VII GC 154/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Białymstoku z 2017-09-29
Sygn. akt VII GC 154/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 września 2017 roku
Sąd Okręgowy w Białymstoku VII Wydział Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący: SSO Katarzyna Topczewska
Protokolant: Marcin Matuk
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 września 2017 roku w B.
sprawy z powództwa W. D.
przeciwko Przedsiębiorstwu Handlowo-Usługowemu (...) Spółce Akcyjnej w B.
o zapłatę
1. Oddala powództwo.
2. Zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.097 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
VII GC 154/17
UZASADNIENIE
Powód W. D. wniósł o uchylenie uchwały nr (...) Zwyczajnego Walnego Zgromadzenie Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) Spółki Akcyjnej w B. z dnia 16.05.2017r. w przedmiocie przeznaczenia do wypłaty i podziału między akcjonariuszy kwoty 1.268.779,22zł. z kapitału rezerwowego Spółki, utworzonego z zysku za rok obrotowy 2007 przeznaczonego do wypłaty jako dywidenda akcjonariuszom, z czego kwotę 241.068 zł. spółka pobierze jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych i przekaże do właściwego urzędu skarbowego zaś do wypłaty akcjonariuszom pozostanie kwota 1.027.711,22zł.
W uzasadnieniu zarzucił, iż uchwała podjęta jest niezgodna z dobrymi obyczajami i godzi w interes spółki oraz ma na celu pokrzywdzenie akcjonariusza. Powód zgłosił także roszczenie ewentualne żądając stwierdzenia nieważności przedmiotowej uchwały jako sprzecznej z ustawą. Wniósł także o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. Zaprzeczył postawionym przez powoda zarzutom, w tym twierdzeniom, że zysk osiągnięty w 2007 r. miał być przeznaczony na rozwój spółki. Zaakcentował ,że od lat stosowana była w spółce procedura zgodnie z którą zysk osiągnięty w danym roku był przeznaczony na kapitał rezerwowy, by następnie w kolejnych latach przeznaczyć go do wypłaty na rzecz akcjonariuszy. W jego ocenie spółka posiada dobrą sytuację finansową, więc może wypłacić akcjonariuszom dywidendę.
Pełnomocnik powoda na rozprawie w dniu 29.09.2017r. oświadczył ,że nie podtrzymuje zarzutu ewentualnego co do stwierdzenia nieważności uchwały na podstawie art. 425 k.s.h. z powodu jej niezgodności z przepisami ustawy ( k. 141 akt ).
Sąd ustalił , co następuje :
Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) S.A. z siedzibą w B. zajmuje się min: sprzedażą papieru, artykułów szkolnych , biurowych i higienicznych działalnością związaną z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki , produkcją wyrobów z papieru i tektury. Oferta produktowa spółki obejmuje min : urządzenia biurowe, materiały eksploatacyjne, akcesoria komputerowe, oprawę dokumentów, organizacja i archiwizacja, pieczątki, akcesoria biurowe, przybory do pisania i korygowania autorskie oprogramowanie (...) i oprogramowanie do zarządzania przedsiębiorstwem. Oferta natomiast usługowa zawiera wdrożenie oprogramowania ,serwis i opiekę informatyczną, grawer laserowy i profesjonalne niszczenie dokumentów (por. płyta cd- sprawozdanie zarządu z działalności za rok 2016r. k. 123).
