 558 kpk odmiennego rozwiązania poszukiwać w przepisie art. 100 k.p.c. (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30.06.2016 r. sygn. akt II AKa 209/16).

IV

Zgodnie z dyspozycją art. 554 § 4 zd. 1 kpk kosztami postępowania obciążono Skarb państwa.

9.  PODPIS