Pozwana spółka podsiada kapitał zakładowy wynoszący 2.061 930,00 zł. , który dzieli się na (...) akcji o wartości nominalnej 78,00 zł każda.( odpis z KRS k. 35-38 akt, statut spółki k 86-91 ). Akcjonariuszami spółki są : L. W. posiadający 3 049 akcji serii (...) i 40 akcji serii (...) i 16 321 akcji serii (...) , co daje udział w 73,43 % , M. W. 322 akcji serii (...) i 3 679 akcji serii (...) co daje udział w 15,12 % i W. D. posiadający 400 akcji serii (...) i 2 624 akcji serii (...) co daje udział 11,44 % ( fakt niekwestionowany przez strony )
Zgodnie z § 23 statutu spółka tworzy kapitał zakładowy, kapitał zapasowy i kapitał rezerwowy. W myśl § 24 ust 1 pkt c statutu zysk spółki może być przeznaczony w szczególności na odpisy na fundusze celowe i dywidendę dla akcjonariuszy (statut spółki k 86-91, 121 akt ). Spółka utworzyła kapitał rezerwowy na który kierowano środki z zysku z przeznaczeniem na wypłatę w kolejnych latach dywidendy akcjonariuszom.
W latach 2006-2009 w pozwanej spółce podejmowane były przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy uchwały o przeznaczeniu wypracowanego zysku za poprzedni rok na kapitał rezerwowy z przeznaczeniem na wypłatę akcjonariuszom dywidendy w latach następnych. Jednocześnie podejmowano uchwały o przekazaniu części zysku do podziału akcjonariuszom, zaś część spółka miała pobrać jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych i przekazać do właściwego urzędu skarbowego. Uchwały były podejmowane jednomyślnie przy braku głosów przeciw i wstrzymujących się.( por. k 41-43 akt , 44-46, 39-40 , 47-51 ). I tak między innymi uchwałą nr 9 zaprotokołowaną aktem notarialnym z dnia 06.05.2008r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy podjęło uchwałę o przekazaniu zysku za rok obrotowy 2007r. w kwocie 1 268 779,22 zl. na kapitał rezerwowy z przeznaczeniem na wypłatę akcjonariuszom dywidendy w latach następnych ( 39-40). W dacie podjęcia tej uchwały udział powoda w spółce odpowiadał 46,99 % kapitału zakładowego.
W dniu 05.07.2012r. odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy pozwanej podczas którego podjęto uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki z 501 930 zł. do 2 061 930 zł., tj. o kwotę nie wyższą niż 1 560 000 zł., w drodze emisji nie więcej niż 20 000 akcji serii (...) o wartości nominalnej 78 zł. każda. Ustalono, że akcje serii (...) będą akcjami imiennymi, uprzywilejowanymi co do prawa głosu (2 głosy na każdą akcję), uczestniczyć będą w dywidendzie począwszy od 1.01.2012 r., cena emisyjna akacji wynosi 78 zł. za akcję, zaś emisja akcji odbędzie się w drodze subskrypcji zamkniętej poprzez zaoferowanie akcji dotychczasowym akcjonariuszom, którym służy prawo poboru, w drodze ogłoszenia zgodnie z postanowieniami ksh. Określono w uchwale szczegółowe zasady subskrypcji, poboru i przydziału akcji i pokrycia wkładów. Ogłoszenie o pierwszym prawie poboru akcji z informacją o podjętej uchwale ukazało się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym Nr (...) w dniu 11 lipca 2012 r. ( (...) Nr 133/12), zaś ogłoszenie o drugim prawie poboru akcji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym Nr (...) w dniu 20 sierpnia 2012 r. ( (...) Nr 160/12). W dniu 27 września 2012 roku zamieszczone zostało w Monitorze Sądowym i Gospodarczym Nr 188/2012 ogłoszenie Zarządu spółki B. o przydziale akcji imiennych serii (...) L. W. w liczbie 16 321 i M. W. w liczbie 3 679 ( (...) Nr 188/12). Następnie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym Nr (...) z dnia 23 października 2012 r. zamieszczone zostało ogłoszenie dotyczące pozwanej spółki o dokonaniu w dniu 17.10.2012 r. wpisu do rejestru KRS o zmianie statutu dokonanej w dniu 5 lipca 2012 r., w tym o podwyższeniu kapitału spółki ( (...) Nr (...)).
Powód zaskarżył powyższą uchwałę do Sądu Okręgowego w Białymstoku w sprawie VIII GC 305/12. Prawomocnym wyrokiem z dnia 20.10.2014r. wydanym w tej sprawie powództwo zostało oddalone ( k 132- 140 akt ).
Akcje imienne serii (...) objęli w drodze subskrypcji zamkniętej L. W. 16 321 sztuk i M. W. 3679 sztuk. W następstwie powyższego akcjonariusz W. D. dysponujący dotychczas akcjami stanowiącymi 46,99 % kapitału zakładowego spółki stał się akcjonariuszem dysponującym akcjami stanowiącymi niespełna 11,44 % kapitału.
Pozwana spółka w 2014 r pozwana wprowadziła do swojej oferty m.in. usługi w zakresie profesjonalnego niszczenia dokumentów zakupując do tego celu odpowiedni kompletny park maszynowy. Wynajęła dodatkową powierzchnię magazynową, którą wyposażyła w alarmy, monitoring oraz sprzęt elektroniczny do zapisu procesu niszczenia. Wydatkowała środki na budowę działu Programistycznego do produkcji autorskiego oprogramowania (...) B. N. (...) stanowiącego pakiet nowoczesnych systemów informatycznych wspomagający zarządzanie strategicznymi dla przedsiębiorstwa procesami. W związki z tym zatrudniła wysokiej klasy programistów oraz informatyków, wdrożeniowców i dyrektora IT do kierowania całym zespołem. Wprowadziła także do swojej oferty usługę grawerowania i znakowania towarów zakupując do tego celu sprzęt laserowy oraz budując na terenie dzierżawionego magazynu dodatkowe pomieszczenie przeznaczone do tego celu.
W 2015roku nabyła licencję oprogramowania (...) (...) E. do bieżącej działalności przedsiębiorstwa zaś 2016 roku poniosła koszty na wdrożenie (...), szkolenia pracowników, modernizację sieci komputerowej, sprzętu, programów współdziałających z (...). W 2016 roku pozwana poniosła nakłady finansowe na rozwój sprzedaży w kanale internetowym. Otworzyła bowiem sklep internetowy pod nazwą (...), zawierający produkty z branży biurowej (ok. 3.700 produktów) i rozpoczęła prace ma kolejnym sklepem (...) który ukończy w 2017 r.( por. zeznania w charakterze strony L. W. k 142v -143 oraz treść sprawozdań finansowych zarządu spółki za lata 2014-2016r k 123 akt ).
W dniu 16.05.2017 r. odbyło się Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki. W jego trakcie podjęto :
-uchwałę nr 2 o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego spółki za 2016r. , w tym bilans wykazujący na dzień 31.12.2016r. sumę bilansową w wysokości 9 741 767,10zł. oraz rachunek zysków i strat wykazujący zysk netto w wysokości 217 976,64zł, uchwałę nr 9 o podziału zysku za rok obrotowy 2016 w wysokości 217 976,64zł. w ten sposób ,że kwotę 217 976,64zł. przeznaczyć do wypłaty i podziału między akcjonariuszy ,z czego kwotę 41 416 zł. spółka pobierze jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych i przekaże do właściwego urzędu skarbowego, zaś do wypłaty akcjonariuszom pozostanie kwota 176 560, 64zł. Wypłata akcjonariuszom dywidendy zostanie zrealizowana do dnia 30.09.2017r.
- uchwałę nr (...) o przeznaczeniu do wypłaty i podziału między akcjonariuszy kwoty 1 268 779,22 zł. z kapitału rezerwowego spółki utworzonego za rok obrotowy 2007 , z czego kwotę 241 068 zł. spółka pobierze jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych i przekaże do właściwego urzędu skarbowego zaś do wypłaty akcjonariuszom pozostanie kwota 1 027 711,22 zł. Wypłata akcjonariuszom dywidendy ma być zrealizowana do dnia 30.09.2017r. Za ww. uchwałą oddano 46 822 głosy, przy 6 048 przeciwnych i braku wstrzymujących. W. D. zgłosił sprzeciw przeciwko uchwale nr (...). ( dowód k. 94-100 akt).
W 2016r. pozwana spółka osiągnęła zysk netto w kwocie 217 976,64zł. Za 2015r. zysk spółki wynosił 128 930,82 zł.( sprawozdanie finansowe spółki za 2016r. k 123akt). Według stanu na dzień 31.12.2016r. aktywa trwałe spółki stanowiły kwotę 885 601zł. zaś w 2015 r. kwotę 1 023 258,71 zł. Kapitał zapasowy spółki na dzień 30.06.2017r. wynosił 2 901 315,32 zł., zaś rezerwowy 2 543 836,24 zł. (k 52-53 akt). Na tę datę pozwana spółka dysponowała środkami pieniężnymi w kwocie 4 383 607,88zł. , zaś na dzień 31.07.2017r. kwotą 3 339 428,85zł. ( k. 54 -55 akt ). Pozwana nie jest obciążona spłatą pożyczek czy kredytów (por. zeznania w charakterze strony L. W. k 142v -143).
Pismem z dnia 14.06.2017r. powód zaproponował akcjonariuszowi L. W. sprzedaż posiadanych akcji za kwotę 1 100 00zł., zastrzegając, iż w przypadku zaakceptowania tej propozycji cena sprzedaży zostałaby pomniejszona o kwoty wypłaconej dywidendy za rok 2007 i za rok 2016 zgodnie z uchwałami (...) z dnia 16.05.2017r. k. 73-74.
W. D. w dniu 14.06.2017r. wniósł do Sadu pozew o uchylenie uchwały (...) z dnia 16.05.2017r. ( data nadania przesyłki w UP k. 2-11 akt )
W lipcu 2017r. pozwana spółka zrealizowała zaskarżoną uchwałę wypłacając zysk akcjonariuszom ( fakt przyznany przez strony ).
Sąd zważył co następuje :
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 422. § 1 i 2 k.s.h. uchwała walnego zgromadzenia sprzeczna ze statutem bądź dobrymi obyczajami i godząca w interes spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie akcjonariusza może być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały. Prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia przysługuje akcjonariuszowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu. W myśl zaś art. 424. § 1 k.s.h. powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie sześciu miesięcy od dnia powzięcia uchwały.
W stanie faktycznym sprawy okoliczności związane z podjęciem i treścią zaskarżonej uchwały pozostawały poza sporem. Powód jako akcjonariusz pozwanej spółki głosowała przeciwko uchwale, zgłosił do niej sprzeciw, a pozew wniósł w terminie 1-miesięcznym od otrzymania wiadomości o uchwale ( uchwała podjęta w dniu 16.05.2017r. zaś pozew złożony w dniu 14.06.2017r. - data nadania przesyłki w Urzędzie Pocztowym k 11 akt ). Posiada on zatem legitymację czynną do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały.
Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do oceny zaskarżonej uchwały przez pryzmat przesłanek zawartych w art. 422 § 1 k.s.h. Powód w procesie nie zarzucał uchwale naruszenia postanowień statutu uznając jedynie że narusza ona dobre obyczaje. Dla uwzględnienia powództwa niezbędne było wykazanie przez stronę powodową, oprócz przesłanki sprzeczności uchwały z dobrymi obyczajami także tego, iż jednocześnie godzi ona w interesy spółki lub ma na celu pokrzywdzenie akcjonariusza.
Przechodząc do oceny zarzutów powoda wobec zaskarżonej uchwały należy stwierdzić, że w ocenie Sądu nie zdołał on w procesie wykazać spełnienia przesłanek z art. 422 §1 k.s.h. ,mimo że to na nim spoczywał w tej mierze ciężar dowodu stosownie do treści art. 6 k.c.
Powód naruszenia dobrych obyczajów upatrywał w nieuszanowaniu nakazu lojalności akcjonariuszy względem siebie i spółki, co miało się przejawiać w nierespektowaniu podjętej w 2008r. uchwały o wyłączeniu zysku spod podziału i przeznaczeniu go na realizację określonego przez akcjonariuszy celu .
W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się ,że uchwała narusza dobre obyczaje, jeżeli godzi w ogólnie przyjęte zasady słusznego postępowania w relacjach gospodarczych, jak i w reguły postępowania wewnątrz spółki pomiędzy akcjonariuszami oraz pomiędzy akcjonariuszami a spółką. Chodzi zarówno o tradycyjną uczciwość kupiecką, jak również kryteria ekonomiczno-funkcjonalne i oceny zorientowane na zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania i efektywnego rozwoju spółki kapitałowej w interesie wszystkich wspólników (por. wyr. SN z 8.3.2005 r., IV CK 607/04, L.; por. także wyr. SA w Krakowie z 15.11.2012 r., I ACa 1036/12). Wykazanie sprzeczności z dobrymi obyczajami powinno wskazywać, jakie konkretnie obyczaje zostały naruszone w danej sytuacji i w jaki sposób (tak też R., Komentarz KSH, 2009, s. 457; por. także wyr. SA w Krakowie z 15.11.2012 r., I ACa 1036/12, L.).
Odnosząc się do postawionego przez powoda zarzutu należy wskazać ,że z samej treści uchwały (...) z 2008r. wynika , iż zysk osiągnięty w 2007 r. nie został przeznaczony na rozwój spółki lecz na kapitał rezerwowy z przeznaczeniem na wypłatę akcjonariuszom dywidendy w latach następnych (k. 40). Akcjonariusze zatem (w tym powód) poprzez tę uchwałę wyrazili zgodę, aby docelowo zysk ten przeznaczyć w późniejszym okresie na wypłatę dywidendy. Uchwała została podjęta jednomyślnie przy braku głosów wstrzymujących się i przeciwnych. Powód miał możliwość zagłosować przeciw uchwale i zgłosić sprzeciw, czego jednak nie uczynił. Sporna uchwała założenia przyjęte w 2008r. jedynie zrealizowała. Twierdzenia zatem jego jakoby wolą akcjonariuszy było przeznaczenie tych środków na rozwój spółki nie są prawdziwe. Zwrócić przy tym należy uwagę ,że w pozwanej spółce przez lata utrwaliła się praktyka akceptowana przez wszystkich akcjonariuszy zgodnie z którą zysk osiągnięty w danym roku był przeznaczany na kapitał rezerwowy , by następnie w kolejnych latach przeznaczyć go do wypłaty na rzecz akcjonariuszy . Okoliczność ,iż o wypłacie zysku za 2007r. postanowiono dopiero w 2017r. nie dowodzi naruszenia dobrych obyczajów. Decyzję w tym przedmiocie podjęli akcjonariusze posiadający w spółce większość. Prezes Zarządu przesłuchany w charakterze strony zeznał ,że powodem wstrzymania wypłaty zysku za 2007r. była zmiana przepisów pozwalająca na akumulowanie zysków na kapitale rezerwowym za kolejne lata. Podjęcie zaś w 2016r. objętej sporem uchwały uzasadniał bezcelowością dalszego przetrzymywania wypracowanego zysku na niskooprocentowanej lokacie terminowej, co zarzucali biegli w przeprowadzonych audytach. Jednocześnie wskazał ,że spółka w 2017r. mogła wypłacić dywidendę bez szkody dla spółki jako ,że podjęte przez nią działania zwiększające atrakcyjność oferty pozwanej przynosiły zyski ( k. 142-143 akt ).
W kontekście powyższego nie sposób podzielić zarzutu powoda jakoby sporna uchwała naruszała dobre obyczaje. Zwrócić przy tym należy uwagę na to ,że prawo do dywidendy stanowi podstawowe uprawnienie podstawowe uprawnienie korporacyjne, a długotrwałe jej niewypłacanie może stanowić podstawę do postawienia zarzutu naruszenia dobrych obyczajów i jednocześnie pokrzywdzenie akcjonariuszy. Zwrócić przy tym należy uwagę ,iż ostatnia wypłata dywidendy akcjonariuszom miała miejsce w 2009r.
Już zatem z powodu braku naruszenia przez sporną uchwałę dobrych obyczajów roszczenie powoda nie zasługiwało na uwzględnienie.
Ponadto zdaniem Sądu W. D. nie wykazał istnienia drugiej (obok naruszenia dobrych obyczajów) koniecznej do uwzględnienia powództwa przesłanki warunkującej uchylenie uchwały a mianowicie , iż godzi ona w interesy spółki lub ma na celu pokrzywdzenie akcjonariusza.
W orzecznictwie przyjmuje się ,że pierwszy z ww. przypadków zachodzi wówczas, gdy podejmowane są działania, które powodują uszczuplenie majątku spółki, ograniczają zysk spółki, naruszają jej dobre imię, chronią interesy osób trzecich kosztem interesów spółki lub gdy uchwała została podjęta przez wspólników ze świadomością, iż jej wykonanie w ujemny sposób wpłynie na sferę interesów spółki, czy to przez pomniejszenie jej majątku z korzyścią dla wspólników, czy też przez uniemożliwienie spółce rozwoju prowadzonego przez nią przedsiębiorstwa.(por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 grudnia 2012 r., I ACa 1269/12, LEX 1289471;wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 marca 2009 r., V ACa 49/09, OSA 2010/7/65-73, LEX nr 523888).
Spółka ma obowiązek wypłacić dywidendę akcjonariuszom jeżeli jej sytuacja ekonomiczna na to pozwala. Tylko bowiem trudna sytuacja ekonomiczna spółki czy jej program rozwoju gospodarczego, pozwala na pozbawienie akcjonariuszy prawa do choćby części zysku.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 marca 2009 r., II CSK 522/08, (LEX nr 494003) orzekł iż decyzja o przeznaczeniu zysku rocznego na cele związane z działalnością spółki i dalszym jej rozwojem, która wyłącza prawo do dywidendy, powinna uwzględniać między innymi cel jej działalności, konieczne do jego realizacji i dalszego rozwoju przedsięwzięcia, oraz uwarunkowania rynkowe, jak również to, że prawo do udziału w wypracowanym zysku jest jednym z najważniejszych uprawnień wspólnika; właściwe rozważenie interesu spółki i wspólnika decyduje o pozytywnej ocenie uchwały zgromadzenia wspólników.
W. D. zarzucając , iż uchwała godzi w interes spółki wskazał ,że jej aktualna sytuacja finansowa nie pozwala na wypłatę dywidendy z zysku za 2007 rok , albowiem działalność spółki przynosi niewielki zysk, a dokonana wypłata zmniejszy jej majątek i potencjał finansowy. Spółka bowiem poniosła wydatki na przebranżowienie i jej byt na rynku jest niepewny.
Powód ograniczył się jednak jedynie do zaprezentowania w tym przedmiocie własnych twierdzeń, podczas gdy obowiązany był wykazać dowodami ,że brak wypłaty w 2017r. zysku wypracowanego przez spółkę za 2007r. leży w żywotnym jej interesie a wypłata dywidendy w znaczący sposób pogorszy sytuację ekonomiczną spółki bądź wręcz zagrozi jej bytowi. Nie zgłosił przy tym wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu księgowości celem oceny kondycji finansowej pozwanej oraz ekonomicznych skutków wykonania zaskarżonej uchwały.
Ze sprawozdania zarządu z działalności spółki za 2016r. wynikało ,że pozwana nie korzysta z zewnętrznego finansowania (nie zaciągała kredytów ani pożyczek). Nie wystąpiły też czynniki i zdarzenia, które mogłyby zagrozić jej działalności. Przeprowadzony w 2016r. audyt systemu zarządzania wypadł pozytywnie. Zysk netto ze sprzedaży w 2016r. wyniósł 217 976,64 zł. i był wyższy w stosunku do roku ubiegłego ( 128 930,82 zł) . Wartość przychodów ze sprzedaży wyniosła 19 555 422,19 zł Poziom środków pieniężnych na 31.12.2016r. odpowiada potrzebom operacyjnym spółki. Pozwana posiada możliwość bieżącego regulowania zobowiązań. Wskaźniki płynności wskazują na terminową realizację zobowiązań. Zarząd nie przewidywał pogorszenia sytuacja finansowej spółki w 2017r. Stan zatrudnienia na dzień 31.12.2016r. wynosi 46 osób. ( dowód – sprawozdanie zarządu za 2016r. k 123 akt )
Reprezentant pozwanej spółki Prezes zarządu L. W. przesłuchany w charakterze strony potwierdził ,że spółka systematycznie rozszerza działalność na nowe branże. W 2014r. wprowadziła ona do swojej oferty m.in. usługi w zakresie profesjonalnego niszczenia dokumentów zakupując do tego celu odpowiedni kompletny park maszynowy. Poniosła też nakłady finansowe na budowę działu Programistycznego do produkcji autorskiego oprogramowania (...) B. N. (...) stanowiącego pakiet nowoczesnych systemów informatycznych wspomagający zarządzanie strategicznymi dla przedsiębiorstwa procesami: logistyką, produkcją, marketingiem, gospodarką magazynową itp. Spółka prowadzi również kompleksową obsługę w zakresie opieki informatycznej, elektronicznej oraz serwisowej systemów dla klientów. Wprowadziła do swojej oferty usługę grawerowania i znakowania towarów zakupując do tego celu kosztowny sprzęt laserowy oraz budując na terenie dzierżawionego magazynu dodatkowe pomieszczenie przeznaczone do tego celu. W 2015 r. nabyła licencję oprogramowania (...) (...) E. do bieżącej działalności przedsiębiorstwa zaś 2016r. poniosła koszty na wdrożenie (...) i na na rozwój sprzedaży w kanale internetowym. Otworzyła bowiem sklep internetowy pod nazwą (...), zawierający produkty z branży biurowej (ok. 3.700 produktów) i (...) Z zeznań reprezentanta pozwanej spółki wynikało także ,że pomimo wypłaty przez spółkę w 2017r. dywidendy za 2007r. posiada ona jeszcze środki pieniężne w kwocie ok. 1,2 mln. zł.
Powyższe w ocenie Sądu świadczy, iż aktualna sytuacja finansowa pozwanej pozwala jej na zrealizowanie objętej sporem uchwały bez uszczerbku dla kondycji finansowej spółki. PHU (...) SA podjęła już bowiem z powodzeniem działania dywersyfikujące zakres prowadzonej działalności ,zmniejszając tym samym ryzyko związane zrealizowaniem się wyłącznie na rynku papierniczym . Posiada też zasoby pieniężne gwarantujące środki na realizację płatności bez korzystania z zewnętrznych źródeł finansowania. Powód tymczasem nie powołał się na jakiekolwiek realne i skonkretyzowane nowe zamierzenia gospodarcze pozwanej które stoją na przeszkodzie wypłacie dywidendy. Dodatkowo wskazać należy ,że w pozwanej spółce obok kapitału zakładowego w kwocie 2 061 930zł. ,funkcjonuje kapitał zapasowy, który znacznie przekracza ustawową minimalną wielkość 1/3 kapitału zakładowego. Tym samym należycie zabezpiecza on kapitał zakładowy przed ewentualnymi wypłatami na pokrycie strat w spółce.
Przechodząc do zarzutu jakoby uchwała miała na celu pokrzywdzenie powoda jako akcjonariusza mniejszościowego nie zasługiwał on na uwzględnienie. Powód swoje pokrzywdzenie upatruje w tym, iż w czasie podejmowania uchwały o wyłączeniu zysku spod podziału za 2007 r. posiadał on procentowo więcej akcji w kapitale zakładowym niż obecnie. Oznacza to ,że przy wypłacie dywidendy za 2007 r. w 2008 r. uzyskałby więcej niż to wynika z zaskarżonej uchwały. Aktualnie otrzyma on bowiem jedynie 145 021,46 zł. , w sytuacji zaś gdyby wypłata dywidendy za 2007 rok miała miejsce w 2008 r. otrzymałby kwotę 596.199,00 zł. Decyzja o wypłacie zysku za 2007r. miała bowiem miejsce, w sytuacji gdy doszło do zmian w strukturze kapitału, co jest ukierunkowane na szkodę majątkową powoda.
Ustosunkowując się do powyższego należy zaakcentować ,że zgodnie z art. 348 § 2 k.s.h. uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są akcjonariusze, którym przysługiwały akcje w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Decydujące jest więc posiadanie akcji w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Zysk wypłaca się w proporcjach do posiadanych akcji na dzień powzięcia uchwały o podziale zysku a nie np. na dzień jego osiągnięcia. Powód jak każdy pozostały akcjonariusz miał możliwość objęcia nowych akcji w podwyższanym kapitale zakładowym Spółki, z czego jednak nie skorzystał. Tym samym zmianie uległ jego procentowy udział w spółce.
Podjęta przez powoda próba podważenia uchwały (...) z dnia 05.07.2012r. o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki w drodze emisji akcji serii (...) poprzez zaoferowanie ich dotychczasowym akcjonariuszom, którym służy prawo poboru nie powiodła się, co przesądzone zostało wyrokiem wydanym w sprawie VII GC 305/12 zawisłej przed Sądem Okręgowym w Białymstoku. Powód nie objął nowych akcji w następstwie czego zmniejszył się jego udział procentowy w spółce.
W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się ,że pokrzywdzenie akcjonariusza ma miejsce wtedy gdy w wyniku podjęcia uchwały jego pozycja w spółce zmniejsza się, co może wiązać się z pogorszeniem jego sytuacji udziałowej bądź osobistej. Może polegać na odebraniu praw lub zwiększeniu obowiązków. Pokrzywdzenie akcjonariusza, to nie tylko powstanie szkody w jego majątku, ale również umniejszenie jego pozycji, naruszenie dobrego imienia, naruszenie zasady równouprawnienia. Pokrzywdzenie akcjonariusza musi być działaniem celowym, a nie przypadkowym i musi rzeczywiście występować również w sferze jego interesów pozamajątkowych związanych z funkcjonowaniem spółki. W stanie faktycznym sprawy powód otrzyma wpłatę dywidendy proporcjonalnie do ilości posiadanych akcji. W następstwie wykonania uchwały nie doszło do pogorszenia jego sytuacji udziałowej bądź osobistej. Nie uległy zwiększeniu jego obowiązki i nie zmniejszyła się jego pozycja udziałowa w spółce.
Mając powyższe na względzie Sąd nie znalazł podstaw do uchylenia spornej uchwały. Dlatego powództwo jako nieuzasadnione wobec braku spełnienia przesłanek z art. 422 § 1 k.s.h. oddalił.
O kosztach rozstrzygnął na mocy art. 98 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. i art. 109 k.p.c. Powód przegrał proces w całości, dlatego powinien zwrócić pozwanej spółce poniesione przez nią koszty postępowania przed Sądem I instancji. Składały się na nie koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika pozwanego w osobie radcy prawnego w kwocie 1 080 zł. ustalone na podstawie § 8 pkt 22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ((DZ. U. 2015. Poz. 1804) oraz opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17 złotych ustalona na podstawie części IV załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 roku o opłacie skarbowej (Dz.U.2012.1282 j.t) – łącznie kwota 1097 zł.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Białymstoku
Osoba, która wytworzyła informację: Katarzyna Topczewska
Data wytworzenia informacji: